AĞIRLIK DÜNYADA VE AYDA NEDEN DEĞİŞİR
Ağırlık, bir cisme uygulanan kütle çekim kuvvetidir. Dinamometre ile ölçülür. Bir kuvvet olduğu için birimi Newtondur.
Dünya'da bir cismi ele alırsak yükseğe çıkıldıkça ağırlık azalır, kutuplara gidildikçe ağırlık fazlalaşır, ekvatora gittikçe ağırlık azalır.
Ağırlık=kütle*kütle çekim
Kütlesi 1 kg olan bir cisim:
Güneş'te 247.2 N
Merkür'de 3.70 N
Venüs'te 8.87 N
Dünya'da 9.81 N
Ay'da 1.62 N(Ay'daki ağırlık Dünya'daki ağırlığın 6'da 1'idir.)
Mars'ta 3.77 N
Jüpiter'de 23.30 N
Satürn'de 9.2 N
Uranüs'de 8.69 N
Neptün'de 11 N
Plüton'da 0.06 N'dur.
Bilim adamları ağırlığı Dünya’ da 60 kilogram gelen bir insanın ayda 10 kilogram geldiğini bulmuşlardır. “ öğrencilere neden olabileceğini sorularak, dikkat çekme ve konuta merak uyandırmalarını sağlama. Ağırlık nedir?, kütle nedir? Sorularına cevap aranır. Kısa bir görüş yakalaması sonucunda: ağırlığın, bir cisme etki eden yerçekimim kuvveti olduğu, kütlenin ise cismi oluşturan ve cismin bulunduğu yere göre değişmeyen madde miktarı olduğunu söyleyebiliriz. Ayda yerçekimi, Dünya’ nın 1/6’sı kadardır. Kütle değişmez. Fakat ağırlık bulunduğu yerçekimin kuvvetine göre değişir. Kütle ölçüsü birimleri bilgisayar da sunulur. Öğrencilerin öğrendiklerini sözle ifade etmesi sağlanır. Sonuçta, kütle ölçülerinin onar onar büyüyüp, onar onar küçüldüğünü öğrenciler tarafından söylenmesi beklenir. Değerlendirme sorularıyla öğrenilenler pekiştirilir.
Her gezegenin büyüklüğüne göre değişen bir yerçekimi alan şiddeti (g) olduğundan ağırlık gezegene göre değişir. Ama kütle uzayın her yerinde aynıdır.
Ayrıca bir gezegenin yerçekimi ivmesi gezegendeki farklı konumlara göre değişebilir. Örneğin, Dünya da ktuplarda yerçekimi ivmesi ekvatordakinden büyüktür ve ekvatordan kutuplara gidildikçe yerçekimi ivmesi artar. Bunun sebebi Dünyanın kutuplardan basık olması ve Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesidir.
Ağırlık, kütle çekimi ile ilgili bir kuvvettir. Dünyanın bir cisme uygulamış olduğu kütle çekim kuvvetine cismin ağırlığı denir. Bu cismin Ay'da veya Neptün'de olduğu düşünüldüğünde, bu gök cisimlerinin bu cisme uyguladığı çekim kuvvetleri de değişecektir. Bu nedenle bir cismin madde miktarı (kütle) aynı kalmasına rağmen ağırlığı dünyada, Ay'da veya diğer gezegenlerde farklı olacaktır.
Ağırlığı ölçerken yaylı terazi kullanılırken, kütle ölçmek için eşit kollu teraziler kullanılmaktadır. Bir cisme etki eden çekim kuvvetinde değişiklik meydana geldiğinde, yayın da uzamasında değişim olmaktadır. Ama çekim kuvveti ne kadar artarsa artsın cismin madde miktarında değişiklik olmayacaktır. Örneğin kütlesi 10 kg olan bir cisim dünyada tartıldığında 98 N gelirken, bu cismi Ay'da tarttığımızda 17 N gelecektir. Bu da Ay'ın çekim kuvvetinin dünyadan düşük olduğunu göstermektedir.
Uzay mekiği ile Ay'a doğru yolculuk yapan bir astronot düşündüğümüzde, bu yolculuk esnasında astronotun kütlesi değişmez. Yolculuğun her anında kütlesi eşittir. Astronot dünyadan uzaklaşıp Ay'a yaklaştıkça dünyanın uyguladığı çekim kuvveti azalmaya Ay'ın uyguladığı çekim kuvveti ise artmaya başlar. Ay ve dünyanın çekim kuvvetlerinin eşit olduğu noktada astronotun ağırlığı sıfır olur.
Farklı gezegenlerde cisimlerin ağırlığı değişir mi?
ağırlık hem farklı gezegenlerde hemde dünyanın farklı yerlerinde değişebilir dünyada kutuplara yaklaştıkca ağırlık artar ekvatora yaklaştıkca ağırlık azalır farklı gezegenlerde ise dünyada ağırlığı 60 newton olan bir cismin ayda ağırlığı 10 newtondur
Kaynak: http://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/208860-gezegenlere-gore-cisimlerin-kutlesi-nasil-olur.html#ixzz2FJzrKeOK
