Gözlem
Doğru olaylar hakkında duyu organları veya araç gereç yardımıyla elde edilen gerçek bilgilere gözlem denir.Gözlem ikiye ayrılır:
1-Nitel gözlem:Sadece duyu organlarıyla yapılır.Yanılma payı yoktur.Sonuç kesindir.
Örnek:Şekerin suda çözülmesi
2-Nicel gözlem:Ölçü aletleriyle yapılır.Yanılma payı yoktur.Sonuçlar kesindir.Ayrıntılıdır.Bu yüzdende güvenilir.
Örnek:Terazi ile ağırlığın belirlenmesi
Hipotez (Varsayım)
Probleme konulan geçici çözüme hipotez denir.hipotez problemi çözmek için yapılan araştırma ve gözlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur.
Hipotezin Başlıca Özellikleri:
Eldeki bütün verilere uygun olmalı ve onları açıklamalıdır.
Yeni gerçeklerin tahminine olanak sağlamalıdır.
Probleme çözüm önermelidir.
Deney ve gözlemlere açık olmalıdır.
Yeni deney ve gözlemlerle denenebilir olmalıdır.
Hipotezin Muhtemel Üç Sonucu Vardır
1-Doğrudan kanıtlanıp doğrudan geçerli haline gelebilir bir hipotez gözlem ve deneylerle doğrulanırsa teori değil gerçektir.
2-Yeni gerçeklerle desteklenerek teori veya kanun haline gelebilir.
3-Çürütülüp terkedilir.
Tahmin(yargı)
Tahmin hipotezden mantık yoluyla çıkan sonuçtur.Tahmin eğer ……… ise …….. ‘dır Kalıba uygun olarak yapılır.
Kontrollü Deneyler
Deneye etki eden tüm faktörler sabit tutularak her seferinde sadece bir faktörde değişiklik yapılarak düzenlenen deneylere kontrollü deneyler denir.Kontrollü deneyler hipotezin yeterlilik ve gerçekliliğinin araştırılması amacıyla yapılır.
Teori
Yeni bulgularla desteklenmiş olduğu bilim adamlarının çoğu tarafından kabul edilen hipoteze denir.Genel olarak doğrudurlar. Mutlak ve kesin sonuç değildir. Teoriler çürütülerek terk edilirler.
