Türkiyedeki kömür madeni üretimi hakkında bilgi.
Kömürler, gerek meydana geliş zamanları, gerekse bileşimlerindeki karbon miktârı yönünden birbirinden ayrılırlar. Meydâna gelişleri eski olan kömürlerin ısıtma değeri de o nisbette yüksektir.
Antrasit: En eski ve karbon yönünden en zengin kömür çeşididir. Meydana geliş târihi 300 milyon yıl geriye dayanan antrasitteki karbon yüzdesi 90-95’i bulur.
Taş kömürü: Antrasit kadar eski olmamakla beraber 200-250 milyon yıllık bir geçmişe sâhib olduğu tahmin edilmektedir. Karbon yüzdesi 80-90’ı bulur.
Linyit: Daha oluşumunu tamamlamamış kömürlerdendir. Tahminen 60 milyon yıl önce meydana gelmeye başlayan linyitte su ve bu arada bir çok yabancı madde de bulunmaktadır. Karbon yüzdesi 65-70 kadardır.
Turba: Bu kömüre daha çok bataklık yerlerde rastlanmaktadır. İçindeki su mikdârı yüksektir. Karbon yüzdesi ise 60’ı geçmez. Turba, henüz karbonlaşma safhasını tamamlamamış genç kömürlerdendir.
TÜRKİYE'DE KÖMÜR VE ENERJİ
Çizelge 1.1 Elektrik Üretiminde Kullanılan Yakıtların 2000 yılı fiyatları (US$/ tce) (Özder, 2002)
Yakıt Cinsi
Türkiye
İngiltere
Almanya
Japonya
Slovakya
Kömür
49.96
51.35
54.47
71.11
61.36(1999)
Ağır Fuel Oil
147.17
123.47
138.57
152.00
62.67
Doğal Gaz
128.06
75.54
116.10(1998)
164.66
79.16
( tce; ton coal equivalent; ton kömür eşdeğeri: 1 tce=7000 Kcal/kg)
Çizelge 1.2 Birincil Enerji İthalat Programı (Özder, 2002)
YILLAR
TAŞKÖMÜRÜ (1000 TON)
DOĞALGAZ VE LNG (MİLYAR M 3 )
2003
20.266
40.326
2010
47.037
55.006
2015
88.047
67.309
2020
142.235
82.628
2004 yılı itibariyle 57 il merkezinde doğalgaz kullanıma sunulmuş olacaktır. İran ile yıllık 10 milyar m 3 ve Mavi Akım projesi kapsamında Rusya Federasyonu'ndan Türkiye'ye 16 milyar m 3 doğalgaz sevkiyatı için alım-satım anlaşması imzalanmıştır (Özder ve Yörükoğlu, 2002).
Çizelge 1.3 Birincil Enerji Talep Projeksiyonları (Özder, 2002)
YILLAR
TAŞKÖMÜRÜ
LİNYİT
ASFALTİT
DOĞALGAZ VE LNG
(BİN TON)
(BİN TON)
(BİN TON)
(10 6 m 3 )
2003
23466
80240
100
40513
2005
29026
100691
100
46382
2010
51837
160542
100
55156
2015
92847
179748
100
67430
2020
147035
184555
100
82749
Çizelge 1.3'dEn görüleceği üzere 2020 yılına kadar gelişecek süreçte, taşkömürü talebinin 7 kat, linyit talebinin 2,5 kat ve doğal gaz talebinin de 2003 yılı seviyelerine oranla yaklaşık 2 kat artması beklenmektedir.
Şekilde Türkiye yerli enerji üretiminin talebi karşılama oranları verilmektedir.
Şekil 4.11 Yerli Enerji Üretiminin Talebi Karşılama Oranları (Özder, 2002)
Şekilden görüldüğü üzere, yerli enerji üretiminin talebi karşılama oranı sürekli bir gerileme trendi içerisinde olup, ETKB tarafından yapılan uzun dönemli planlamalarda bu oranın 2005 yılında % 27'ye 2010 yılında % 29'a, 2015 ve 2020 yılında da % 25'e gerilemesi beklenmektedir.