İyonik bağlar ile kovalent bağları birbirinden ayırt etmemize yarayan özellikler nelerdir? Bir bileşiğin iyonik mi moleküler mi olduğunu anlamak için ne çeşit testler yapılabilir? İyonik olduğunu tahmin ettiğimiz bir bileşiğin sudaki çözünürlüğüne mi bakarız?
Bu sadece bir yol. İyonik ve moleküler bileşikler arasında varolan birçok farklılık, bu bileşikleri bir arada tutan kuvvetlerin büyüklüğü ve temel olarak farklı doğalarıyla açıklanabilir. Artı ve eksi iyonlar arasındaki çekim kuvveti, nötr moleküller arasındaki çekim kuvvetinden büyüktür. Bu gerçekten yola çıkarak, iyonik ve moleküler bileşikler arasında aşağıda yazılı farkları açıklayabiliriz.
Bileşiğin sudaki çözeltisinin, elektrik iletkenliği: İyonik bileşiklerin sudaki çözeltileri de elektriği iletir çünkü çözülmüş haldeki iyonlar, çözeltide yük transferini gerçekleştirirler. Moleküler bileşikler, iyonlarına ayrışmaz ve elektrik akımını iletmez.
Bileşiğin sıvı haldeki elektrik iletkenliği: İyonik bileşikler (metalik katılar da dahil) eritildiklerinde elektriği iyi iletirler. Kovalent moleküler bileşiklerin eriyikleri ise elektriği iletmezler, çünkü elektron transferi hala söz konusu değildir.
Sertlik: Moleküler katılar, genellikle iyonik katılardan daha yumuşaktır. İyonik katı kristalleri daha sert olmalarına rağmen, daha kolay kırılırlar. İyonik kristalleri sıkıştırdığımızda, aynı yüklü iyonların birbirlerine uyguladıkları itme kuvveti kristallerdeki düzeni kaydırır ve elektrostatik itme kuvveti iyonik kristallerin kolayca kırılmasına yol açar.
Erime ve kaynama noktaları: İyonik bileşiklerde artı ve eksi yüklü iyonların birbirlerine uyguladığı çekim fazladır ve bunu ortadan kaldırmak için yüksek sıcaklıklara ihtiyaç duyulur. Dolayısıyla, iyonik bileşiklerin erime ve kaynama sıcaklıkları çok büyüktür. Kovalent bileşiklerde ise, moleküller arasındaki zayıf bağları koparmak için daha az enerji gereklidir. Bu yüzden kovalent bileşiklerin erime ve kaynama noktaları, iyonik ve metalik bileşiklerinkinden daha düşüktür. Zaten kovalent bileşiklerin çoğu, oda sıcaklığında sıvı yada gaz halinde bulunur.
Erime ve buharlaşma entalpileri: Erime entalpisi, sabit basınçta, katı haldeki bir mol bileşiği eritmek için gereken ısı miktarıdır. Buharlaşma entalpisi de; sabit basınçta, sıvı haldeki bir mol bileşiğin gaz haline geçmesi için gereken ısı miktarıdır. Yukarıda bahsettiğimiz molleküller arası çekim kuvvetlerindeki farkın büyüklüğü, erime ve kaynama noktalarının farkı gibi sebeplerden dolayı, iyonik bileşiklerin erime ve kaynama entalpi değeri kovalent bileşiklerinkinden on kat ile yüz kat arası daha fazladır.
