yankı olayı nasıl gerçekleşir?
(lütfen fen okulundan olmasın)
http://www.cerezforum.com/gerekli-bilgiler/47187-yanki-nedir-nasil-olusur.html
sesin yansıma özelliğinden yararlanılarak uzaklıklar ölçülebilir. ayrıca sesin yansıma özelliğinden denizdeki balık sürülerinin yerleri,okyanus derinlikleri,uçakların yüksekliği ve bazı maddelerdeki bozukluklar tespit edilebilir. ses dalgaları bir yüzeye çarpıp yansıyarak tekrar duyulmasına yankı denir. yankı olayı dağ yamaçlarında,boş odalarda,spor salonları gibi yerlerde gerçekleşir;yankı olayını küçük kapalı yerlerde(3-5m mesafeden) farkedemeyiz
Bugün tabiatla ilgili herhangi bir soru soracak olsanız ,bunun gerçek ve bilimsel cevabını beklersiniz. Fakat eski zamanlarda insanlar bazı soruları efsanelerle cevaplandırır,tabiattaki bazı olguları gene efsanelerle açıklamaya çalışırlardı. Nitekim eski Yunanlılar da aynı şeyi yapmış, sesle ilgili yankı olayını gerçekten çok ilginç fakat masal olmaktan öteye geçmeyen bir efsaneyle açıklamaya kalkışmışlardı.
Bu efsaneye göre bir zamanlar son derece güzel olan bir orman perisi varmış. Adı Echo (Eko) olan bu perinin tek kusuru çok konuşmasıymış. Öyle ki, Tanrıça Hera günün birinde onu cezalandırmak zorunda kalmış. Eko kendine bir şey söylenmeden konuşmamak, sadece kendine söyleneni, yani işittiğini tekrarlamak cezasına çarpılmış. Ormanda dolaşan
Eko bir gün genç ve yakışıklı Narcissus (Narkis)'u görüp ona aşık olmuş. Ne yazık ki, Narkis kendine hayranmış. Kendinden başka kimseyi beğenmezmiş. Dolayısıyla Eko'nun aşkına da karşılık vermemiş. Kederinden eriyip giden Eko'dan geride sadece sesi kalmış. Bugün konuşup da aynı kelimeleri işittiğiniz zaman,söylediklerinizi aynen tekrarlayan ses iste onun sesiymiş.
İlginç, o oranda da hüzünlü efsanenin yankı olayını gerçek ve bilimsel anlamda açıklamadığı muhakkak. Yankı olayını açıklayabilmek için,ses hakkında bilimsel bazı gerçekleri öğrenmek gereklidir. Ses, açık havada, saniyede yaklaşık olarak 352 metre hızla yol alır. Havada yol alan sesin hareketi,durgun bir suya atılan taşın, suyun yüzende meydana getirdiği iç içe dairelerin hareketini andırır. Ayrıca,belirli bir kaynaktan çıkan ses,tıpkı bir elektrik ampulünün ışığı gibi her yönde yayılır.
Bu yayılma düzeninde ses dalgalarının karşısına herhangi bir engel çıktığı zaman, engele çarpan ses yansıyacak, geri dönecektir. Sözkonusu yansıma da,bir tekrar niteliğindeki "yankı" yı meydana getirir. Tabii,bazı engeller yankıya sebep olmayabilirler. Bazı maddeler sesi yansıtacakları yerde onu absorhe eder, emerler. Bu durumda ses yansımaz. Yankı da olmaz. Fakat genellikle,düzgün yüzeyler,yüksek duvarlar, kayalıklar,bir evin cephesi,kendine çarpan sesi yansıtır.Yani yankının meydana gelmesine sebep olur.
Bu bakımdan en ilginç gerçek,bulutların da sesi yansıttığı, dolayısıyla yankı meydana getirdiğidir, Gökgürültüsü, ilk keskin ve patlama halindeki sesin bulutlara çarparak tekrar tekrar işitilmesidir.
Yankı olayının bu bilimsel açıklaması belki eski Yunanlıların efsanesi kadar ilginç ve renkli değildir ama gerçeğin ta kendidir.