Paradoks Nedir ?
yazar beste, April 15, 2010
Paradoks Nedir ?
Yunanca “karşı, karşıt, zıt” anlamına gelen “
para” önekiyle, fikir düşünce anlamına gelen “daxos” sözcüğünden oluşmuşbir
kelimedir paradoks. Kısaca paradoks a;
• Yanıltmaç
• Kısır döngü
• Çelişki
• Kağıt-kalem veya mantık illüzyonu da diyebiliriz.
Mantık oyunları olarak da görülebilecek paradokslar, kendilerini çözdürmek için, heyecanlandırıcı ve
eğlendirici birserüvenin içine çekerek neredeyse insanı kışkırtırlar.
Aslında doğru gibi görülen bir önerme veya fikir, tamamen yanlış olarak çıkar karşımıza. Tam tersi de mümkündür; yıllarca yanlış zannettiğimiz olayların, fikirlerin, hesaplamaların, doğru olduğunu görmek, bizi şaşkınlığa ve hayrete düşürür .
Paradoksal durumlarda birlikte gerçekleşmesi beklenmeyen iki olgunun ya da birlikte varolması beklenmeyen iki niteliğinbir arada çıkması söz
konusudur, bazen de varılan paradoksal sonuç düpedüz mantıksal bir çelişkidir.
“Yumurta mı tavuktan çıkar, yoksa tavuk mu yumurtadan?” çok duyulan bir örnektir
"Bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir" paradoksu bir diğer
klasik örnektir. (Socrates'in paradoksu)
* Hemşerim memleket nire?
Memleketimizde bazı yer adları, kendisi ile çelişir:
Bakırköy: Adı "köy" olmasına rağmen ilçedir.
Viranşehir: "Şehir" değil, Ş.urfa'nın bir ilçesidir.
Kuşadası: "Ada" değildir.
Denizli: Denizli'de deniz yoktur.
Elmadağ, Kadifekale, Akdeniz, Gümüşhane...vs.
* Günlük hayatta rastladığımız bir tane daha:
- Beni duyabiliyor musun?
- Hayır. Sesin gelmiyor (!)
Zenon Paradoksu - Xenon
xenon paradox olararak da gecen paradokstur. m.ö 450 yıllarında yasamıs filozof zenon bu paradoksta, hareketli bir cismin bir noktadan bir noktaya gidebilmesi icin once aradaki mesafenin yarisini, daha sonra kalan mesafenin yarisini katetmesi gerektigini soyler. cismin sonsuz kez yarı mesafe katetmesi gerekeceginden, teoride hicbir zaman diger noktaya ulasamayacaktır paradoksa gore.
yalnız bu konu matematige sonsuzluk kavramı girdikten sonra cozulmustur. belirli bir limit degerine yakınsayan ve geometrik dizi oluşturan sayıların sonsuz seri toplamını bulmak mumkun oldugundan, bu paradoks uzun bir suredir gecerli degildir. *
+2
Paradoks Nedir - Paradoks Örnekleri
yazar beste, April 15, 2010 PARADOKS NEDiR
Binlerce yillik geçmisi olan paradokslar, insanlarin kafasini devamli mesgul etmistir. Aslinda dogru gibi görülen bir önerme veya fikir, tamamen yanlis olarak çikar karsimiza. Tam tersi de mümkündür; yillarca yanlis zannettigimiz olaylarin, fikirlerin, hesaplamalarin, dogru oldugunu görmek, bizi saskinliga ve hayrete düsürür. ileride bolca misal verecegimiz paradokslarin, yapilmis birkaç tanimini aktaralim:
'Çok mantiksiz görünen, aslinda çok mantikli bir degis'
'iki dogrunun veya yanlisin çeliskisi'
'Soyut muhakemenin sona erdigi tezat'
'Kagit-kalem veya mantik ilüzyonu' (Galiba en güzel tanim bu!)
