Cevap :
S. 1. İletişim şemasını çizerek yukarıdaki şiirdeki iletişim öğelerini bu şemada gösteriniz. (2+2+2+2+2= 10 P)
S. 2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri Türkçe’nin ses özelliklerine göre doldurunuz. (2+2+2+2+2= 10 P)
o Türkçe sözcüklerde iki ……………………………… yan yana bulunmaz.
o Türkçe sözcüklerde “……………………………………” sesleri bulunmaz.
o Türkçe sözcüklerin başında “…………………………………….” sesleri bulunmaz.
o Türkçe sözcüklerde ………………………………… ünlü bulunmaz.
o Türkçe sözcüklerde ………………………… iki ünsüz bulunmaz.
S.3. Aşağıdaki kelimeleri Türkçenin ses özelliklerine göre değerlendiriniz. Türkçe olup olmadığını gerekçeleriyle karşılarına yazınız. (4+3+3 puan)
a) arkeolog:
b) biyoloji:
c) greyfurt:
S.4. Aşağıdaki cümleleri oluşturan kelimelerin hangileri ünlü uyumuna uymaz, hangilerinde ünlü uyumu aranmaz? Niçin? (5+5= 10 P)
En iyi romanların bir bunalım döneminde yazılacağını söylüyor Dostoyevski.
Yahya Kemal 20. yüzyılda yaşamış bir edebiyatçıdır.
S. 5. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazınız. (2+2+2+2+2=10 P)
a) İletişim kurarken yaşadığımız kültürün etkisinde kalırız ve o kültürü hem oluşturur hem de geliştiririz. ( )
b) Nesnelerin ve kavramların dillerde oluşan ses simgeleri vardır. ( )
c) Bayramda insanların daha bir güzel giyinmesi doğal bir göstergedir. ( )
d) “Anlattığım gibi yapabilecek misin?” cümlesinde dil “heyecan bildirme” işlevinde kullanılmıştır. ( )
e) Yazı dili günlük hayatta farklılık göstermezken konuşma dili farklılık gösterir. ( )
Ağlamadan
Dillerim dolaşmadan
Yumruğum çözülmeden geçenin karşısında
Şafaktan utanmayıp utandırmadan aşkı
Üzerime yüreğimden başka muska takmadan
Konuşmak istiyorum
S. 6. Yukarıdaki dörtlüğün duraklarını ve dörtlükte oluşmuş ses olaylarını bularak yazınız. (5+5+5+5=20 P)
S. 7. Yaşamda, dil göstergelerinin dışında başka göstergeler de vardır. Siz de aşağıda boş bırakılan yerlere gösterge örnekleri yazınız. (3+3+4= 10 P)
Sosyal gösterge :
Dil göstergesi :
Doğal gösterge
-------------------------------0-------------------------------0------------------------------0----------------------------------
I. İkisi de bir insanın hayatını bu yapıtlardan üstün tutuyorlar.
II. İnsan sıcaklığı değerlerin en yücesidir.
III. Yıllar sonra da Fransız Sartre, bir insanın Chartes Katedralinden değerli olduğunu söylemişti.
IV. Büyük düşünce adamları ayrı kültürden olsalar da ortak noktada buluşabiliyorlar.
V. Sait Faik yıllar önce bir insanın Süleymaniye’den daha değerli olduğunu yazmıştı.
S. 8.a) Numaralanmış cümlelerden hangi ikisinde ünsüz yumuşamasıyoktur? (5 P)
A) III. – IV. B) II. – V. C) II. – III. D) IV. – III. E) I. – IV.
b) Aşağıdaki cümlelerde altı çizi kelimelerin hangisinde yazım yanlışı vardır? (5 P)
A) Birden kapıyı çarpıp evi terketmesine bir anlam veremedim.
B) Geçen yıldan kalan kar payını yeni yıla devretmemizi ister misin?
C) Davranışlarımdan sinirli olduğumu hissedince fazla üzerime gelmedi.
D) Bunca sorunun arasında dert ettiğin şeye bak.
E) Beş on kuruş vererek çocukları başından sevk etti.
S. 9. Türkiye Türkçesinin tarihi gelişim evrelerini sırasıyla yazınız. ( 10 P)
Başarılar dilerim. Aziz ERDOĞAN Türk Dili ve Edb. Öğrt.
2012-2013 ÖĞRETİM YILI BARBAROS LİSESİ DOKUZUNCU SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERSİ
BİRİNCİ DÖNEM İKİNCİ YAZILI CEVAP ANAHTARI
C. 1.
Gönderici: Şair
Alıcı: Okuyucu
İleti: Yaşlanmaya başladığı ve bundan duyduğu şaşkınlık
Kanal: Şiir aracılığıyla
Bağlam: Metin
C. 2.
A) Türkçe sözcüklerde İKİ ÜNLÜ yan yana bulunmaz.
B) Türkçe sözcüklerde “F,H,J” sesleri bulunmaz.
C) Türkçe sözcüklerin başında “C,Ğ,L,M,P,R,Ş” sesleri bulunmaz.
D) Türkçe sözcüklerde UZUN ünlü bulunmaz.
E) Türkçe sözcüklerde BAŞTA iki ünsüz bulunmaz.
C. 3.
a) arkeolog: değildir; çünkü kalınlık incelik uyumuna uymaz. Türkçe kelimelerde iki ünlü yan yana gelmez ve sonda “g” ünsüzü bulunmaz.
b) biyoloji: değildir; çünkü kalınlık incelik uyumuna uymaz. Türkçe kelimelerde “o” ünlüsü sadece ilk hecede bulunur ve Türkçe hiçbir kelimede “j” ünsüzü bulunmaz.
c) greyfurt: değildir; çünkü kalınlık incelik uyumuna uymaz. Türkçe kelimelerde başka iki ünsüz bulunmaz.
C. 4. Söylüyor: -yor eki bozar.
En : aranmaz, tek heceli
Dostoyevski : Türkçe değil
Yahya Kemal : Türkçe değil
Yüzyıl : Aranmaz, birleşik olduğu için
Bir : Aranmaz, tek heceli
Edebiyatçı : Türkçe değil
C. 5. D, D, Y, Y, D
C. 6.
Yumruğum, yüreğimden: ünsüz yumuşaması
Geçenin, karşısında, utanmayıp: kaynaştırma ünsüzü
Şafaktan: sert ünsüz benzeşmesi, ünsüz sertleşmesi
İstiyorum: ünlü daralması
C. 7. Sosyal Gösterge : Bayramlarda güzel giyinmek, büyüklerle konuşurken saygılı olmak
Dil Göstergesi :
Doğal Gösterge : Yağmurun yağması, güneşin doğması
C. 8. a) E b) A. Birden kapıyı çarpıp evi terketmesine bir anlam veremedim.
C. 9. İlk Türkçe – Ana Türkçe – Eski Türkçe – Batı Türkçesi – Eski Anadolu Türkçesi – Osmanlı Türkçesi – ÇağdaşTürkçe – Türkiye Türkçesi
...............................................................................................
................................................................................................
...........................................................................................
