Cevap :

Cevap :

Genleşme ve Büzüşme tanımları yapılarak katı, sıvı, gaz olarak ayrıştırılarak toplamda 30 örnek ile detaylandırılmıştır.

Öncelikle;

Genleşme: Maddelerin ısı alması sonucu hacimlerinin artması olayına genleşme denmektedir.

Büzüşme: Maddelerin ısı vermesi sonucu hacimlerinin azalması olayına büzüşme denmektedir.

Katılarda Genleşme Örnekleri:

Taşıma yolculuk maksatlı üretilmiş ve kullanılan balonların içine sıcaklık verilerek uçma seviyesine getirilmesi

Motosiklet motorunun aşırı sıcaklıkta şişmesi

Metal çubuğun ısınmaya maruz kalmasından sonra uzaması

Sıkışmış olan kavanoz kapağının sıcak suda bekletilmesi sonucunda kolaylıkla açılması

Açık havada bulunana bir balonun sıcaklık ortamda bulunması veya sıcaklığa maruz kalması sonucu patlaması

Tren raylarının yazın genleşmesi

Civa maddesi

Katılarda Büzüşme Örnekleri:

Soğuk suda uzun süre tutulan el ve ayaklarda derinin büzüşmesi

Betonda bırakılan bir topun soğuk hava ile büzüşmesi

Gözlük yapımında gözlük camının takılabilmesi için çerçevenin ısıtılarak genişletilmesi

Termostat ve yangın alarmı yapımında büzüşme payları hesaplanarak yapılmaktadır.

Elektrik telleri kışın büzüşür.

Bina yapımında kullanılan demir, çelik hava ile genleşmesi

Köprü yamında kullanılan maddelerin hava koşulları ile değişim uğraması

Sıcak hava balonlarının içindki hava alınması sonucu büzüşmesi

Civa meddesi

Soğuk bir suya batıralan bir maddenin büzüşmesi

Sıvılarda Genleşme Örnekleri:

Herhangi bir sıvının soğuğa maruz bırakılarak donması

Sıvı termometre yapımında cıva maddesi için genleşme

Araç motoruna eklenen su

Süt vb. maddelerin kaynatılarak çoğalması dvam eden ısı verme işlemi ile

Sıvılarda Büzüşme Örnekleri:

Kaynatılan suyun miktarı

Termometrenin yapımında kullanılan cıvanın büzüşmesi

Sıvı gaz ile dolu olan bir lambanın yakılması sonucu 

Kaynatılan bir sıvının ısısı kesilmesi sonucu azalması

Gazlarda Genleşme Örnekleri:

Şimşek çakmasıyla havanın ısı ile genleşmesi

Otomobil lastiklerinde hava (gaz) yaz ayında genleşmeye uğrar

Balonun gaz ile hacminin değiştirilmesi

Gazlarda Büzüşme Örnekleri:

Otomobil lastiklerinde hava (gaz) kış ayarında büzüşmeye uğrar.

Genişlemiş olan gözlük camının soğuk ile sıkılaştırılması

Yangın tüpünün içinde bulunana gazın kış aylarında bzüşmesi v patlaması

Kaynak: https://www.nedir.org/soru/genlesme-ve-buzulmeye-30-ornek

Cevap:

Sıcaklığın etkisi ile maddenin boyunda veya hacmindeki değişmeye genleşme denir.

Maddenin içindeki tanecikler hareket halindedir.

Tanecikler ısı enerjisi aldıklarında hareketleri artar, daha geniş yer kaplar.

Isı alan maddenin sıcaklığı artar ve genleşir.

Genleşmeye Örnekler

Topun sıcak havada şişmesi

Yazın elektrik tellerinin uzaması

Kavanoz kapağının sıcak su içerisinde genleşerek açılması

Yazın tren raylarının genleşerek uzaması (Rayların arasındaki boşlukların azalması )

Termometre içindeki sıvının sıcak havada genleşerek yükselmesi

Yazın otomobil lastiklerinin şişkin olması

Sıcak havada balonun fazla şişerek patlaması

Deodorant şişelerinin sıcakta patlaması

Şimşek çakarken havanın genleşerek gök gürültüsünü oluşturması

Sıcak hava balonunun içindeki ateş yandığında, balonun şişerek yükselmesi

Sıcak havada gözlük camının düşmesi

Motosiklet motorunun aşırı sıcakta şişmesi