Cevap :

Üç ana kayaç türünden (tortul kayaçlar, magmatik kayaçlar, metomorfik kayaçlar ya da Başkalaşım kayaçları) biri olantortul kayaçlar, yeryüzünde çok görülen kayaçlardır ve Dünya'nın yüzeyinin yaklaşık yüzde 75'ini yerkabuğunun ise yaklaşık yüzde 8'ini kaplarlar. Bunlar genellikle tabakalı olarak bulunurlar ve içerlerinde organizma kalıntıları (fosil) bulundururlar. Sarkıt ve dikitler bu kayaçların oluşturduğu jeolojik yapılara örnek olabilirler. Tortul kayaçların büyük bir kısmı dış etmenler tarafından yeryüzünün aşındırılmasıyla meydana gelen çeşitli büyüklükteki unsurların taşınarak çukur sahalara (göl, deniz ve okyanus tabanları gibi) biriktirilmesi sonucu oluşmuşlardır. Bu olaya genel anlamda tortullaşma denir. Biriken unsurlar önceleri boşluklu gevşek bir yapıya sahiptirler. Fakat zamanla sıkışıp sertleşirler. Bir birikme sahasında, sonradan biriken unsurlar öncekiler üzerinde birikerek ağırlıkları vasıtasıyla basınç yaparlar. Bu basınç sonucu unsurlar, aralarındaki boşlukların küçülmesi ve büyük ölçüde ortadan kalkmasıyla sıkışır ve sertleşirler. Tortul depoların veya kayaçların oluştukları ortamlar yerden yere farklılık gösterirler.

Tortul kayaçlar dört değişik şekilde oluşabilirler:

erozyona uğramış diğer kayaçların çökelmeleriyle (bunlara kırıntılı (klastik) tortul kayaçlar da denir), tortuların birikmesi ve sağlamlaşması ile, biyolojik aktivitelerin sonucu oluşan tortulların depolanması ile ve eriyiklerden çökelmesi sonucu ile.

Tortul kayaçların oluşmasında dört önemli süreç vardır. Bunlar erozyon, taşınma, birikme ve sıkışmadır.

Alacalı Antrasit Arduvaz Arjilit Arkoz Artık Kil Bantlı Kil Beyaz Boksit Bitümlü Şist Boksit Boksitli Kil Breş Çakmaktaşı Çört Değirmentaşı Diatomit Dolomit Ekvatoral Kırmızı Kil Falün Fosil Kum Gayzerit Gez Grovak Hornştayn Haüyn Jasp Jasperoid Jips Kalker Kalker Tüfü Kalkerli Molas Kalseduan Kaolen Karnöy Kayatuzu Kırmızı Boksit Kil Killi Kalker Kireçtaşı Kum Kumlu Kalker Kumlu Kil Kumtaşı Kuvarslı Kalker Linyit Maçinyo Marlit Marn Melinit Mercanlı Kalker Milonit Molas Monojenik Breş Moren Sinerit Şay Tebeşir Tonştayn Tortul Kuvarsit Traverten Kalkeri Turba Verrukano Yapıcı Kalker Yumuşak Kalker Zayıflamış Alüvyon