Cevap :
· Ekvator'a paralel uzanırlar
· Çapları ve uzunlukları Ekvator'dan kutuplara doğru kısalır.
· Ekvator'dan kutuplara doğru sayısız paralel çizilebilir. Ancak değerlendirme kolaylığı bakımından birer derece aralıklarla çizildikleri varsayılır.
· Paralellerin 90 tanesi Kuzey Yarım Küre'de, 90 tanesi Güney Yarım Küre'de bulunur.
· 60. paraleller Dünya'nın küreselliğinden dolayı Ekvator'un yarısı uzunluğundadır.
· Birbirini izleyen 2 paralel arasındaki uzaklık her yerde yaklaşık 111 km'dir.
UYARI : Dünya'nın geoid şekli nedeniyle 2 paralel arasındaki uzaklık Ekvator'dan kutuplara doğru artar. Örneğin, Ekvator ile 10 (kuzey-güney) enlemleri arasındaki uzaklık 110.596 m iken, 890-900 (kuzey-güney) enlemleri arasındaki uzaklık 110.700 m'dir. Ancak birbirini izleyen 2 paralel arasındaki uzaklık pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir.
Özel Paraleller
Bazı paralellerin yerleri, güneş ışınlarının yere değme açısına bağlı olarak doğa tarafından belirlenmiştir. Bunlar :
Ekvator
Dönenceler
Kutup Daireleri
Kutup Noktaları
Ekvatorun Özellikleri
· En uzun paraleldir.
· Güneşin önünden en hızlı geçen noktaların oluşturduğu paraleldir.
· Dünya'nın eksen çevresindeki dönüş hızı Ekvator'da yaklaşık 1670 km/saat'tir.
· Güneş ışınlarını 21 Mart ve 23 Eylül'de dik açıyla alır.
· Yıl boyunca sıcak olduğundan termik alçak basınç kuşağıdır.
· Yükseltici hava hareketleri görüldüğü için bol yağış alır.
· Gece ve gündüz süreleri yıl boyunca birbirine eşit ve 12'şer saattir.
Dönencelerin Özellikleri
· Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Dönenceler, 23027' Kuzey ve Güney paralelleridir.
· Kuzey Yarım Küre'dekine Yengeç Dönencesi, Güney Yarım Küre'dekine Oğlak dönencesi denir.
· Orta kuşak ile Tropikal kuşağı birbirinden ayırırlar.
· Güneş ışınlarının düz zeminlere dik geldiği en son noktalardır.
· 5. Yengeç Dönencesi 21 Haziran'da, Oğlak Dönencesi 21 Aralık'ta Güneş ışınlarını dik açı ile alır.
Kutup Noktalarının Özellikleri
· 90. Kuzey ve Güney paralelleridir.
· Güneş ışınlarının düz zeminlere en dar açıyla geldiği yerlerdir.
· Sürekli soğuk olduğundan kutuplar ve çevresinde yıl boyunca termik yüksek basınç kuşakları oluşur.
· Aydınlanma çemberinin 21 mart ve 23 Eylül'de teğet geçtiği yerlerdir.
· Bir yıl içinde 6 ay sürekli gündüz, 6 ay sürekli gece yaşanır.
· Çizgisel hızın sıfır, yerçekiminin en fazla olduğu yerlerdir.
Kutup Dairelerinin Özellikleri
· Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Kutup Daireleri, 66033' Kuzey ve Güney paralelleridir.
· Kutup kuşağı ile Orta kuşağı birbirinden ayırırlar.
· Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği ve 21 Haziran ile 21 Aralık'ta teğet geçtiği paralellerdir.
· 21 Haziran'da Kuzey Kutup Dairesi'nde, 21 Aralık'ta Güney Kutup Dairesi'nde 24 saat gündüz yaşanır.
Meridyenlerin Özellikleri
· Bir kutuptan diğerine uzanan meridyenler de paraleller gibi sayısızdır. Ancak pratikte her 1 dereceden bir yay geçtiği varsayılarak, 360 tane oldukları kabul edilmiştir.
· Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık Ekvator üzerinde 111 km olarak kabul edilmiştir.
· Başlangıç meridyeni olarak Londra yakınlarındaki Greenwich kabul edilmiştir.
en iyi secersen sevınırım · Bir meridyenin, karşıt (anti) meridyeniyle arasında 180 meridyen fark vardır.
UYARI : Meridyen yayları eşit uzunluktadır. Aralarındaki uzaklık Ekvator'dan kutuplara doğru azalır ve tüm meridyenle kutuplarda birleşir.
Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık; Ekvator üzerinde 111.322 m. (pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir, 45. (Kuzey - Güney) paralellerinde 78.850 m, 90. (Kuzey - Güney) paralellerinde ise 0 m'dir.
Yer küresinin karşılıklı kutuplarının tam ortasından geçtiği kabul edilen büyük çember. Ekvator sıfır derece enlem çizgisi olarak da bilinir. Bu çember güney ve kuzey yarım küreleri birbirinden ayırır. Ekvator düzlemi, dünyanın merkezinden geçer. Bu çember dışarı doğru genişletilse, genişletilmiş çember ile kabul edilen gök küresi kesişmesine "gök ekvatoru" denir. Ekvator yeryüzündeki bir noktanın belirlenmesinde kullanılan koordinat sisteminin bir parçasıdır. Gök ekvatoru ise astronomide kullanılır. Güneşin hareket düzlemi, gök ekvatoru ile üst üste düştüğünde gece ve gündüz eşit olur
Fizikte yeryüzünde mağnetik eğilim açısı sıfır olan noktaların geometrik yerine "mağnetik ekvator" denir. Hücrebilimde, mitoz bölünmenin metafaz safhasında hücrenin ekvator düzleminde kromatikliğin iki kutbunda eşit uzaklıkta sıralanan kromozomların bütününe "ekvator plağı" adı verilir.
Pararel nedir?
Ekvatora pararel olarak dünya üzerinde doğu-batı yönünde uzandığı varsayılan dairelerdir. Ekvator, kutup noktalarına eşit uzaklıkta Dünya'nın ortasından geçtiği varsayılan en büyük pararel dairesidir. Başlangıç parareli Ekvator'dur. Dünya'nın şeklinden dolayı pararellerin boyları ve yarıçapları ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe küçülür. Ekvatorun Kuzeyinde 90, Güneyinde 90 olmak üzere toplam 180 pararel dairesi vardır
Meridyen nedir?
Boylam Ekvator'a dik açı yapacak şekilde yerküreyi 360 eşit parçaya böldüğü varsayılan ve uçları kutuplarda birleşen, en geniş aralığa Ekvator'da sahip olan varsayımsal çizgilerdir
Kuzeyden güneye kutuplar arasında uzanan çizgiler meridyen yaylarıdır. İngiltere'nin Greenwich gözlemevinden geçen meridyen, başlangıç meridyeni kabul edilir ve 0 derece olarak gösterilir. Doğusunda kalan yerlere Doğu Yarım Küre, Batısında kalan yerlere Batı Yarım Küre denir. Başlangıç meridyeninin 180 doğusunda, 180 batısında olmak üzere toplam 360 meridyen yayı vardır. Kutup noktalarında birleşirler. Her meridyen arası 4 dakikalık yerel saat farkı vardır. Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılırlar. Ekvator ve paralel çizgilerini keser. Yarım çemberdirler. Meridyen uzunlukları aynıdır değişmez. İki meridyen arası uzaklık sadece Ekvator'da 111 km'dir. Kutup noktalarında 0 olur. Kuzey-güney yönlerinde uzanırlar. 180 paralel olmasına rağmen 360 meridyen olmasının nedeni meridyenlerin yarım, paralellerin tam daire olmasıdır.
