Cevap :

Disiaslan1905gs
Asya Hun Devletinin bilinen ilk hükümdarı (Tu-Man) Teoman‘dır. Hunlar Orhun Selenga ırmakları ile Ötüken bölgesinde yaşamışlardır. Göçlerden sonra Orta Asya’da kalan Türk boyları tarafından tarihte kurulan ilk teşkilatlı (Mete Han Zamanında) Türk Devletidir. Teoman zamanında Çinliler Türklerin Çin’i işgal etmesini engellemek için “Çin Seddini” yaptılar. Mete Han Dönemi döneminde Hunlar en parlak dönemini yaşamışlardır. 10′lu ordu sistemi Mete Han tarafından bulunmuştur. Çinlilerin Hun beylerini birbirine düşürmesi sonucunda Kuzey Hunları ve Güney Hunları olarak ikiye bölündüler. Kuzey Hunları Hazar Denizi ve Karadeniz’in kuzeyinden Tuna ırmağına kadar ilerleyerek Kavimler Göçü‘ne neden oldular ve IV. yüzyılın sonlarına doğru Avrupa Hun Devletini kurdular. Güney Hunları ise 216 yılında Çin egemenliğine girdiler.

Büyük Hun İmparatorluğu ya da Asya Hun İmparatorluğu (Çince: 東匈奴, anlamı: Doğu Hiung-nu), M.Ö. 220'de yaşamış eski Türkçede Kun, Çince Hiung-nu, batı dillerinde Hun adıyla geçen Türk devleti.[1][2][3] Hun İmparatorluğu'nu Türk boyları kurmuş, yönetmiş; Türk kültürü devlete şeklini vermiştir.[4]

Hiung-nu adına ilk olarak M.Ö. 318 yılında Çin ile yapılan Kuzey Şansi Savaşı'nda ve bunun sonucunda yapılan anlaşmada rastlanmaktadır. Hiung-nular günümüzün Moğolistan bölgesinde; Çin'in kuzeybatısında yaşamlarını sürdürmekteydiler. Bilinen ilk imparatorları Teoman'dır. En büyük imparatorları ise, Mete'dir. Çinliler önüne geçemedikleri Hiung-nu'ların saldırılarının ardından M.Ö. 214 yılında Çin Seddi'ni inşa etmek zorunda kalmıştır. Bu yapı günümüzde halen bir dünya harikası olarak kabul edilmektedir. Ming Hanedanı döneminde de yenilenen büyük duvarın birçok kısmı sağlamlığı ile günümüzde hala ayakta kalmıştır. Doğu Hiung-nular en parlak dönemini Mete zamanında yaşamıştır.

Kuruluşu hakkında kesin bilgiler yoktur. M.Ö. 220 yılında Teoman tarafından kurulduğu kabul edilir. Teoman'dan sonra devleti büyük bir imparatorluk haline getiren Mete'dir. Mete, İpek Yolu'na egemen olmak için Çin ile savaşmıştır. M.Ö. 200 yıllarında Çin'i yenilgiye uğratarak vergiye bağlamıştır. M.Ö. 187 yılında başında Ka-o-ti'nin bulunduğu Çin İmparatorluk Ordusu'nu, Pa-i-Teng Seferi'nde on tümenden oluşan (yüz bin kişiye tekabül eder) disiplinli ve düzenli ordusuyla yenilgiye uğratmıştır. Bu Çin ordusunun sayısının bazı kaynaklarda iki yüz bin bazı kaynaklarda ise otuz beş tümen yani üç yüz elli bin olduğu yazmaktadır. Mete devrinde Sibirya, Çin Denizi, Japon Denizi ve Hazar Denizi arasında kalan tüm topraklara hakim olunmuştur.