Dolaylı tümleç, bir cümlede ismin "-e, -de, -den" durumlarında bulunan, yüklemin bildirdiği işi yer bakımından belirten tümleçlere denir.
Cümlede dolaylı tümleci bulmak için özneyle birlikte yükleme "nereye, nerede, nereden, kime, kimde, kimden" soruları sorulur.
"-den" eki cümlede "niçin" anlamı veriyorsa, dolaylı tümleç değildir. Bu şekilde olursa "-den" eki alan sözcük veya sözcük grubu zarf tümleci olur.
Banu cebine kalemlerini koydu. (Nereye koydu?)
Elçiler saraya yeni giriyordu. (Nereye giriyordu?)
Taştan su çıkarıyordu. (Neyden çıkarıyordu?)
Soranlara selam olsun! (Kime selam olsun?)
Aldıklarını arabanın bagajında unutmuş. (Nerede unutmuş?)
Güzelliğinden, parmaklarını yersin. (Niçin? Güzelliğinden:zarf tümleci)(–den.–dan ekı geldığı için zarf tümleçi olmuştur.)
Akşama, yemeğe gideceğiz. (Ne zaman? Akşama:zarf tümleci) (Yemeğe:Dolaylı Tümleç)(–a.–e hal eki geldiği için zarf tümlecine donusur.)
UYARI:-e/-den hal eki için edatı görevinde kullanılıyorsa ya da sebep bildiriyorsa zarf tümleci kurar.
