Türkiye; 36
o
- 42
o
kuzey enlemleri ile 26
o
- 45
o
doğu boylamları
arasında yer alır. Üzerinde yaşanan iklimleri, farklı özelliklerdeki bitki
örtüleri ve toprak yapıları bu konumunun vasıflarını yansıtır. Örneğin;
orta kuşakta yer almasından dolayı mevsimleri belirgindir. Kuzey kıyıları
güney kıyılarından daha serindir. Gece – gündüz süresi arasındaki fark
kuzeyinde daha fazladır. Güneş ışınlarını yıl boyunca dik almaz.
Cisimlerin gölgeleri her zaman kuzeye düşer. İkinci ve üçüncü saat
dilimlerinde yer alır ve bu yerel saatleri kullanır. Orman üst sınırı
güneyinde daha yüksektir. İklim kuşaklarının belirlediği toprak türleri
çeşitlilik gösterir. Türkiye’nin bütün bu özellikleri yanında kıtalara,
denizlere, boğazlara, ticaret yollarına, yükseltilere, yerşekillerine, yeraltı
kaynaklarına… göre konumu da önemlidir. Nitekim yer şekillerinin
çeşitliliği; iklim, bitki örtüsü, toprak ve turizm özeliklerinin çeşitliliğini
artırır. Türkiye’nin coğrafi konumundan kaynaklanan bütün bu ve
benzeri özelliklerine bağlı olarak beliren potansiyeli; komşularını, onlarla
ekonomik birlikteliklerini, siyasetini (Göney, 1993; Günel, 1994)
politikalarını, mücadelelerini, savaşlarını, tarihini (İlhan, 1989),
turizmini, kültürel etkileşimini, ulaşım potansiyelini vb. etkilemektedir.
Kısaca kıtaların karşılaştıkları bir yerde olan Türkiye; Dünya Adası’nın
menteşesi üzerine vurulan kilit ve onun anahtarı niteliğindedir (İlhan
Merhaba,
- Konum dediğimizde matematik konum söylenir. Yani bir yerin matematiksel koordinatları oranın mutlak konumudur.
- Matematik konum genellikle çok değişmez zamandan zamana.
- Karşılık göreceli konum devletlerin birbirleri ile ilgili politikaları ile ilgili olduğu gibi aynı zamanda dönemin ihtiyaçları ve bulunabilir kaynakları ile de değişebilir.
- Türkiye'nin mutlak konumu na baktığımızda koordinatlar ile ifade etmeliyiz.
- Türkiye 36 42 kuzey paralelleri ve 26 45 doğu meridyenleri arasında bulunmaktadır.
- bu mutlak konum objektiftir ve zamandan zamana değişmez.
- bunun yanında Türkiye'nin göreceli konumu ne baktığımızda örnek olarak Çanakkale Boğazı ve İstanbul Boğazı verilebilir. bu boğazlar Rusya'ya gibi büyük bir devletin sıcak denizler ile olan bağlantısını kontrol ettiği için oldukça önemlidir.
- Aynı zamanda Türkiye'nin Akdeniz olan uzun kıyısı, Afrika Avrupa ve Asya'nın yaklaştığı bir yerde olması, doğalgaz ve petrol kaynaklarına yakın yerlerde bulunması ve bu yüzden bu iki kaynağını dağıtılması için kilit rolde olması Türkiye'nin göreceli konumunun oldukça önemli kılar.