1. Aşağıdaki numaralı parçalardan hangisi edebî metindir? Nedenleriyle birlikte yazınız. (10)
I Konya ili; Anadolu Yarımadası'nın ortasında bulunan İç Anadolu Bölgesi'nin güneyinde, şehrin kendi adıyla anılan Konya bölümünde yer almaktadır. Topraklarının büyük bir bölümü, İç Anadolu'nun yüksek düzlükleri üzerine rastlar. Güney ve güneybatı kesimleri Akdeniz bölgesine dahildir. Konya, coğrafi olarak 36º 41' ve 39º 16' kuzey enlemleri ile 31º 14' ve 34º 26' doğu boylamları arasında yer alır. Yüzölçümü 38257 km2 (göller hariç)'dir. Bu alanı ile Türkiye'nin en büyük yüzölçümüne sahip olan ilidir.
II Konya bozkırın tam çocuğudur. Onun gibi kendini gizleyen esrarlı bir güzelliği vardır. Bozkır kendine bir serap çeşnisi vermekten hoşlanır. Konya’ya hangi yoldan girerseniz girin sizi bu serap vehmi karşılar. Çok arızalı bir arazinin arasından ufka daima bir ışık oyunu, bir rüya gibi takılır. Serin gölgeleri ve çeşmeleri susuzluğumuza uzaktan gülen bir rüya, yolun her dirseğinde siline kaybola büyür, genişler ve sonunda kendinizi Selçuk Sultanlarının şehrinde bulursunuz.
2. Aşağıdaki şiir tanımlarını da göz önünde bulundurarak siz de kendi şiir tanımınızı yazınız. (10)
“ Şiir nesre çevrilmesi mümkün olmayan nazımdır.” (Ahmet HAŞİM)
“ Şiir bir dilin iç kalesi, şuurun sesi, bir soyun nefesidir.” (Sadık Kemal TURAL)
“ Şiir nesirden bambaşka bir hüviyettedir. Musıkîden başka türlü bir musıkîdir. Şiirde nefes ve ses iki esaslı unsurdur.” (Yahya Kemal BEYATLI)
“ Kurallar şiirden çıkar, kaç çeşit şiir varsa o kadar da gerçek kural vardır.” (Giordano BRUNO)
3. Aşağıdaki şiiri şekil bakımından (ölçü, uyak şeması, kafiye ve redif) inceleyiniz. (10)
Elvan çiçeklerden sokma başına
Kudret kalemini çekme kaşına,
Beni unutursan doyma yaşına,
Gez benim aşkımla yâr melil melil
(Karacaoğlan)
4.
GEZİNTİ
İkiz hayaletler gibi yürüdük Ülker, Demirboğa, Altınkelepçe
Puslu aydınlıkta o bahar günü Tılsımlı gülleri gök bahçesinin,
Gece, bir tepeden seyrettik, büyük Bir bir açıldılar... Ve ıssız gece,
Yıldızların suya döküldüğünü. Suda tekrarlandı, ilhamlı, engin,
Bir alem kurulur gibi yeniden
Baştan başa hayal, düşünce, rüya,
Billur bir kadehe benziyordun sen
Uzanan yüzünle bu parıltıya!
(Ahmet Hamdi TANPINAR)
Yukarıdaki (bilgi yelpazesi.net) şiirde “İkiz hayaletler gibi yürüdük” mısrasında şairin imgeyi nasıl oluşturduğunu açıklayınız. (15)
5.
Eğer benim ile gitmek dilersen
Eğlen güzel yaz olsun da gidelim
Bizim iller kıraçlıdır aşılmaz
Yollar çamur kurusun da gidelim
Aşamazsın Karaman'ın ilini
Köprüsü yok geçemezsin selini
Gerdan yaylasının perçem belini
Lale sümbül bürüsün de gidelim
Sökülsün dağların buzu sökülsün
Öne insin, çöl ovaya dökülsün
Erzurum dağının karı çekilsin
Ak koyunlar yürüsün de gidelim
Karac'oğlan der ki buna ne fayda
Hiç rağbet kalmadı yoksula payda
Bu ayda olmazsa gelecek ayda
On bir ayın birisinde gidelim.
(Karacaoğlan)
Yukarıdaki şiirin nazım biçimi ne olabilir? Şiirden yola çıkarak bilgi veriniz. (15)
6. Aşağıda verilen mısralardaki zihniyet hakkındaki düşüncelerinizi yazınız. (10)
Aşk bir şem’-i ilahidir benüm pervanesi
Şevk bir zencirdür gönlüm anın divanesi
(Hayali)
7. Yukarıdaki dizelerde ağır basan edebi sanatı tespit edip bilgi veriniz. (15)
8. Tema ile konu arasında ne fark vardır? (10)
