karadeniz yöresinin yüzey şekilleri,geçim kaynakları,tarihi ve kültürel değerleri nedir?
ALANI VE NÜFUSU:
Gerçek alanı olan 143.537 Km2 ile Türkiye topraklarının %18′ini kaplar. Alan bakımından 3. Büyüklükteki bölgemizdir. Bölge Doğu-Batı doğrultusunda 1400 Km, Kuzey-Güney doğrultusunda 100-200 Km ile bir şeride benzer.
Nüfusu 2000 sayımına göre 8.4 milyondur. Nüfus yoğunluğu Km2′ye 59 kişidir. Bu Türkiye ortalamasının altındadır. (Türkiye ortalaması Km2′ye 83 kişi)
BÖLÜMLERİ:
1.Batı Karadeniz
2.Orta Karadeniz
3.Doğu Karadeniz
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:
Kıyıları:
Dağlar kıyıya paralel olarak uzandığı için kıyılar az girintili-çıkıntılıdır. Bu kıyı tipine Boyuna Kıyı Tipi denir.
Tek doğal limanı Sinop’tur. Arkasındaki dağların ulaşımı zorlaştırması nedeniyle fazla gelişmemiştir. Buna rağmen Trabzon, Samsun gibi limanlar yapay olmasına rağmen ulaşımları sayesinde gelişmişlerdir.
Bu kıyı tipinde bir kıyı aşındırma şekli olan Falez (Yalıyar) çok görülür.
Dağları:
Batı K.: Küre (İsfendiyar) Dağları, Bolu Dağları, Ilgaz Dağları, Köroğlu Dağları
Orta K.: Canik Dağları
Doğu K.:D.Karadeniz (Rize) Dağları ( Zirvesi: Kaçkar D.3932), Giresun Dağları,
Çimen, Kop, Mescit, Akdağ ve Yalnızçam Dağları
D. Karadeniz’de Zigana ve Kop geçitleri vardır.
Akarsuları:
Bartın Çayı (Ulaşım yapılabilir.), Yenice (Filyos) Çayı
Kızılırmak (Türk.’nin en uzun ırmağı), Yeşilırmak ve Çoruh (Gürcistan’dan dökülür.)
Ovaları:
Kastamonu, Bolu ve Düzce Ovaları. Bafra ve Çarşamba Delta Ovaları
Gölleri:
Sera ve Tortum gölleri (Heyelan Gölleri), Abant ve Yedigöller. Baraj Gölleri: Almus, Suat Uğurlu, Hasan Uğurlu (Yeşilırmak), Hirfanlı ve Altınkaya (Kızılırmak), Sarıyar (Sakarya)
İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ:
Bölgenin kıyı kesiminde Karadeniz İklimi görülür. İklim bu alanlarda her mevsim yağışlı ve ılımandır. En fazla yağışı sonbaharda, en azını yazın alır. Bitki örtüsü Ormandır. Bölge orman bakımından ilk sırada gelir. Yağışlı ve ılık olduğu için yangın çok azdır. En fazla yağış alan bölgemizdir. Rize’de en fazla alan şehirdir.
İç kesimlerde iklim karasallaşır. Dağların bu güney yamaçlarında yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve kar yağışlı bir iklim görülür. En fazla yağışı ilkbaharda, en azını yazın alır. Bitki örtüsü ise buralarda Bozkırdır.
Yağışın bol olması sayesinde orman ve akarsuların debileri (su miktarları) fazladır. Yağışın yeterli olması sayesinde nadasa bırakmanın en az olduğu bölgemizdir. Bölge kuzeye yakın olduğu için güneşten yararlanma süresi azdır, gölge boyu uzundur, gece-gündüz süresi arasında fark en fazladır. Kimyasal çözülmenin de en fazla olduğu bölgemizdir.
karadeniz bölgesi, özellikleri bitki örtüsü, yer altı kaynakları, iklimi, nüfusuAlan bakımından %18 ile 3. Büyük bölgemizdir. Kırsal nüfusun en fazla olduğu bölgemizdir. Ormanlarımızın %27′sine sahip olarak 1.Sıradadır. En fazla yağış alan bölgedir. Nadasa bırakmanın en az olduğu bölgedir. Temel geçim kaynağı tarımdır. En çok göç veren bölgedir. Güneşten yararlanma oranı en az bölgedir. Gölge uzunluğu en fazla bölgedir. Gece-Gündüz süresi arasındaki farkın en fazla olduğu bölgedir. Kimyasal çözülmenin en fazla olduğu bölgedir. En fazla heyelan olan bölgedir. En fazla falez (yalıyar) olan bölgedir. Çay, Fındık, Mısır, Keten-Kenevir, Soya Fasulyesi üretiminde 1. Sıradadır. Taşkömürünün tamamı ve Bakırın yarısı bu bölgeden sağlanır. Kereste en çok Sinop, Kastamonu ve Bolu’da üretilir. Boyuna kıyı tipi görülür. Sıcaklık ortalaması 14-15 derece, yağış ortalama 1000 mm’dir. Çatalağzı Termik Santrali bu bölgededir. Kızılırmak Türkiye’nin en uzun ırmağıdır. Batın Çayının kısa bir bölümünde akarsu ulaşımı yapılabilmektedir. Yeryüzü şekilleri nedeniyle İnsan ve hayvan gücüyle tarım yaygındır.