...Bir Milli Eğitim programından söz ederken, eski devrin hurafelerinden bize özgü vasıflarımızla hiç de ilgisi olmayan yabancı düşüncelerden, doğudan batından gelebilen tüm etkilerden tamamen uzak millî ve tarihî seciyemizle uyumlu bir kültür kastediyorum. Çünkü millî dehamızın gelişmesi ancak öyle bir kültür ile sağlanabilir. Herhangi bir ecnebi kültürü, şimdiye kadar takip olunan yabancı kültürlerin zararlı sonuçlarını tekrar ettirebilir. Kültür zeminle uyumludur. O zemin milletin seciyesidir. Efendiler! Yetişecek çocuklarınıza ve gençlerinize görecekleri tahsilin hududu ne olursa olsun en önce ve her şeyden önce Türkiye'nin istiklâline, kendi benliğine, millî geleneklerine düşman olan bütün unsurlarla mücadele etmek gereği öğretilmelidir.
(Ankara'da Maarif Kongresini açış konuşmasından, 16 Temmuz 1921)
...Aydınlarımız içinde çok iyi düşünenler vardır. Fakat genel olarak şu hatamız vardır ki, inceleme ve araştırmalarımıza zemin olarak çoğu kez kendi yurdumuzu, kendi tarihimizi, kendi geleneklerimizi, kendi özelliklerimizi ve ihtiyaçlarımızı almalıyız. Aydınlarımız belki bütün cihanı, bütün diğer milletleri tanır, faka kendimizi bilmeyiz!
(Konya Türk Ocağı'nda gençlere hitabından 20 Mart 1920)
...Milletimizin tarihini, ruhunu, geleneklerini, gerçek sağlam, dürüst bir görüşle görmeliyiz. Şu gerçeği de açıkça söyleyeyim ki, hâlâ ve hâlâ aydınlarımızın gençlerle arasında uyum sağlanmış değildir. Memleketi kurtarmak için bu iki zihniyet arasında uyum meydana getirmek gerekmektedir. Dünyanın bize saygı göstermesini istiyorsak, önce bizin kendi benliğimize ve milliyetimize bu saygıyı, duygu düşünce ve uygulamayla bütün davranış ve hareketlerimizle gösterelim. Bilelim ki, millî benliğini bulmayan milletler başka milletlerin avı olurlar.
(Konya'daki aynı konuşmadan)
...Zeybek dansı her toplumsal salonda, kadınla beraber oynanabilir ve oynanmalıdır.
(İzmir Kız Öğretmen Okulu'ndaki konuşmasından 14 Ekim 1925)
...Bizim hakiki musikimiz Anadolu halkında işitilebilir.
(Gazeteci emil Ludwig'in röportajından, 21-24 Mart 1930)
(Karagöz sanatını kastederek) Türk'ün canlı sinemasının sanatkârları bunlardır, onları koruyun.
(Karagözcü İrfan Açıgöz'ün anısından 27-28 Eylül 1934)
...Türk çocuğu atalarını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.
(Afet İnan'ın anılarından, 1959)
