ÇÖKEL, 1-Taşan bir akarsuyun çekildikten sonra bıraktığı çamur.
-2. Tarım. Haşhaş ya da susam tohumu küspesi.
-Denizbil. Deniz çökeli, denizlerde yakın geçmişte oluşmuş tortulları (çamur, pelajit, türbidit, kıyı çamuru) belirten genel terim.
-Yerbil. ve Denizbil. Derin deniz çökelleri, denizlerde, 2 000 m'den derinde oluşmuş çökeller. (Globigerinalar ve ışınlılar içeren çamurlar, kırmızı killer ve türbiditler doğada en sık görülen derin deniz çökelleridir.)
-Yerbil. ve Hidrol. Herhangi bir etkenle Yer yüzeyine taşınan mineralli malzeme. (Bk. ansiki. böl.)
--Su ve rüzgâr gibi dış dinamik etkenlerin bıraktığı tortu. (Eşanl. DEPO.)
Yerbil. ve Hidrol. Çökel kayaç, tortul" KAYAÇ'ın eşanlamlısı.
-Hidrol. Aşındırma gücü artan bir akarsuda küçük yatak çökelleri yerli kayaçtan daha kolay harekete geçer; büyük yatak çökelleri ise ancak bir taşkın sırasında yerlerinden oynar, iki türçökel vardır; taban çökelleri ve yanal çökeller; her iki tür de az çok iri, heterojen ve katmanlıdır. Çok genel bir kural olarak, akarsu kollarından gelen malzemedışında, eğimin ve aşındırmanın gittikçe azalması nedeniyle çökellerin tane boyutları akarsu ağzına doğru küçülür. (-GÜC, DOLDURMA, TAŞIMA YÜK.)
-Yerbil. Tortul kayaçlar, biriktikten sonra değişime uğrayan ya da uğramayan eski çökellerdir. Bunlar, taşıyıcı etkenlere (rüzgâr, buzul, sel, akarsu çökelleri), çökelme ortamına (alüvyon, göl, lagün, delta, okyanus çökelleri), kökenlerine (kırıntılı, kimyasal, biyolojik, volkanik, artık çökeller), bileşimlerine (kireçli, silisli, killi çökeller) ya da yaşlarına (Kretase devri çökelleri) göre sınıflandırılır.
4. Çöl İklimi (Sıcak ve Kurak İklim):
Dönenceler civarında, Asya ve Kuzey Amerika'da karaların iç kısımlarında ve Güney Amerika'nın güneyinde görülür. Dönenceler çevresinde alçalıcı hava hareketleri çöl oluşumuna neden olmaktadır. Karaların iç kısımlarında ise yüksek dağlar nemli hava kütlelerini engellediği için çöller meydana gelmektedir. Afrika'nın kuzeyinde Büyük Sahra, Ortadoğu'da Necef, Asya'da Gobi, Taklamakan,Deşti Kebir,Avustralya'da Gobbon ve Gibson, Güney Afrika'da Kalahari ve Namib, Güney Amerika'da Patagonya, Atacama ve Peru ile ABD'nin güneybatısı yeryüzündeki başlıca çöl alanlarıdır. Çöllerdeki nem yetersizliği, günlük sıcaklık farkının büyümesine zemin hazırlamıştır. Günlük sıcaklık farkının 50°C yi bulduğu zamanlarolmaktadır. Geceleri sıcaklık 0°C düşebilir. Bu iklim tipini, yağışların yok denecek kadar az olması belirler. Yıllık yağış miktarı 100 mm’nin altındadır. Yağışlar daha çok konveksiyonel hareketler sonucunda oluşan kısa süreli sağanak yağmurlar şeklindedir. Tabii bitki örtüsü bazı kurakçıl otlar ve kaktüs bitkileridir.