Konu: İş, güç ve enerji
Cevap: Bunlar gibi bazı kavramların günlük yaşamda kullanımıyla fizik bilimindeki kullanımı arasında fark vardır.
Fizikte iş kavramı nedir?
Fiziksel anlamda iş, kuvvet doğrultusunda hareket ettirilen mesafeyle bulunur. (Yapılan iş = Kuvvet doğrultusunda alınan yol × Uygulanan kuvvet)
İş Kavramı Hakkında Örnekler:
✓ Bir cisme hız kazandırmayla fiziksel anlamda iş yapmış oluruz.
✓ Bir cismi yukarıya doğru fırlatmak fiziksel anlamda iştir.
✓ Bir kutuyu ileriye doğru ittiğinde fiziksel anlamda iş yapılmış olur.
× Düşünmek ve bilgisayar ortamında çalışmayı günlük hayatta iş yapmak olarak belirtsek de fizikte iş olarak kabul edilmez. (Çünkü bir cisme kuvvet doğrultusunda iş yapılmamış olur.)
× Çanta taşırken, çantayı taşıma esnasında yukarı doğru kuvvet uygulamış oluruz ama hareket doğrultumuz yolla paraleldir. Bu yüzden fiziksel anlamda iş yapmış olmayız.
× Bir cismi yüksekten bırakmak fiziksel anlamda iş sayılmaz.
Enerji nedir?
Cismin veya sistemin bir eylemi yapabilmek için sahip olduğu iş kapasitesidir.
Cisim; kinetik, potansiyel ve nükleer enerjiye sahip olabilir.
Enerji kavramına örnekler:
✓ 1 Gram suyun sıcaklığının 1 °C artması için gereken enerji miktarı 1 kaloridir.
✓ 100 Gram elma yaklaşık 52 kilokaloridir.
× ''Bugün çok enerjiğim.'' Cümlesi fiziksel anlamda enerji kavramıyla doğrudan alakası yoktur. Çok hareketli ve neşeli olduğu anlamına gelir.
× ''Bugün enerjin yok gibi.'' Dolaylı olarak fiziksel anlamda enerji kavramıyla alakalı gelebilir fakat tam olarak karşılığı değildir.
Fizikte Güç nedir?
Bir iş uğruna harcanan enerjinin zamana bölümüdür. (Güç = İş / Zaman)
Güç Kavramına Örnekler:
✓ Bir işi 10 saniyede 1,800 J harcayarak yapan bir makine aynı işi 100 saniyede 3,000 Joule enerji harcayarak yapan makineden daha güçlüdür. (1,800 / 10 = 180 Watt, 15,000 / 100 = 150 Watt)
✓ 500 Kiloluk bir cismi 5 saniyede çatıya çıkaran bir motor, 500 kiloluk bir cismi 10 saniyede çatıya çıkaran motordan daha güçlüdür.
× Kaslı ve yapılı birine güçlü dememiz fiziksel anlamda yanlıştır. Çünkü burada yapılan iş belirtilmemiştir.
× ''Bir makinenin harcadığı enerji diğerinden fazla diye o makine daha güçlüdür.'' ifadesi doğru değildir.
