Tunç
Cevaplandı

m.ö. ki insanların yerleşim yerlerini seçeceği faktörler neler olabilir? (sosyal)

Cevap :

   Yerleşmeyi başlatan olaylar:

1- Beslenme şartları: İnsanların topladığı yiyecekleri saklama ve birlikte yeme isteği.

2-İklim Şartları: Aşırı sıcak, yağış ve soğuk gibi hava koşullarının olumsuz etkisinden korunmak

3-Korunma duygusu: İnsanların doğa koşulları, diğer insanlar ve yabani hayvanlardan gelecek tehlikelere karşı önlem almak ve birlikte karşı koyma istekleri.

4-Tarım olayının başlaması: İnsanların toplayıcılıktan ekip biçmeyi öğrenmeleri onları toprağa bağlamıştır. Bu olay insanların yerleşmeler kurmasına neden olmuştur. Gerçek anlamda yerleşme tarım toplumuyla başlar.

5-Su kaynakları: İçme suyu sağlama, tarım alanlarını sulama ihtiyacı insanları su kaynakları yakınlarına yerleşmeye zorlamış, bunun sonucunda insanlar su kaynakları başlarında toplanıp yerleşmeler kurmuşladır. Dünyanın ilk medeniyetleri hep su kaynakları kıyılarında kurulmuştur.

Bir yerin yerleşim yeri seçilmesinde etkili olan etkenler şunlardır: 

1 Su açısından zenginlik (Tatlı su: nehirler yada akarsular, göller, göletler, vd)

2 Verimli tarımsal arazi yapsına sahip olması (dağların etekleri)

3 İklim

4 Endüstirinin yaygın oluşu

5 Ulaşım

Tarihten günümüze kalabalık yerleşim yerleri genellikle denize kıyısı olan yerlerdir Çünkü bu tür yerler hem iklimsel açıdan ılıman bir iklime ve bunun neticesinde verimli topraklar ve tarımsal arazilerin olmasını sağlar Ayrıca denize kıyısının olmasıyla beraber ulaşımında kolaylaşması özellikle ürünlerin ihracı ve ithali açısından kısacası ticare ve endüstriyel açıdan çok önemlidir

Yerleşme yerinin seçilmesinde ve yerleşim biriminin gelişiminde, doğal ve beşeri faktörler birlikte rol oynar Ancak şartlara göre bunlardan birisi diğerlerine oranla biraz daha fazla etkili olabilmektedir Fiziki faktörler genellikle yerleşme ünitelerinin yer seçiminde ve devamlılığında en önemli etkiyi yapar Beşeri faktörler ise yerleşim biriminin özellikleri ve gelişimi üzerinde etkili olurlar



Doğal Faktörler (Etkenler)
Yerleşim yerlerinin kurulmasında etkili olan doğal faktörlerin başında insan hayatı için gerekli olan su gelmektedir Araştırma sahasında ilk kurulan ve günümüzde de hala varlığını sürdüren yerleşmelerin büyük bir çoğunluğu su kaynaklarının olduğu yerde ya da yakınında bulunmaktadır

Yerleşme üzerinde etkili olan bir diğer doğal faktör de iklimdir Karasal iklimin etkili olduğu bölgelerde yerleşim yerlerindeki yoğunluğun azalmasında etkilidir Dağlık ve arızalı alanlar ile ovalık alanlar arasında yerleşme ve yerleşmenin yapısı bakımından farklar bulunur Buna göre dağlık alanlarda yerleşmeler az, ovalık ve düz alanlarda ise yerleşmelerin sayısı fazladır Dolayısıyla yerleşmeler toplu yerleşme özelliğindedir

Yerleşmeleri toprak özellikleri de etkilemektedir Çünkü toprağın verimli ya da verimsiz olması yerleşmelerin gelişmesinin sağlayan veya engelleyen önemli bir etkendir Araştırma sahasında alüvyal topraklar, kireçsiz kahverengi topraklar ve kahverengi orman topraklarının bulunması tarımsal faaliyetleri olumlu yönde etkilemiştir

Yerleşmeler üzerinde ormanların etkisi bulunmaktadır Ormanlar tarım arazilerini daralttıkları için buralarda yerleşme sayısı az ve nüfusları düşüktür Orman alanları ayrıca engebeli alanlar oldukları için de yerleşmeyi sınırlandırmaktadır Burada yaşayan insanlar ormanların tahrip edilmesiyle elde edilen tarım arazilerinden ve ormanlardan yararlanarak geçinirler Maden yatakları da yerleşmeler üzerinde etkili olmaktadır



Beşeri Faktörler (Etkenler)
Yerleşme yerinin seçilmesinde doğal faktörlerin etkisi çok fazladır Fakat bu seçilen yerlerin gerek gelişmesi gerekse büyümesinde ve şekillenerek kendine özgü özellikler kazanmasında beşeri faktörler ön plana çıkmaktadır Beşeri faktörler ile doğal faktörler karşılıklı ilişki içerisindedirler

Bulunduğu yerin konumu sebebiyle sahanın uygarlıklar arasında sık sık el değiştirmesi yerleşme sistemi üzerinde etkili olmuşturGeçen bu zaman içerisinde sahada bir çok yerleşme kurulmuştur

Her dönemde yerleşmelerin sahada yoğun olmasında tarımsal özelliklerin de etkisi büyüktür Araştırma sahasında tarım ürünlerinin yetiştirilmesi ve bu ürünlerin verimlerinin yüksek olması bu etkiyi oluşturmuştur Kırsal kesimde yaşayan insanların büyük bir bölümü günümüzde dahi ihtiyaçlarını karşılamak için, tarım arazilerinin bulunduğu ovalık alanlar ve bunların çevrelerini tercih etmişlerdir 

Tarihin her döneminde sahanın yerleşme yeri seçilmesinde savunmaya elverişli konumu da önemli bir rol oynamıştır Gerek ticaret yolları ve gerekse stratejik açıdan önemli olan noktalar üzerine bir çok kanlı mücadele yani savaş meydana gelmiştir