Cevap :
George Boole tarafından geliştirilen Boolean Matematiği, elektrik anahtarlama devrelerine uygulanışı açıklayan bir matematik mantığıdır.
Boole Cebri" sayısal devrelerin analiz ve tasarımını sağlayan matematiksel teoridir. Sayısal bilgisayar devreleri uygulamasında, ikili değişkenler üzerinde tanımlanan sayısal operasyonları gösterir.
Boolean Cebri ikili sayı sistemine dayanır. Bu sistemde yer alan “0” ve “1”, sırasıyla açık (ON) ve kapalı (OFF) devrelerle eş anlamlıdır.
Boolean cebri 10 temel postülata dayanır. 0 ve 1 sayıları nedeniyle her postülat çift olarak ifade edilir. Postülatların 0 ve 1 karakterlerini kapsaması nedeniyle bunların açıklaması genellikle kapalı ve açık elektrik devreleri ile yapılır.
BOOLEAN MATEMATİĞİ SEMBOLLERİ
Sayısal olarak bir değişken veya fonksiyon iki değer alabilir. Bu değerler 1 veya 0 olacaktır. Değişkenlerin veya fonksiyonların aldığı bu değerler sayısal devrelerde eğer “1” ise YÜKSEK gerilim seviyesi , “0” ise ALÇAK gerilim seviyesini gösterecektir.
Değil veya tümleyen (komplement), boolean matematiinde değişkenin üzerine çizilen bir çizgi ile gösterilir. Örneğin A’ ifadesi “ A’ nın değili veya A’nın komplementi” şeklinde okunur. Eğer A=1 ise A’=0, A=0 ise A’ =1 olur Tümleyen.(komplement) veya değil için A’ şeklinde yazım kullanılabilir.
A ve B girişlere uygulanan iki değişkeni gösterirse VE fonksiyonu Boolen ifadesi olarak ‘A.B’ şeklinde yazılırken, VEYA fonksiyonu için ‘A+B’ eklinde yazılacaktır.
"MÜ uzaktan eğitim sayısal elektronik ders notları"
Elektronik Lojik Kapılar
Diyotla Yapılan AND ve OR Kapıları
Şekil 1.13a 'da diyotlarla AND lojiğinin elde edilmesi görülmektedir. Şekil 1.13d 'de görüldüğü gibi A ve B girişlerinin biri 0 volt (şase) yapılacak olursa, devre akımı doğru polarmalanmış diyot üzerinden ok yönünde devresini tamamlayacağından çıkış gerilimi C, 0 volt olur.
A ve B girişleri +5V yapıldığında diyotlar ters polarmalandığından yalıtkan olacak ve 5V 'luk gerilim şekil 1.13e 'de görüldüğü gibi C çıkışında görülecektir. Bu durum bize AND işlemini verir, yani A ve B girişi 1 olduğunda çıkış 1 olur. Girişlerden biri 0 olduğunda çıkış 0 olur. Bu işlemin doğruluk tabloları gerilim olarak şekil 1.13d 'de, lojik olarak şekil 1.13e 'de görülmektedir.
A B C
0V 0V 0V
0V +5V 0V
+5V 0V 0V
+5V +5V +5V
-d-
A B C
0 0 0
0 1 0
1 0 0
1 1 1
-e-
0V = Lojik 0
+5V = Lojik 1
Şekil 1.14a 'da diyotlarla OR Lojiğinin elde edilmesi görülmektedir. Şekil 1.14b 'de görüldüğü gibi A ve B girişlerinden biri +5V yapılacak olursa girişe verilen uca bağlı diyot iletken olacağından +5V C çıkışında görülür. A ve B girişleri aynı anda 0V yapılırsa her iki diyotta yalıtkan olacağından C çıkışıda 0V olacaktır. Şekil1.4c 'de gerilim olarak, şekil1.14d 'de ise lojik olarak OR işleminin doğruluk tabloları görülmektedir.
A B C
0V 0V 0V
0V +5V +5V
+5V 0V +5V
+5V +5V +5V
-c-
A B C
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 1
-d-
0V = Lojik 0
+5V = Lojik 1
a) Ve (And) Kapısı :
Ve kapısı iki veya daha fazla giriş ve bir adette çıkış ucuna sahiptir. Bu giriş uçlarına uygulanan 1 veya 0 kodlarına göre çıkışta değişiklikler görülür. Ve kapısının tüm girişleri 1 olduğunda çıkış 1, herhangi bir ucu 0 olduğunda ise çıkış 0'dır. Kapı hesaplarındaki formülü Q (Çıkış (C)) = A . B dir. Aşağıda Ve kapısının sembolü ve iç yapısı görülmektedir.
b) Ve Değil (Nand) Kapısı :
Değil mantığı tüm kapılarda vardır. Bu kapılar normal kapıların çıkış uçlarına değil kapısı eklenerek elde edilirler. Yani Ve kapısının çıkış ucu 1 olduğu durumlarda Ve Değil kapısının çıkışı 0, 0 olduğu durumlarda ise 1'dir. Kapı hesaplarındaki formülü Q (Çıkış (C)) = (A . B)' dir. Üst tırnak işareti, değili (tersi) manasına gelmektedir. Formülün sonucu 1 ise 0, 0 ise de 1 'dir. Aşağıda Ve Değil kapısının sembolü ve iç yapısı görülmektedir.
c) Veya (Or) Kapısı :
Veya kapısı da iki veya daha fazla giriş, bir adette çıkış ucuna sahiptir. Giriş uçlarından herhangi birisinin 1 olması durumunda çıkış 1, diğer durumlarda da çıkış 0'dır. Yani Ve kapısının tersi mantığında çalışır. Kapı hesaplarındaki formülü Q (Çıkış (C)) = A + B dir. Aşağıda Veya kapısının sembolü ve iç yapısı görülmektedir.
d) Veya Değil (Nor) Kapısı :
Veya Değil kapısı da yine Veya kapısının çıkış ucuna Değil eklenerek elde edilmiştir. Veya Değil kapısının çıkış durumları Veya kapısının çıkış durumlarının tam tersidir. Kapı hesaplarındaki formülü Q (Çıkış (C)) = (A + B)' dir. Aşağıda Veya Değil kapısının sembolü ve iç yapısı görülmektedir.
e) Özel Veya Kapısı :
İsminin Özel Veya kapısı olmasına rağmen Veya kapısı ile hiçbir alakası yoktur. Özel Veya kapısının girişleri aynı olduğunda çıkış 1, girişleri farklı olduğunda ise çıkış 0 'dır. Yani girişler 1 0 ya da 0 1 iken çıkış 0, girişler 0 0 ya da 1 1 iken de çıkış 1 'dır. Hesaplardaki formülü ise Q = A Å B dir. Aşağıda Özel Veya kapısının sembolü yer almaktadır.
f) Özel Veya Değil Kapısı :
Özel Veya Değil kapısı da Özel Veya Kapısının Çıkışına Değil eklenmiş halidir. Giriş uçları aynı iken çıkış 1, giriş uçları farklı iken de çıkış 0 'dır. Hesaplamalardaki formülü Q = (A Å B)' dir. Aşağıda Özel Veya Değil kapısının sembolü görülmektedir.
g) Değil Kapısı :
Değil Kapısı bir giriş ve birde çıkış ucuna sahiptir. Girişine gelen Binary kodu tersleyerek çıkışına iletir. Yani giriş 1 iken çıkış 0 , giriş 0 iken çıkış 1 'dir. Hesaplamalardaki formülü Q = A' şeklindedir. Aşağıda Değil kapısının sembolü ve iç yapısı görülmektedir.
Boolean matematiği tamamen 1 ve 0 üzerine kurulu bir matematiktir. Bu 1 ve 0, düşük - yüksek, var - yok, olumlu - olumsuz, gibi terimlere benzetilebilir. Boolean matematiğinde, (') işareti tersi, (.) işareti Ve, (+) işareti Veya, (Å) işareti de özel veya manasına gelmektedir.
Matematiğin Tarihlere Göre Bulunuşu
İnternetten araştırmalar sonucu elde ettiğim matematik buluşlarını sizlerle paylaşıyorum.Milattan önce, milattan sonra ve günümüze kadar matematik alanında yapılan buluşlar ve icatlar genel hatları ile aşağıdaki gibidir.
Milattan Önce Matematik Buluşları Matematik sözcüğü, ilk kez, M.Ö. 550 civarında Pisagor okulu üyeleri tarafından kullanılmıştır. Yazılı literatüre girmesi, Platon’la birlikte, M.Ö. 380 civarında olmuştur matematiğin M.Ö. 3000-2000 yılları arasında Mısır ve Mezopotamya’da başladığını söyleyebiliriz. Herodotos’a (M.Ö. 485-415) göre matematik Mısır’da başlamıştır 3000 Mısır Hiyeroglif denen yazı sistemi bulundu 3000 Babil’de ilk toplama makinesi kullanıldı 540 Miletli (Batı Anadolu’da liman kenti) THALES geometri okulunu kurdu ve kendi teoremini geliştirdi Milattan Sonra Matematik Buluşları 1614 İskoçyalı John NAPİER Logaritma cetvelini ict etti ” 1642 Fransız matematikçi Blaise PASCAL ilk toplama makinesini icat etti Olasılığın (prior) tanımı 1654 yılında Pascal ve Fermat arasındaki yazışmalarda formüle edildi 1855 İskoç James MAXWELL Faraday kanunlarını matematiksel olarak kanıtladı ve kendi kuramını yazdı Meşhur Bernoulli teoremi ve binom dağılımı 1713 yılında ortaya atıldı “Minifici Logaritmorum Canonis Descripto’’logaritma cetveli tanımı ve iki ayrı trigonometri ile bütün matematik hesaplarında kolay ve çabuk kullanılmasına genel açıklaması) adlı, zamanın bilim dili olan Latince olarak kaleme alınmış eser, ilk kez 1614 yılında Edinburg şehrinde yayınlandı. Matematik Buluşları Tarihi Şeridi ve Matematikçiler Matematik Tarihi ve Gelişmeler1- Sayıların cisimlerden ‘kurtulması’ (örneğin 12 sayısının 12 elmadan ayrılması), insanlık tarihinin en büyük düşünsel devrimlerinden biridir.
2- Basamak kavramının oluşumu ,matematiğin önünü açmıştır.Basamak olmasaydı,en fazla tek rakamlı sayılarla yine tek rakamlı sonuçlar veren dört işlem yapabilirdik.
3- Bilim kendini geometri ile belli etmiştir.Algılanabilir nesnelerden çizgileri,açıları ve yüzeyleri soyutlama onuru ilk olarak Tales’e aittir.
4- Bir şeklin önemli noktalarını harflerle gösterme düşüncesi ilkin Euclides’e aittir.
5- M.S. 700 yıllarında sıfır kavramı bulundu.Sıfır olmasaydı,ne bilim ,ne sanayi,ne de ticaret hızlı bir biçimde ilerleyebilirdi.
6- Bayağı kesirler (örneğin 24/5 ) 4000 yıldan beri biliniyordu.Ama ondalık sayılar (örneğin 4.8 ) ilk kez 16. yüzyılda François Vi’ete (1579′da) ve Simon Stevin (1585′de) tarafından kullanılmaya başlandı.
7- İsveç’li matematikçi John Napier,1614′te logaritmayı geliştirdi.
8- 10 Kasım 1619 tarihi,modern matematiğin doğuşunun resmi tarihidir. O günde ,geometri cebirselleşti,cebir de görselleşti.Kartezyen geometri hem fonksiyon kuramının ,hem de uzayın sayısallaştırılmasının başlangıç noktasıdır.
9- Değişmezler için a,b,c, değişkenler için de x,y,z, Descartes’ten beri (1637′den beri) kullanılmaktadır.
10- Sonsuz sembolü ilk kez 1655′de John Wallis tarafından kullanılmış ve bu sembol genel kabul görmüştür.
11- Diferansiyel ve integral hesap metodu, 1666 yılında Newton tarafından geliştirildi.Leibniz’in de eşzamanlı olarak geliştirdiği bu metot olmasaydı,mühendislik ve mimarlık ancak dahilerin işi olarak kalırdı.Limiti sıfıra giden bir değişkene,Newton ve Leibniz ‘den beri ‘sonsuz küçük’ denmektedir.
12- Olasılık hesabı ,17. yüzyılda Fermat ve Pascal tarafından kuruldu.Galileo,olasılık hesabının olabilirliğini ve gerekliliğini sezmişti.Olasılık hesabını daha sonra Laplace ve Gauss geliştirdiler.
13- Euclides,bütünün parçasından daha büyük olduğunu söylemişti.19.yüzyılın ikinci yarısında kümeler kavramı ve teorisi doğdu.
14- Öklitçi olmayan geometrinin kurucuları, Lobaçevski,Bolyai ve Gauss ‘tur. Küresel geometri,paraleli olmayan geometridir.
Matematik Alanında İlginç Buluşlar ve BilgilerİLK LOGARİTMA CETVELİ
1614 yılında İskoç Napier tarafından bulundu.Çok fazla işe yaramasa da zaman zaman ihtiyaç duyulur.
İLK DEFA SİNÜSÜN KULLANILMASI
Battanî10.yy’da sinüs ile hesaplar yapmaya başladı.
İLK DEFA TANJANTIN KULLANILMASI
Ebu’l Vefa10.yy’da matematiğe tanjantı getirdi.
İLK DEFA SIFIRIN KULLANILMASI
Harezmî9. yy’da sıfırı buldu.Daha önceki yıllarda sıfır yerine boşluk bırakılıyordu.Bu da zaman zaman işlem hatalarına yol açıyordu.İlk olarak Türk matematikçi sıfırı Avrupalılara tanıttı ve hemen kabul gördü.
İLK DEFA ALGORİTMANIN KULLANILMASI
Harezmî9. yy’da.(Algoritma ismi Harezmî’nin değişmiş hâlidir.)
İLK BİNOM AÇILIMI
Ömer Hayyam. 11.yy.
İLK PASCAL ÜÇGENİ
Ömer Hayyam. 11.yy.
Pİ SAYISININ HESAPLANAN EN BÜYÜK DEĞERİ
Yıllarca pi sayısının tam değeri bulunamadı.Günümüzde ise 1 milyarıncı basamağa kadar biliniyor.
İSİMLENDİRİLMİŞ EN BÜYÜK SAYI
10 üzeri 100 sayısı (1 ve yanında 100 tane sıfır) googol olarak adlandırılır.
