Cevap:
..
Açıklama:
28 Nisan 1903 saat 23:46 (GMT) (29 Nisan 01:46 (TS))’da meydana gelen depremin dışmerkezi Malazgirt yakınlarındadır. Ana şok 20sn sürmüş ve tüm Doğu Anadolu’da hissedilmiştir (Şekil.1). Ana şoktan önce şiddetli bir deprem yoksa da artçı depremler aralık ayına kadar sürmüştür (Barut, 1976; Ambraseys ve Finkel, 1987; Erkmen ve Eravcı, 2008)
Bölgede hasar gören yerler güneydoğudan Süphan ve Ala Dağ’ları, kuzeybatıdan Murat Nehri ile sınırlanmış 70km uzunluğunda 40km genişliğinde bir zon içerisinde yer alır. Bu zonun içerisinde hasar hemen hemen tekdüze şekilde çok büyükken, sınırlarındaki Tutak, Bulanık, Ahlat ve Adilcevaz’da çok az seviyededir (Tchalenko, 1977). Süphan Dağı’na doğru tespit edilen hasarlar Malazgirt ve Patnos’dakilerden daha hafif olduklarından, depremin Süphan Fayı ile ilişkili olmayıp Malazgirt’in 8km doğusunda yaklaşık 20km uzunlukta ve KKD-GGB gidişli birkaç kırıktan oluşan Malazgirt Fayı üzerinde meydana geldiğini düşünebiliriz (Erkmen ve Eravcı, 2008).
2103 nüfuslu Malazgirt’te 729 kişi hayatını kaybetmiş, şehirdeki bütün binalar (329 ev, 118 dükkan, 15 değirmen, 3 cami, 2 kilise, 1 askeri hastane) ve surların büyük bir çoğunluğu yıkılmıştır. Malazgirt’e bağlı köylerde bunlara ek olarak 785 kişi ölmüş, şehrin 15 km güneyinde yer alan köylerde ağır yıkım meydana gelmiştir. Hasar gören alanın batı sınırı hasar görmemiş Bulanık şehrinin yakınlarında sonlanmıştır. Tanımlanan bölgenin tam güneyinde bulunan Ahlat ilçesinin kuzeyindeki Hanik (Çukurtarla) köyünde çok büyük hasar meydana gelmiştir. 6000 nüfuslu Ahlat genel olarak hafif hasar görmüş, 2 kişi ölmüş 2 kişi yaralanmıştır. Ahlat ilçesinde (köyler dahil) toplam 71 kişi ölmüş 40 kişi yaralanmıştır. Hasar zonunun kuzey ve kuzeydoğusunda, Patnos ve 4 komşu köyünün tamamı yıkılmış kalan 17 ev ise ağır hasar görmüştür.
Patnos’ta 1 cami, 1 okul ve 2 ev dışında tüm evler tamamıyla yıkılmıştır. Bu binalar kâgir oldukları için diğerlerine nazaran ayakta kalabilmişlerdir. Murat Nehri’nin yakınlarında 4 köy tamamıyla yıkılmış, 8’i ise ağır hasar görmüştür. Yoğun hasarın bulunduğu, Tutak’a kadar uzanan ve bu şehri kapsamayan bölgenin bu kesiminde 856 kişi ölmüştür (Tchalenko, 1977; Erkmen ve Eravcı, 2008) (Şekil.2).
Can kaybı ve yaralıların toplam sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte derlenen bilgilerden 3000’e yakın kişinin hayatını kaybettiğini söyleyebiliriz. Malazgirt’te depremden ölenlerin çoğunluğunu komutanlar, subaylar ve askerler oluşturmuştur. (Pınar ve Lahn, 1952; Öcal, 1968; Karnik, 1969; Barut, 1976b; Tchalenko, 1977; Ayhan vd. 1980; Ambraseys ve Finkel, 1987a; Ambraseys, 1988).