Cevap :
GAZLAR İLE İLGİLİ ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. l. Gazlar tanecikli yapıya sahiptir.
ll. Gazların basıncı birim hacimdeki tanecik sayısı ile oranlıdır.
lll. Aynı koşullarda gazların eşit hacimlerinde eşit sayıda tanecik vardır.
“Aynı sıcaklıkta ayrı ayrı kaplarda bulunan farklı gazların basınçları eşitse, hacimleri de eşittir.” ifadesi yukarıdaki verilerden hangisi ya da hangileri ile açıklanır?
A) l B) ll C) lll D) l, lll E) ll, lll
Çözüm:
ll. den basıncın tanecik sayısıyla doğru orantılı olduğunu, buradan da aynı hacimdeki gazların basınçları eşit olduğu takdirde tanecik sayılarının eşit olacağını çıkarabiliriz.
lll den ise eşit basınç ve sıcaklıktaki gazların tanecik sayıları eşit olduğu takdirde hacimlerinin de aynı olacağı anlaşılır.
ll ve lll bilgileri birleştirilirse “aynı sıcaklıktaki gazların basınçları eşitse hacimleri de eşittir.” sonucu çıkarılabilir.
l. deki gazlar tanecikli yapıya sahiptir ifadesi doğrudur. Ancak sorudaki ifade ile ilgili değildir.
2. Bir balonda karışım halinde bulunan O2 ve CH4 gazlarından her birinin ağırlıklarını bulmak için bu gazlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin bilinmesi yeterlidir? (O: 16, C: 12, H: 1)
A) Hacimleri B) Basınçları C) Mol sayıları D) Sıcaklıkları E) Molekül ağırlıkları
Çözüm:
Bir balonda karışım halinde bulunan O2 ve CH4 gazlarından birinin ağırlığını bulmak için mol sayısını bilmek gerekir. Mol sayısı biliniyorsa mol kütlesi ile çarpımından gazın kütlesi hesaplanır.
3. Aşağıdakilerden hangisi Avogadro hipotezinin ifadesidir?
A) Kimyasal tepkimeye giren maddelerin ağır-lıkları toplamı, tepkimeden çıkan maddelerin ağırlıkları toplamına eşittir.
B) Kimyasal tepkimeye giren ve oluşan gaz hacimleri arasında basit bir oran vardır.
C) Aynı koşullarda bütün gazların eşit hacimlerinde eşit sayıda molekül vardır.
D) Bir bileşiğin yüzde bileşimi sabittir.
E) Sabit sıcaklıkta belli bir gaz kütlesinin hacmi ile basıncının çarpımı sabittir.
Çözüm:
Avogadro hipotezinin ifadesi “Aynı koşullarda bütün gazların eşit hacimlerinde eşit sayıda molekül vardır.” şeklindedir. Burada aynı koşullar sözcüğünden sıcaklık ve basınç kastedilmektedir. Aynı şekilde N.Ş.A(Normal Şartlar Altında) ifadesiyle 0°C sıcaklık ve 1 atm. basınç anlaşılmalıdır.
Koşulları aynı olan gazların hacimleri eşitse mol sayısı da eşittir. Avogadro hipotezin de aynı koşullarda bütün gazların eşit hacimlerinde eşit sayıda molekül vardır denmektedir. Aslında burada molekül sözcüğü yerine tanecik kullanılmalıdır. Soygazlar da gaz fazındadırlar, molekül yapılı değil atomik yapıya sahiptirler.
4. Şekildeki manometrenin açık kolunda, sabit sıcaklıkta, civanın sürekli yükseldiği gözleniyorsa, bu durum nasıl açıklanabilir?
A) Sistem soğuyor.
B) Sistem üzerindeki açık hava basıncı artıyor.
C) Gaz sıvıda çözünüyor.
D) Katı ile sıvının etkileşmesinden gaz oluşuyor.
E) Gaz ile sıvının etkileşmesinden oluşan ürün sıvıda çözünüyor.
Çözüm:
Şekildeki manometrenin açık kolunda, sabit sıcaklıkta, civa sürekli yükseliyorsa kabın içerisindeki basınç artıyor demektir. Bu da kaptaki gazın mol sayısının artması ile mümkün olur. Kaptaki gazın mol sayısının artmasına sebep kaptaki sıvı ile katının etkileşimi ve bu sırada gaz açığa çıkması olabilir.
5. 3 mol O2 gazı 0 °C de ve 2 atmosfer basınç altında kaç litre hacim kaplar?
A) 11,2 B) 22,4 C) 33,6 D) 44,8 E) 67,2
Çözüm:
P.V = n.R.T
eşitliğinde değerleri yerine koyarak hacim hesaplanabilir.
n = 3 mol P. V = n.R.T
P = 2 atm
T = 0°+ 273 = 273°K V = 33,6 lt
3 mol O2 gazının 0°C de 2 atm. basınç altındaki hacmi 33,6 litre olarak bulunur.
Merhabalar,
- Sorular ekte yer almaktadır.
Cevaplar
1. Kap ters çevrildiğinde sıvı yüksekliği artar. Kabın tabanındaki sıvı basıncı da artar. Gazların basıncı ise yüksekliklerine bağlı değil,hacimlerine bağlıdır. Gazın hacmi ve sıcaklığı değişmediğinden basıncı da değişmeyecektir. Yani B seçeneğidir. P1 Artar P2 Değişmez.
2. Musluk açılmadan önce balona sadece sıvı basıncı etki eder. Musluk açıldığında kaba hava dolacaktır. Açık havanında yaptığı basınçtan dolayı balon içindeki gaz basıncı artar ve hacmi azalır. Hacim azaldığı için sıvının kaldırma kuvveti de azalır dolayısıyla ipteki gerilme kuvvetide azalacaktır.
Doğru seçenek D. Her ikisi de azalır.
3. Basınç değişimi sıvı içinde bulunan katı cisimlerin konumunda bir değişikliğe neden olmaz. İçinde gaz bulunan esnek balonlar basınç değişiminden etkilenirler. Piston itilirse sıkıştırılan gazın basıncı artacaktır. Balon içindeki gazın ise basıncı artar, balonun hacmi ve sıvının kaldırma kuvveti azaldığından T gerilmeside azalır.
Doğru seçenek C'dir.
4. P1.V1=P2.V2 bağıntısından yola çıkarak,
(Po-15).24 = (Po+40).12
Po=70cmHg olarak bulunur. Doğru cevap C'dir.
5. Barometrede sıvının boru içinde yükselme miktarı borunun kesitine ve de içinde bir havanın olup olmadığına bağlı değildir. Cevap D'dir.