Annem halıları yıkadı.
Özne Nesne Yüklem
(işi yapan) (işten etkilenen) (iş, hareket)
Yukarıdaki örnekte fiil, “yıkamak”tır. Yıkama işini yapan, “annem”dir. Annemin yaptığı yıkama işinden etkilenen ise “halılar”dır. Bir cümleyi çatı yönünden incelediğimizde, öncelikle fiili (yapılan işi, hareketi, yüklemi) bulmamız gerekir. Çatı konusu, fiilleri ilgilendiren bir konudur; fiilin olmadığı yerde çatı özelliği olmaz. Cümlede işi bulduktan sonra, ikinci aşamada işi yapanı bulmamız gerekir. Yukarıdaki cümlede “yıkama” işi, “annem” tarafından yapılmaktadır. Yani bu cümlenin öznesi, “annem”dir. Üçüncü aşamada ise, yapılan işten etkilenen unsuru bulmamız gerekir. Bu cümlede annemin yaptığı yıkama işinden “halılar” etkilenmiştir. Halılar, önce kirliydi, yıkandıktan sonra temizlendi.