Cevap :
— Annem bulaşıkları yıkadı. (Etken)
Gerçek Nesne Yüklem
özne
— Bulaşıklar yıka(n)dı. (Edilgen)
Sözde özne Yüklem
1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişli bir fiildir?
A) Bize yapacağı kötülüklerden hepimiz korktuk.
B) Bugün güneş bir başka güzel batıyor.
C) Çocuklarının davranışlarına çok üzülüyormuş.
D) istediklerini yapmadığınız için size küstü.
E) Sorunun cevabını ilk önce o bildi.
2. Yüklemi geçişli fiil olduğu halde nesne kullanılmamış cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uzun süredir susuyorum.
B) Uzun süredir çabalıyorum.
C) Uzun süredir bekliyorum.
D) Uzun süredir bakıyorum.
E) Uzun süredir dinleniyorum.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, eylemin karşılıklı yapıldığı anlamı vardır?
A) Matematik sınavına çok iyi çalıştık.
B) Patlama olunca sağa sola kaçıştık.
C) Bir an göz göze gelip bakıştık.
D) Problemi çözmek için çok uğraştık.
E) Hayatın güçlüklerine artık iyice alıştık.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisi özne - yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Alnımıza kara yazı yazıldı.
B) Düşman gelip tabur tabur dizildi.
C) Tüfek icat oldu mertlik bozuldu.
D) İşe yaramayanlar çöpe atıldı.
E) Daha gün doğarken süt sağıldı.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne - yüklem ilişkisi ötekilerden farklıdır?
A) Yollar seni gide gide yoruldum.
B) Olanlara senden fazla üzüldüm.
C) Kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
D) Babasını görünce hemen toparlandı.
E) Yaramazlık yapan öğrenciler azarlandı.
6. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, geçişsiz bir fiildir?
A) Size güzel bir gömlek alayım.
B) Bu sözleri bana nasıl söylersiniz?
C) Onu, dünden beri hiç görmedim.
D) Çantadaki evrakları bana teslim edeceksiniz.
E) İki yıldan beri bu mahallede oturuyoruz.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne - yüklem ilişkisi ötekilerden farklıdır?
A) Bu kumaşı biraz daha keselim.
B) Hava soğuksa dışarı çıkmayın.
C) "Küçük Ağa"yı mutlaka okuyun.
D) Radyonun sesini biraz açalım.
E) Öğretmeni sessizce dinlemeliyiz.
8. I. Hamdi Usta gelip başıma dikilmişti.
II. Yalçın da; "gezintiye katılacağım." diyor.
III. Şişedeki meyve suyuna iki bardak da su katılmıştı.
IV. Tarihi eserlerimizin çoğu yurt dışına kaçırıldı.
V. Siz de bu fırsatı kaçırdınız.
Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangileri dönüşlü çatılı fiildir?
A) I. ve II. B) III. ve IV. C) I. ve III.
D) I. ve V. E) II. ve IV.
9. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük nesne - yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Her şeyi teker teker yokluyordu.
B) Yıllar sonra bu şehirde buldum onu.
C) Önüne katıp saatlerce sürükledi.
D) Herkesten korkuyor, gene de aldırmıyordu.
E) İkinci defa alıyorum inan.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, ettirgen çatılı bir fiildir?
A) Onu hep sen ağlatıyorsun.
B) Dedem bizi hep güldürür.
C) Manavdan bir kilo salatalık aldıracağım.
D) Çocuğu zorla uyuttum.
E) Gecikeceksin diye uyandırdım.
11. I. Uzatmak
II. Utandırmak
III. Sulamak
IV. Çalıştırmak
V. Üzülmek
Bu fiillerden hangisi nesne alabilme özelliğine sahip değildir?
A)l. B) II. C) IH. D) IV. E) V.
12. Edilgen - geçişsiz çatılı fiillerin yüklem olduğu cümlelerde özne bulunmaz.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu açıklamaya örnek olabilir?
A) Saatler durmuştu; ortalıkta çıt yoktu.
B) Televizyonlar kapatılıp uyanacaktı.
C) Herkes merak içinde etrafı gözlüyordu.
D) Yollara dökülen çocuklar geri çekildi.
E) Ağaçlar budanmış, tarlalar ekine hazırlanmıştı.
13. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi aldığı ekle geçişli olmuştur?
A) Komik davranışlarıyla kendini sevdirdi.
B) Takım elbisesini karşıdaki terziye diktirdi.
C) Sabahtan akşama kadar kardeşini bekletti.
D) istemeye istemeye fotoğrafını çektirdi.
E) Trafik polisi sadece kamyonları durdurdu.
14. Edilgen çatılı fiiller genellikle sözde özne alırlar. Ancak bu cümlelerde bazen örtülü özne de bulunabilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde örtülü özne kullanılmıştır?
A) Camlar silindi, masalar temizlendi.
B) Kara haber erken duyuldu.
C) Kasadaki bütün paralar çalınmış.
D) Haylaz öğrenci, öğretmen tarafından sınıftan atıldı.
E) Bahçe ve tarla yüksek bir fiyatla satıldı.
15. I. Nakısı başkasına işletti.
II. Olayları fazlaca büyüttü.
III. Kitaplarını babasına aldırttı.
IV. Kapıyı hızla kapattı.
V. Dedemi masaya zorla oturttu.
Yukarıdaki cümlelerin hangi ikisinde "-t" eki, fiili geçişli hale getirmiştir?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) IV. ve V.
D) II. ve V. E) III. ve V.
16. Sular kesildi çeşmelerden
Nerden dolacak bu tas nerden?
Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, bu dizelerde-ki altı çizili eylemle çatı yönünden özdeştir?
A) Genç yaşımda terk eyledim vatanım
B) Bir seher uğradım göl kenarına
C) Bülbül olmuş gülistanı beklerim
D) Ilgıt ılgıt seher yeli esiyor
E) Alnımıza kara yazı yazılmış.
Cevap Anahtarı: 1)E 2)E 3)E 4)B 5)E 6)E 7)B 8)A 9)D 10)C 11)E 12)B 13)E 14)D 15)D 16)E
