Cevap :
alıntıdır........
NEHİR PROBLEMLERİ
Nehir problemlerini, akıntı doğrultusunda ve akıntıya dik doğrultuda olmak üzere iki kısımda inceleyebiliriz.
1. Nehrin Akıntı Hızı Doğrultusunda Hareket
Düzgün ve sabit bir hızla akan nehirde, bir tahta parçası suya bırakılırsa, suyun hızına eşit bir hızla hareket eder. Eğer suda kayık, motor ve yüzen bir yüzücü varsa bunların iki tür hızı vardır.
a. Motorun Suya Göre Hızı
Durgun kabul edilen suda hareket eden motorun hızına suya göre hız denir.
b. Motorun Yere Göre Hızı
Suyun hızı ile, motorun suya göre hızının bileşkesine yere göre hız denir.
Akıntı hızının ırmağın her yerinde sabit ve va olduğu yerde, motor suya göre vm hızı ile gidiyorsa, motorun yere göre hızı, aynı yönlü iseler,
vyer = vsu + vm toplamından bulunur. Motorun hızı akıntıya zıt yönde ise, üç durum vardır. vyer = vm + va bağıntısına göre,
vm > va ise, motor akıntıya zıt yönde gider. vm = va ise, motor olduğu yerde kalır. Çünkü yere göre hızı sıfırdır. vm < va ise, akıntı motoru sürükler ve motor akıntı yönünde hareket eder.
Bu tür sorularda, yere göre yer değiştirme miktarı
X=V yer .t
bağıntısı ile hesaplanır.
2. Akıntıya Dik Doğrultuda Hareket
Akıntı hızının sabit ve va olduğu nehirde, motor suya göre vm hızı ile akıntıya dik doğrultuda L noktasına yönelik harekete geçiyor.
Fakat L noktasına çıkamıyor. Akıntı yönünde de yol alarak M noktasından kıyıya ulaşıyor.
Motorun karşı kıyıya çıkma süresi ırmağın genişliğine ve motorun suya göre hızının akıntıya dik bileşenine bağlıdır. Karşı kıyıya çıkma süresi,
d = vm . t den bulunur.
Kayığın yere göre hızı, akıntının va hızı ile motorun suya göre vm hızının bileşkesine eşittir. |KL|, |LM| ve |KM| uzaklıklarını bulmak için bu doğrultulardaki hız ve t karşı kıyıya geçme süresi kullanılır.
|KL| = vm . t
|LM| = va . t
|KM| = vyer . t olur.
Her üç değer bulunurken aynı t süresi alınır.
Motorun hız vektörü L noktasının soluna yönelik olursa, nereye çıkacağını bulmak için vmx hız bileşeni ile va akıntı hızının büyüklüklerine bakılır.
vmx > va ise, L nin solundan kıyıya çıkar. vmx = va ise, tam L noktasından kıyıya çıkar. vmx < va ise, L nin sağından kıyıya çıkar. Irmaktaki yüzücü ya da motorun karşı kıyıya çıkma süresi,motorun sura göre hızının akıntıyadik bileşeni ile ırmağın genişliğine bağlıdır.Akıntı hızının yönüne ve büyüklüğüne bağlı değildir. Motor ırmakta daima yere göre hız vektörü yönünde hareket eder . Irmaktaki iki motorun birbirlerine göre bağıl hızları ırmağın hızına bağlı değildir.
Merhaba,
Nehir problemi çözmek için ihtiyacımız olan tek bir formül var, ve bu formülü 2 kere uygulayarak sonuca ulaşabiliriz. Tabiki bu formüller hızlar ve geçen zamanı bilmemiz durumunda işimize yarayacaktır.
Fizikte her zaman soru çözerken elimizdeki verilere göre formül kullanmalıyız. Ben, herhangi bir soru için elimizde teknenin sürati, nehrin akış hızı ve nehrin iki yakası arasındaki mesafeden, teknenin kaç metre, hangi yöne kaymış olduğunu bulacağımız bir formül vereceğim.
Öncelikle elimizdeki veriler:
- Teknenin sürati
- Nehrin akış hızı
- Nehrin iki yakası arasındaki mesafe idi.
Buradan nehrin iki yakası arasındaki mesafeyi teknenin süratine bölerek, yolculuğun süresini hesaplarız. Bu değere "t" diyelim. Bu süre boyunca tekne bir süratle bir yakadan diğer yakaya geçerken, aynı zamanda nehrin akış hızı ile sürüklenmiştir.
Nehrin akış hızının referans sistemimize göre pozitif yönlü bir değer olduğunu düşünürsek, teknemiz v(nehrin akış hızı) x t kadar, pozitif yönde bir yer değiştirme yapmıştır.
Bir formülü bu şekilde açıklayabiliriz.
Çeşitli nehir porblemi çözümlerini linklerden inceleyebilirsin:
https://eodev.com/gorev/10216038
https://eodev.com/gorev/9206612
https://eodev.com/gorev/1383854
