SOYUTLAMA
Düşünceleri; somut kavramlara, soyut anlamlar vererek açıklamaktır.
Soyutlama yoluyla anlam yoğunlaştırılır. Okurun bilgi ve yaşam birikimine bağlı olarak yorumu sağlanır. Kavramın netleşmesi, okurun çağrışımına bağlıdır. Bu yol daha çok şiirde kullanılır.
ÖRNEK
Saat Çini vurdu birden: pirinççç
Ben gittim bembeyaz uykusuzluklardan
Kasketimi üstüne eğip acılarımın
Sen yüzüne sürgün olduğum kadın
Karanlık her sokaktaydın gizli bir köşedeydin
Anasayfa > Sözlük > S > SomutlamaÖrnekleri
ri Nedir
"Felek önce yüzüme güldü sonra beni ağlattı." cümlesinde felek (talih, baht) soyuttur. Bu soyutluk insana ait özellikler olan
"yüze gülme" ve
"ağlatma" yönleriyle insana benzetilmiştir. Dolayısıyla soyut olan
"felek",
"insan"a benzetilmekten kaynaklı
kişileştirilmiştir, böylelikle de somutlanmıştır. Bu cümlede soyutu somutlama vardır.
"Böldü bölük bölük dert beni." dizesinde soyut olan
"dert", "bölme" yönünden
kişileştirme yoluyla somutlanmıştır.
"Uslan artık deli gönül
Bak gelip geçiyor ömür." Bu ifadede soyut bir kavram olan
"gönül" kişileştirme yoluyla somutlanmıştır.
"Yiğidin sevdiği güzel olursa
Ömrü ardından sökülür gider."Burada soyut bir kavram olan
"ömür" bir
yumağa benzetilerek somutlanmıştır.
"Bir kara trendir ölüm." Benzeyen ve kendisine benzetilen öğeler cümlede bulunduğu için
"güzel benzetme" söz konusu olduğu bu cümlede soyut bir kavram olan
"ölüm" somut bir şey olan
"kara tren"e benzetilmiştir.
O halde soyut, benzetme yoluyla somutlanmıştır.
** Soyut olan bazı durumların kolay kavranabilmesi için somutlamalardan yaralanılır. Somutlamalara özellikle deyimlerde sık rastlanır.* "Kabına sığamaz oldu son zamanlarda."
* "Yine mi bir çam devirdim?"
* "İpin ucunu kaçırırsanız, hiç iyi olmaz."
* "Kendi yağıyla kavrulan bir aileydi."
** Somutlamanın olabilmesi için bir soyutun olması şarttır. Aksi halde sadece kişileştirme veya benzetmeler söz konusu olur."Ben bir ceviz ağacıyım Gülhaneparkı'nda." benzetmesinde benzeyen öge olan
"ben" somuttur, kendisine benzetilen öge olan
"ceviz ağacı" da somuttur. O halde burada somutlamadan söz edilemez.
Burada sadece benzetme vardır.
"Akşam loşluğunda deniz, gülümsüyordu bize." kişileştirmesinde benzeyen öge olan
"deniz"somuttur ve yine somut olan
"insan"a
benzetildiği için somutlamadan söz edilemez.
"Eridim bir güzelin yüzünden." cümlesinde ise psikolojik durum
erimek'le
somutlanmıştır
