Cevap :
Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun, yapabileceği yaşına uygun sorumluluklar bulunabilir. Önemli olan çocuğun becerileri dahilinde sorumlulukları ondan beklemektir.
— Sorumluluk duygusuna sahip bireyler davranışlarının sonuçlarından tecrübe kazanırlar.
— Sorumluluk duygusu gelişmiş bireyler kendilerine güven duyarlar, çünkü yaptığı davranışın sonucunu da kendisi taşır.
— Başkalarının haklarına saygı duyarlar.
— Yetkin ve özerk olabilirler.
— Grup ve toplumla işbirliği yapabilirler.
— Hayatlarını daha iyi planlayabilir ve organize edebilirler.
— Başladıkları işleri tamamlayabilirler.
— Kurdukları ilişkilerden hem kendileri hem de karşısındaki kişiler tatmin olurlar.
— Zorluklarla mücadele konusunda daha tutarlı ve dayanıklı tavırlar sergileyebilirler.
Ailelere öneriler
Sorumluluk kazandırmada anne-babaya düşen görevler:
Çocuklara sorumluluk duygusunu aşılamak için aşağıdaki önerileri dikkate almakta fayda var.
— Sorumluluk duygusu kazandırırken seçtiğiniz davranışların çocuğun yaşı ve gelişimine uygun olmasına özen gösterin.
— İlk sorumlulukları çocukların kendi hayatları üzerinden verin. Sonuçları kendilerini etkileyecek sorumlulukların daha kolay kazanıldığını unutmayın.
— Başkalarının çocukları yapıyor diye kendi çocuğunuza uygun olmayan sorumluluklar seçmeyin.
— Sorumluluk kazandırmak için evcil bir hayvan sahibi olmayı 12 yaşından erken düşünmeyin.
— Verdiğiniz sorumluluğun çocuğunuzun gelişimine destekleyici olmasına çalışın. Sadece görev vermiş olmak için çocuğun hayatı ile ilgisi olmayan işlerden kaçının.
— Verdiğiniz sorumlulukları takip edin.
— Sorumluluklar yerine getirildiğinde olumlu geri bildirim vermeyi unutmayın. Olumlu geri bildirimle desteklenen sorumluluklar daha kalıcı olur.
— Siz de sorumluluklarınızı yerine getirerek ve verdiğiniz sözleri tutmaya çaba sarf ederek model olun.
— Gerekirse kendi sorumluluklarınız için küçük yardımlar isteyin. Böylelikle onların kendilerine güvenlerini ve yetkinliklerini onore edin.
— Çocuğunuz büyüdükçe sorumluluklarını geliştirmeyi unutmayın. Bunu yaparken mutlaka çocuğunuzla birlikte değerlendirme yapın.
— Sorumlulukları yerine getirilmesi gereken sıkıcı görevler olarak değil, günlük hayatın akışı ve bireyin kendisi için gerekli seçenekler olarak sunun.
— Yerine getirilmeyen sorumluluklarda ceza kullanmayın. Sürecin neden işlemediğini araştırın. Davranışının sonucunu yaşamasına imkân tanıyarak öğrenmesini sağlayın.
— Okulla ilgili sorumluluklarda zaman zaman desteğiniz gerekebileceğini unutmayın. Böyle durumlarda onun yerine sorumluluğu alan kişi olmayın, görevin yerine getirilmesi için yardımcı olabilecek kaynaklara yardım eden kişi olun.
— Sorumluluklarda meydana gelen aksamalarda asla kişiliğini eleştirmeyin “Sen hep dağınık bir çocuksun” gibi. Davranışı hedef gösterin ve bir sonraki sefere olan inancınızı belli edin; “Bu hafta odan dağınık kaldı Ömer’ciğim, eminim haftaya daha düzenli olur, benden istediğin bir yardım var mı?” gibi.
— Sorumlulukların zaman içinde kazanılıp zenginleştiğini unutmayın. Çocuğunuzun bir şeyi yapmamasına değil ebeveyn olarak ne gibi çözümler bulabileceğinize odaklanın.
