Cevap :

Sevde345

Açık Hava Basıncının Yaşamımızdaki Etkileri

    Dünya’nın etrafı atmosfer tabakası ile çevrilidir. Azot, oksijen, az miktarda hidrojen, su buharı, karbon dioksit ve diğer gazlardan oluşan atmosfer, ağırlığından dolayı temas ettiği bütün yüzeylere basınç uygular. Buna, açık hava basıncı ya da atmosfer basıncı denir.
     Ağzına kadar su dolu bir bardak, kâğıtla kapatılıp ters çevrildiğinde kâğıt yere düşmez. Bunun sebebi açık hava basıncının bardak içindeki sıvı basıncını dengelemesidir.
     Bir pet şişenin içindeki hava çekilirse, şişenin büzüldüğü görülür. Bunun sebebi plastik şişenin içindeki hava boşalınca iç basınç hava basıncından daha küçük olur ve şişe içe doğru büzülür.
     Meyve suyu kamış ile kutudan çekilirken iç basınç düşer ve kutu yüzeyleri açık hava basıncı etkisiyle içeriye doğru büzülür.
     Kamışla bir bardaktan meyve suyu çekerken, kamışın içinde hava basıncı düşer. Kamışın alt ucundaki basınç üst ucundakine göre daha yüksek olduğu için sıvı kamışın içinde yukarı doğru hareket eder.
     Düz yüzeylere yapışan askıların içindeki hava basıncı, dıştaki hava basıncından daha düşük olduğu için askı yapıştırıldığı yüzeyde asılı kalır.
     İnsan vücudunda iç basınç (kan basıncı) dış basıncı (atmosfer basıncını) dengeler. Fakat yükseklere çıkıldıkça hava basıncı düşer, bu yüzden bazı insanların burunlarında iç basınç fazla geldiği için kanama olur.
     Atmosferi, bir hava denizi olarak düşünürsek, insan bu denizin dibinde duran bir balık gibi düşünülebilir. Hava da su gibi akışkan olduğu için, açık hava basıncı insana her doğrultuda etki eder.
     Hava her 1cm ye 10N luk kuvvet uygular. Ortalama bir insan vücudunun yüz ölçümü 1,5 m2 ise, bir insan vücuduna etki eden havanın ağırlığı F = 100 000 x 1,5 m2 F = 150 000 N olur. Bu basınç VÜCUT içi SIVI BASINCI ile dengelenir ve hissedilmez.
     Açık hava basıncının değeri yeryüzüne yakın yerlerde en büyüktür. Yükseklere çıkıldıkça, hava molekülleri azalacağı için açık hava basıncının değeri azalır.

Meleğimm

Sıvıların basıncı iletme özelliğinden yararlanılarak günlük hayatta kullanılan pek çok araç yapılmıştır.
Araçlar;
*Yıkama yağlama sistemlerinde arabaların kaldırılmaları
*hidrolik frenler
*emme – basma tulumbaları.
*Bazı bitkilerin ve meyvelerin yağını ve suyunu çıkarmada kullanılan sıkıcı araçlar
*su cendereleri

 

Pascal Prensibi
Bilim insanı Bleyz Pascal kapalı bir kapta sıvıya uygulanan basıncın bu sıvının her yönüne uygulandığını söylemiştir. Paskal(pascal) prensibi olarak anılan bu etkiden yararlanarak pek çok makine yapılmıştır. Tulumbalar Hidrolik frenler vinçler itfaiye merdivenleri gibi makineler sıvı basıncıyla çalışmaktadır.

 

yukarıdaki resim otomobil tamirhanelerinde araçları kaldırmak için uygulanan bir yöntemi gösteriyor. Pascal Prensibine göre çalışan bu kaldıraçta küçük pistondan uygulanan kuvvet (Fa) sıvıya iletilmektesıvı da bu basıncı doğrudan diğer pistona ileterek arabanın havaya kalkmasını sağlamaktadır.

 

Basınç Sıvı İlişkisi

 

Hangi amaçla olursa olsun su sıkıştırılamaz. Bu yüzden su yüzeyine dışardan uygulanan bir basınç suyun içinde her yöne doğru eşit olarak nakledilir. Bu işlem hidrolik kaldırma prensibi veya Pascal prensibi olarak bilinir. Vücut dokularının hepsinin büyük kısmı sudan ibaret olduğu için dalgıca uygulanan basınç bütün dokulara doğrudan doğruya ve eşit olarak tüm doğrultularda dağılır. Bu basınç hiç bir zaman vücudumuzdaki tek bir noktayı direk olarak etkilemez.

Sıvılar sıkıştırılamaması insan vücudunun çok büyük derinliklerde dahi basınca dayanıklı olmasını sağlar. Vücudumuzda çeşitli hava boşlukları vardır. Derinlere inildikçe duyulan rahatsızlık suyun bu hava boşluklarına yapmış olduğu basınçtan dolayıdır. Aşağıya doğru inildikçe artan su miktarı ile basınç da artar. Bu artış her 1 metrede 76mmHg’dir. Tatlı su daha az yoğun olduğu için bu basınç artışı daha azdır. Bu değerler sabittir derinlik artışından etkilenmezler.



 

 

Suyun altında tek basınç kaynağı suyun uyguladığı basınç değildir. Buna ek olarak su yüzeyine atmosferin uyguladığı basınç da vardır. Bu yüzden herhangi bir derinlikteki basınç 0 derinlikteki suyun uyguladığı basınç ile su yüzeyine uygulanan atmosfer basıncının toplanması ile bulunur. Örneğin; 30 metrede bize uygulanan basınç ne olur?

30 metrede suyun oluşturduğu basınç 3 atmosferdir.Buna yüzeydeki 1 atmosfer basıncı eklersek 4 atmosfer buluruz. 


Diğer sorular