sosyal bilgiler ülkemizded nüfus ünitesinin konu bşlıkları neler?
ÜLKEMIZDE NÜFUS
NÜFUS COĞRAFYASI
NÜFUS
Sınırları belli bir bölgede yaşayan insan sayısına nüfus denir. Doğan ile ölen arasındaki farkta, o yerin nüfusunu verir.
Nüfus sayımı ile: O yerin nüfusu, nüfusun cinsiyetlere göre sayısı, medeni durum, öğrenim durumu, mesleklere dağılım, seçmen sayısı, askerlik çağı gelmiş kişilerin sayısı, köy ve şehir nüfusu, nüfusun yoğun ve tenha olduğu yerler... Hakkında bilgi edinilir.
Bir yerde km2 'ye düşen insan sayısı, o yerin nüfus yoğunluğudur. Bir yerin nüfus yoğunluğu bulunurken, o yerin nüfusu, yüzölçümüne bölünür.
Nüfus Yoğunluğunu Etkileyen Faktörler
1- Fiziki(Doğal) Faktörler: Iklim, bitki örtüsü, yükselti, eğim, bakı, toprak çeşidi, su durumu.
2- Beşeri ve Ekonomik Faktörler: Sanayi, tarım, hayvancılık, turizm, ticaret, yeraltı kaynakları, ulaşım.
TÜRKIYE'DE NÜFUS
Türkiye'de Nüfus Dağılışı
Türkiye'de nüfusun dağılımında, iklim, yer şekilleri, ulaşım, tarım olanakları, endüstri, madenler gibi doğal ve ekonomik koşulların etkisi vardır. Bu koşulların elverişli olduğu yerler sık nüfuslanmıştır. Arazinin dağlık ve engebeli olduğu, tarım alanlarının az bulunduğu, önemli yolların uzağında kalan, endüstri ve ticaretin gelişmediği yerler ise seyrek nüfuslanmıştır.
Hızlı Nüfus Artışının Getirdiği Sorunlar
* Tüketici durumda olan çocuk yaştaki nüfusu ve tüketimi artırır.
* Kişi başına düşen ulusal gelir payı azalır.
* Ulusal gelirin büyük bölümünün artan nüfus tarafından tüketilmesine bağlı olarak ekonomik kalkınma hızı yavaşlar.
* Artan nüfusu beslemek için toprağın aşırı kullanılması toprak erozyonunu hızlandırır. Çeşitli çevre sorunları ortaya çıkar.
* Ekonomik bağımlılık oranı yükselir.
* Yetersiz beslenme sorunu ortaya çıkar.
* Kırsal kesimden kentlere doğru olan göçler yoğunluk kazanır.
* Kırsal alanlarda ve kentlerde işsizlik ve geçim sıkıntısı başlar.
* Çarpık kentleşme görülür.
NÜFUS YOÄžUNLUÄžU
Nüfus Yoğunluğu
Belli bir alanda yaşayan nüfusun, o alana oranıdır. Ülkenin genişliği ve toplam nüfus hakkında bilgi verir. Kişi/km2 olarak gösterilir.
Nüfus yoğunluğu 3 farklı biçimde ifade edilir.
Aritmetik Nüfus Yoğunluğu
Bir bölgenin veya ülkenin toplam nüfusunun bölgenin yüzölçümüne bölünmesiyle elde edilen nüfus yoğunluğudur.
Toplam Nüfus
Aritmetik Nüfus Yoğunluğu = Yüzölçümü
Formülü ile hesaplanır.
Aritmetik nüfus yoğunluğu, ülkenin gelişmişlik durumunu, nüfuslanma özelliğini ifade etmez. Sadece ülkenin yüzölçümü hakkında bilgi verir.
Tarımsal Nüfus Yoğunluğu
Bir ülkenin tarımla geçine kırsal nüfusunun, toplan tarım arazisine bölünmesiyle elde edilen nüfus yoğunluğuna denir.
Kırsal Nüfus
Tarımsal Nüfus Yoğunluğu = Tarım Alanları
Formülü ile hesaplanır.
Tarımsal nüfus yoğunluğu tarım alanlarının genişliği hakkında bilgi verir. Dağlık bölgelerde tarım alanları dar olduğu için ve yağışların fazla olduğu yerlerde sulamaya gerek duyulmadan tarım yapılabildiği için, kırsal nüfus fazladır. Buna bağlı olarak tarımsal nüfus yoğunluğu yüksektir.
UYARI: Dağlık ve engebeli yerlerde tarım arazisi az olacağı için tarımsal nüfus yoğunluğu da az olabilir.
Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu
Bir ülkenin toplam nüfusunun, tarım alanları yüzölçümüne bölünmesi sonucu elde edilen nüfus yoğunluğudur.
Toplam Nüfus
Fizyolojik Yoğunluk= Tarım Alanları
Formülü ile hesaplanır.
Fizyolojik nüfus yoğunluğu, nüfusun tamamını tarımla geçiniyor kabul ettiği için yanıltıcı sonuçlar verebilir.
GÖÇLER
IÇ GÖÇ
Iç Göçler
Herhangi bir ülkenin sınırları içinde oluşan göçlerdir. Bu yer değiştirme hareketi sırasında ülke nüfusunda herhangi bir değişme söz konusu değildir. Genellikle iç göçlere bağlı olarak kent nüfusları artarken, kırsal nüfus azalmaktadır.
Iç göçler;
Kırsal alandan kırsal alana
Kırsal alandan kentlere
Kentlerden kentlere
Kentlerden kırsal alana doğru olmaktadır. Iç göçlerin en fazla görüleni kırsal alandan kentlere doğru olanıdır. Verimli tarım alanları, endüstrinin geliştiği bölgeler, ticaret merkezleri, maden yatakları bakımından zengin olan bölgeler ve turistik yöreler göçmen çekerler.
DIŞ GÖÇ
Nüfus:Sınırları belli bir alanda, belli bir zamanda yaşayan insan sayısıdır.
Nüfus Yoğunluğu:Bir Kilometre kareye düşen insan sayısına denir.Şu formülle hesaplanır.
Nüfus Yoğun.=Yaşayan İnsan Sayısı x100
Yüzölçümü
Örnek:Nüfüsu 10.000 olan bir ilçenin yüzölçümü 1000km karedir.Bu ilçede kilometre kareye düşen insan sayısı bir başka deyişle bu ilçenin nüfus yoğunluğu nedir.?
Çözüm:Nüfus Yoğ:=10.000 x100
1000
Nüfus Yoğ =1000 dir
Nüfusun Dağılışını Etkileyen Faktörler:
1- Doğal Faktörler: İnsanın etkisi dışında ortaya çıkan faktörlerdir. İklim, yükselti, yeryüzü şekilleri vb..
2- Beşeri Faktörler: İnsana bağlı faktörlerdir. Sanayi kuruluşları, ticaret, sosyal imkanlar (eğitim, sağlık, sinema vb). gibi.
**Bir yerin nüfusunun fazla olmasına neden olan sebepler şunlardır.
*Uygun iklim şartları
*Verimli tarım alanlarına sahip olması
*Endüstri kuruluşlarının fazla oluşu
*Yer altı kaynakları açısından zengin olması
*Turizmin gelişmiş olması
*Eğitim imkanlarının fazla oluşu
*Sahip olduğu sosyal ,kültürel ve tarihi özellikler.
**Bir yerin nüfus artış hızı ,yıllara veya çeşitli dönemlere göre farklılık gösterebilir.
Bunda;
*Doğumlar
*Savaşlar
*Salgın hastalıklar
*Doğal afetler
*Turizm faaliyetleri
*Yaşam koşullarının iyileşmesi etkenler etkili olabilir.
NOT:
*0–14 yaş -çocuk nüfus,
*15–64 arası- çalışabilir nüfus ( faal,),
*65 yaş ve üzeri- yaşlı nüfus olarak kabul edilir.
Türkiye’de Nüfusun Dağılışı:
- Ülkemizde en çok nüfus deniz kenarlarına ve iç kesimlerde ise verimli ovalara yerleşmiştir.
- Nüfusun yoğuluğu en fazla olan bölgelerimiz sırasıyla;
1- Marmara Bölgesi
2-Güney Doğu Anadolu Bölgesi,
3-Ege Bölgesi,
4-Akdeniz Bölgesi,
5-İç Anadolu Bölgesi,
6- Karadeniz Bölgesi,
7- Doğu Anadolu Bölgesidir
- Bölgelerimizde nüfus yoğunluğunun az olduğu bazı yerler;
Akdeniz’de ;Taşeli Platosu çevresi
İç Anadolu Bölgesinde; Tuz gölü çevresi,
Güney ve Doğu Anadolu Bölgesinde ;Mardin Eşiği ve Hakkari çevresi,
Marmara Bölgesinde; Trakya’nın kuzeyi Karadeniz Bölgesinde; Doğu Karadeniz Bölümü seyrek nüfuslu yerlerdir.