When ve while konusunu anlatırmısınız ?
Bu dersimizde geçmiş zaman ve şimdiki zamanın hikayesiyle sık kullanılan when ve while konu anlatımını ele alacağız.
When Cümleciği
Geçmişte gerçekleşen veya devam etmekte olan bir olay esnasında başka bir eylem gerçekleşmişse “when” ile ifade edilir.
When, -diğinde, -dığında anlamını verir. When’in olduğu kısımda geçmiş zaman (past tense) kullanılmalıdır. When yan cümlecik görevini görür ve when cümleciği içerisinde şimdiki zamanın hikayesi (past continuous tense) asla kullanılmamalıdır. Esas cümlede ise ya geçmiş zaman (past tense) ya da şimdiki zamanın hikayesi (past continuous tense) kullanılabilir.
WHEN + Geçmiş Zaman (Past Tense) ———–> Geçmiş Zaman (Past Tense)
veya
WHEN + Geçmiş Zaman (Past Tense) ———–> Şimdiki Zamanın Hikayesi (Past Continuous Tense)
When you came home, she was washing the dishes.
(Sen eve geldiğinde, o bulaşıkları yıkıyordu.)
When I went out, my father was reading a newspaper.
(Ben dışarı gittiğimde, babam gazete okuyordu.)
Yukarıdaki örneklere dikkat ederseniz when’in olduğu kısımda sadece geçmiş zaman (past tense) kullandık. Esas cümlede ise şimdiki zamanın hikayesini (past continuous tense) kullandık. Fakat esas cümlede eylemin durumuna göre geçmiş zaman da kullanılabilir.
When the teacher entered the classroom, we stood up.
(Öğretmen sınıfa girdiğinde, ayağa kalktık.)
When she arrived, we went to school.
(O vardığında, okula gittik.)
While Cümleciği
Geçmişte gerçekleşen veya devam etmekte olan bir eylem esnasında başka bir eylem gerçekleşiyorsa “while” cümleciği kullanılır. Her iki cümlede gerçekleşen olaylar birbirine paralel gerçekleşir.
While, -iken anlamını verir. While’ın olduğu yan cümlede şimdiki zamanın hikayesi (past continuous tense) kullanılabilir. Geçmiş zaman (past tense), while yan cümleciğinin olduğu kısımda asla kullanılamaz; esas cümlede hem geçmiş zaman hem de şimdiki zamanın hikayesi kullanılabilir.
WHILE + Şimdiki Zamanın Hikayesi (Past Continuous Tense) ———–> Geçmiş Zaman (Past Tense)
veya
WHILE + Şimdiki Zamanın Hikayesi (Past Continuous Tense) ———–> Şimdiki Zamanın Hikayesi (Past Continuous Tense)
While we were playing football, he hurt his leg.
(Biz futbol oynuyorken, o bacağını incitti.)
While my mother was washing the dishes, I was watching TV.
(Annem bulaşıkları yıkıyorken, ben televizyon izliyordum.)
While she was doing homework, I was singing a song.
(O ödev yapıyorken, ben şarkı söylüyordum.) MİSAL
When - While Konu Anlatımı
* Bazı geçmiş zaman cümlelerinde hep past tense i, hem de past continuous tense i kullanmak zorunda kalabiliriz. Past tense ile geçmişte olan ve biten bir olayı, past continous ta ise geçmişte belli bir zaman dilimnde devam etmiş olayları anlatıyorduk. Bazı cümlelerde bu iki zamanı da kullanmak zorunda kalabiliriz, geçmişte bir olay devam ederken başka br olay olmuş olabilir. Mesela:
- Dün gece İngilizce çalışırken elektrikler kesildi, ya da
- Dün gece elektrik kesildiği zaman, İngilizce çalışıyordum.
Bu cümlelerde, bir olay devam ederken yani İngilizce çalışma, başka bir olay olmuştur, yani elektrik kesilmiştir. İngilizce çalışmak belli süre devam eden bir iş olduğundan o cümleyi past continuous ile, elektriklerin kesildiğini söylediğimiz cümleyi ise past tense ile anlatmamız gerekmektedir.
Böyle geçmişte, bir cümlede iki zamanı da kullanabilmek için bu iki ayrı cümlenin birbirine bağlanması gerekmektedir. Bunun için de WHEN ve WHILE kullanılmaktadır.
* WHEN : Anlatılan olayda zaman, ya da -de,-da anlamlarına gelmektedir.
- When I went home, my mother was outside. (Eve gittiğimde -gittiğim zaman- annem dışardaydı.)
- I was watching television when George called me. (George beni aradığı zaman televizyon izliyordum.)
* When in anlamından sonra bilinmesi gereken diğer nokta, kullanılışıdır. When den sonra gelen cümle kesinlikle past tense olmak zorundadır. Sürekli zamandan önce when kullanamayız. Cümlenin anlamına da bakıldığında when in past tense ten önce kullanılmasının ne kadar anlamlı olduğunu görebilirsiniz. Bu hatırlatmadan sonra örneklerimizi çoğaltabiliriz.
- When it started raining, we were waiting for bus. (Yağmur yağmaya başladığında otobüs bekliyorduk.)
- When she saw me, I was going to the cinema with my friends. (O beni gördüğünde, arkadaşlarım ile sinemaya gidiyordum.)
- Nilay was driving Ankara, when she had an accident. (Nilay kaza yaptığında, Ankara"ya gidiyordu.)
*When in kullanıldığı cümlenin cümlenin başında ya da ortasında olması önemli değildir, anlam değişmez, sadece when in past tense kullanılan cümleden önce kullanılması gerekmektedir.
* WHILE : Geçmişte belli bir zamanda sürekli olarak meydana gelen olayları anlatırken kullanılır. -iken anlamına gelir.- While I was going to the school, I saw my uncle. (Okula gidiyorken -giderken-, amcamı gördüm.)
- While my mother was washing the dishes, the phone rang. (Annem bulaşıkları yıkarken telefon çaldı.)
-The teacher came while the students were running in the classroom. (Öğrenciler sınıfta koşarker -koşuyorken- öğretmen geldi.)
* Böyle geçmişte biri olup biten, diğeri devam eden iki olayı anlatırken, cümlemizde ya when ya da while kullanırız, ikisi de aynı anda aynı cümlede kullanılamaz. Ama cümlelerde when de kullansak, while da kullansak anlamda bir değişme olmaz.
- While I was doing my homework, my brother went outside. (Ben ödevimi yaparken, kardeşim dışarıya çıktı.)
- I was doing my homework when my brother went outside.(Kardeşim dışarıya çıktığı zaman ödevimi yapıyordum.)
- My brother went outside, while I was doing my homework.
- When my brother went outside, I was doing my homework.
** Aynı olayı dört şekilde anlatabildik. Ya when kullandık, ya da while. While kullanılan cümleyi hem başta hem sonda kullanabiliriz, when i de aynı şekilde ister cümlenin başında ister sonunda kullanabiliriz. Cümlenin anlamında hiç bir değişiklik olmaz.
** Sadece zamanlara dikkat edilmesi, when den sonra gelecek cümlenin past tense , while dan sonra ise past continuous tense olması gerekmektedir.