Cevap :
Ülkemizde insanlar, “Yediklerim ne kadar sağlıklı ve güvenli” sorusunu yeni yeni sormaya başladı. Ancak “Giydiklerim ne kadar güvenli” sorusuna birçoğumuz tamamen yabancıyız. Oysa insanın üç temel ihtiyacından birini karşılayan tekstil ürünleri, gıda maddelerinden sonra insan bedeni ile en çok ilişkide olan ürün grubudur. Bir anlamda ikinci cildimiz olan kıyafetlerimizin üzerindeki boya artıkları ve kimyasallar, ter ve solunum yoluyla vücudumuza nüfuz eder ve sağlığımızı en az gıda maddelerindeki kimyasallar kadar etkiler. Geleneksel yollardan (ekolojik olmayan yöntemlerle) üretilen tekstil ürünleri üzerinde, o ürünün üretilmesi sürecinde kullanılan zararlı kimyasalların kalıntıları bulunur. Bu kimyasallardan birçoğu yıkama ile geçmez, ürün üzerinde kalır. Bunlar buharlaşıp soluduğumuz havaya karışarak ve cildimiz tarafından emilerek sağlığımızı doğrudan tehdit eder. Çeşitli araştırma raporlarına göre bu kimyasalların bir kısmı kanserojendir. bazıları çocuklara –özellikle doğum öncesinde- zarar verir,bir kısmı ise alerjilere neden olur. Kıyafetlerimizin (kazak, pantolon, etek, iç giyim vb.), ev tekstillerinin (halı, çarşaf, perde, döşemelik kumaşlar vb.) günlük hayatımızda iç içe olduğumuz tüm tekstil ürünlerinin ana maddesi elyaftır. Elyaf, doğal elyaf ve sentetik elyaf olmak üzere ikiye ayrılır. Doğal elyaflar hayvanlardan ve bitkilerden elde edilirken sentetik elyaflar petrol ve türevleri ile bazı kimyasallardan yapay olarak üretilir. Yirminci yüzyılın getirdiği en kötü alışkanlıklardan biri de sentetik kumaşlardır. Ucuza mal edilmesi ve ütü istememesi, kolay yıkanması gibi cazip özelliklere sahip olmaları, geçtiğimiz elli yılda sentetik kumaşların itibarını artırdı. Sentetik kumaşların yapımında petrol esaslı bazı lifler kullanılır. Bu kumaşlardan yapılan tekstil ürünleri yoğun kimyasal kullanımı gerektirir. Genel olarak sentetik elyaflar hem çevre hem insan sağlığı için doğal elyaflara oranla daha zararlıdır. İşte en zehirli 6 tekstil ürünü:
1. Polyester: Alınabilecek en tehlikeli kumaştır.
2. Akrilik: EPA’ya göre kansere neden olabilmektedir.
3. Rayon: Üretimi çok yoğun kostik soda, ammonia, aseton ve sülfürik asit gibi zararlı kimyasal kullanımını gerektirir.
4. Asetat ve triasetat: Selülozun bitmiş ürüne gelebilmesi için aşırı miktarda kimyasal kullanılır.
5. Naylon: Petrolden yapılır ve genellikle üretimin son aşamasında zararlı ve kalıcı kimyasallar uygulanır.
6. Etiketinde kırışmaz, ütü gerektirmez veya leke tutmaz yazan her tür kumaş. Bu kumaşların üretiminde Teflon gibi zararlı kimyasallar kullanılır. Sentetik elyafların bu zararlı özellikleri nedeni ile son yıllarda pamuk, keten gibi doğal elyaflara yöneliş artmıştır. Doğal elyaflardan en sık tercih edileni ise hava geçirmesi, nem ve ter tutması sebebiyle pamuktur.
Şaşırtıcı ama sentetik kumaşların zararlı etkilerinden korunmak için doğal ve sağlıklı olduğunu düşünerek seçtiğimiz pamuklu ürünler de neredeyse sentetik ürünler kadar zararlıdır. Öncelikle, pamuk dünyayı en fazla kirleten tarım ürünüdür. Üretimi çok yoğun tarım ve böcek ilacı kullanımı gerektirir. Dünya genelinde tarım arazilerinin sadece %2,4′ü pamuk tarımı için kullanılmasına karşın; toplam böcek ilacı, kimyasal gübre ve ilaçların %25′i pamuk tarımı için kullanılmaktadır. Pamuk üretiminde kullanılan pestisit (böcek ilacı), herbisit ve fungisitler yer altı sularına ve havaya karışarak hem ekosisteme zarar verir hem de insanlar üzerinde kanserojen etkide bulunur. Zararlı kimyasal kullanımı ne yazık ki tarlada sona ermez; yoğun tarımsal ilaç kullanımı ile üretilen pamuk nihai tüketiciye ulaşana dek sağlığa zararlı kimyasal işlemlerden geçmeye devam eder. Tarladan toplanan pamuk elyafları, tekstil endüstrisinin kimyasal süreçlerinden geçerek çevreye ve insana zararlı nihai ürünlere dönüştürülür. Özellikle pamuğun ağartılması aşamasında kullanılan kimyasallar ve kükürt içeren boyarmaddeler ürün üzerinde kalıntı bırakır. Bu kalıntılar yıkama ile çıkmaz, doğrudan derimize ve soluduğumuz havaya nüfuz eder. Özetle; hem sentetik elyaflardan hem de pamuk elyaflarından tekstil ürünü elde edilmesi sürecinde kullanılan:
kanserojen etkili azo boyar maddeler, alerjik kumaş boyaları ve kumaşın terbiyesi ya da son işlem sırasında kullanılan ağır metal içeren maddeler