Cevap :
Sıvıların basıncı iletmesi
Katılar, üzerlerine uygulanan kuvveti kuvvet doğrultusunda iletir. Sıvıları katılardan ayıran önemli özelliklerden biri, üzerlerine uygulanan basıncı her yöne iletebilmeleridir.
örneğin; artezyen kuyularında, dik yamaçta yığılan suyun basıncı, her doğrultuda iletildiği için, vadideki suyun her yüzüne fışkırmasını sağlar.
İçine su doldurulmuş bir balonu iki elimizle tutup bir tarafından bastırdığımızda diğer tarafta bir itilme hissederiz. Bu deney bize kapalı kapta bulunan sıvıların, basıncı kabın içindeki her noktaya ilettiğini gösterir.
Bunu, içi su dolu bir pet şişeyi elimizle tutup, üst tarafından sıkıştırdığımızda da gözlemleyebiliriz.
Sıvılar üzerlerine uygulanan basıncı her doğrultuda ve eşit büyüklükte iletirler. Suyun bu özelliğini ilk kez Fransız bilgin “Paskal” bulduğu için buna “Paskal Prensibi” denir.
Paskal Prensibi:
Kapalı bir kaptaki sıvının herhangi bir noktasına uygulanan basınç, kabın iç yüzeyindeki her noktaya sıvı tarafından eşit büyüklükte iletilir.
Pek çok araç ve gerecin çalıştırılmasında sıvıların bu özelliğinden yararlanılır. Örneğin, hidrolik kaldırma aletleri(liftler), hidrolik fren sistemi, iş makinelerinin yük kaldıran kolları, su cendereleri, krikolar, dişçi koltukları, sıvılı barometre, manometre, U boruları.gibi
Sıvı basıncının büyüklüğü nelere bağlıdır?
1. Sıvı basıncı, sıvının derinliğine (h) bağlıdır. Derinlik arttıkça sıvı basıncı da artar.
2. Sıvı basıncı, sıvının öz kütlesine (yoğunluğuna) (d) bağlıdır. Yoğunluğu büyük olan sıvının basıncı da büyük olur.
3. Sıvı basıncı, yer çekimi ivmesine (g) bağlıdır. Cisimlerin ağırlığına neden olan şey, cismin bulunduğu yerin yer çekimi ivmesidir.
Sıvıların derinliği arttıkça basınç da artacağı için, baraj duvarlarının tabanları üst kısımlarına göre çok kalın yapılır.
-Bir Kaptaki Sıvı Basıncı Kabın Genişliğine Bağlı Değildir
-Sıvı Basıncı, Kabın Şekline ve Kaptaki Sıvı Miktarına Bağlı Değildir
Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/288175-sivilarin-basinci-iletme-ozelliginden-faydalanarak-neler-yapilmistir.html#ixzz2F9RYA7hZ
Açıklama:
Merhaba!..
◕Basınç Nedir?
- Birim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç adı verilir.
- Birimi Pascal (pa)
◕Katı Basıncı
- Katı cisimlerin uyguladığı basınçtır.
- Üzerine uygulanan kuvveti aynen iletir.
- Formülü;
P=F/S
- Temas eden yüzey alanına ve cismin ağırlığına bağlıdır.
- Ağırlık ile doğru orantılıdır.
Örnek;
|___|
|___| |___|
K L
K'da bulunan iki şekli üst üste düşünerek çözümlersek, temas eden yüzey alanları aynı olduğu için ağırlığı büyük olanın basıncı daha fazla olmalıdır. K>L
- Temas eden yüzey alanı ile ters orantılıdır.
Örnek;
|___| |__________|
K L
Her iki durumun da ağırlığı aynı fakat temas eden yüzey alanları farklı. Yüzey alanı büyük olanın basıncı daha azdır. K>L
◕Gaz Basıncı
- Üzerine etki eden basıncı aynen iletir.
- Açık hava basıncı veya atmosfer basıncı da denilebilir.
- Yükseklere çıkıldıkça açık hava basıncı azalır.
- Açık hava basıncı barometre ile ölçülür.
- Kapalı kaplardaki gaz basıncı içeride bulunan gaz miktarı ve sıcaklık ile doğru orantılıdır. Hacim ile ters orantılıdır.
◕Sıvı Basıncı
- Kabın şekline bağlı değildir.
- Üzerine etki eden basıncı aynen iletir.
- Derinlik, yoğunluk ve yer çekimi ivmesine bağlıdır.
- Derinlik ve yoğunluk ile doğru orantılıdır.
- Pascal Prensibi
# Kapalı kaptaki sıvının üzerine uygulanan basıncı aynen iletmesine Pascal prensibi adı verilir.
# Sıvıların basıncı aynen iletmesinden (Pascal prensibinden) yararlanılarak yapılan bazı araçlar;
- Araçların hidrolik fren sistemi
- Su cenderesi
- Emme basma tulumba
- İtfaiye merdivenleri
