Etki ile elektriklenme
Nötr (yüksüz) bir cisme (-) veya (+) yüklü bir cisim yaklaştırıldığında, nötr cismin yük düzeni bozularak söz gelimi yaklaştırılan cisim (-) yükle yüklü ise nötr cismin yaklaştırılan cisme yakın olan kısmı (+) uzak olan kısmı (-) yüklenir. Bu elektriklenme şekli geçicidir; zira elektriklenmeye sebep olan yüklü cisim uzaklaştırıldığında nötr cisim eski durumuna geri döner.
Dokunma ile elektriklenme
Elektrikle yüklü bir cisim yüksüz bir cisme dokundurulduğu zaman, o cismi kendi cinsinden elektirkle yükler. Örneğin, nötr bir cisme (+) yüklü bir cisim dokundurulursa son yük durumunda her ikiside (+) yüklenir. Eğer (+) ve (-) yüklü cisimler birbirine dokundurulursa bakılır; eğer yük miktarları eşitse son durumda her ikiside nötr olur. Eğer (-) miktarı fazlaysa son durumda her ikiside (-), (+) miktarı fazlaysa son durumda her ikiside (+) yüklü olur.
Sürtünme ile elektriklenme
Bu kısımda sürtünen cisimler arasında elektron geçişi olur ve elektron kaybeden (+), kazanan (-) yükle yüklenir. Örneğin, yün kumaş ile ebonit (plastik) çubuk birbirine sürtüldüğünde yün kumaş pozitif, ebonit çubuk negatif yükle yüklenir. Aynı şekilde ipek kumaş ile cam çubuk bir birine sürtüldüğünde ipek kumaş negatif, cam çubuk pozitif yükle yüklenir. Bunun nedeni ipek kumaş ile ebonit çubuğun elektron almaya, yün kumaş ile cam çubuğun elektron vermeye yatkın olmasındandır.
Yünlü veya sentetik giysileri çıkarırken, kuru ve temiz saçları plastik tarakla tararken çıtırtı sesi duyulur. Eğer bu olaylar karanlıkta gerçekleşirse kıvılcım bile çıkabilir. Saçımıza sürttüğümüz plastik tarağı veya tükenmez kalemi küçük kağıt parçalarına dokundurduğumuzda kağıt parçalarını çektiğini görürüz. Açıklamaya çalıştığımız tüm bu olaylar bize sürtünen cisimler arasında elektriklenmenin olduğunu ve elektrik yüklerinin oluştuğunu gösterir. Bir cisim üzerinde elektrik yükleri oluşturma işlemine elektriklenme; üzerinde yük fazlalığı bulunan cisimlere de elektriklenmiş cisimler denir. Kaynak: Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan “Mesleki Açık Öğretim Lisesi “Fizik 5 (Hazırlayan: Fazlı Erol - Süleyman Kırmızıoğlu)” Ders Notlarından Derlenmiştir (Ziyaret Tarihi: 01/02/2010).
