Cevap :
Cevap :
Genleşme ve Büzüşme tanımları yapılarak katı, sıvı, gaz olarak ayrıştırılarak toplamda 30 örnek ile detaylandırılmıştır.
Öncelikle;
Genleşme: Maddelerin ısı alması sonucu hacimlerinin artması olayına genleşme denmektedir.
Büzüşme: Maddelerin ısı vermesi sonucu hacimlerinin azalması olayına büzüşme denmektedir.
Katılarda Genleşme Örnekleri:
Taşıma yolculuk maksatlı üretilmiş ve kullanılan balonların içine sıcaklık verilerek uçma seviyesine getirilmesi
Motosiklet motorunun aşırı sıcaklıkta şişmesi
Metal çubuğun ısınmaya maruz kalmasından sonra uzaması
Sıkışmış olan kavanoz kapağının sıcak suda bekletilmesi sonucunda kolaylıkla açılması
Açık havada bulunana bir balonun sıcaklık ortamda bulunması veya sıcaklığa maruz kalması sonucu patlaması
Tren raylarının yazın genleşmesi
Civa maddesi
Katılarda Büzüşme Örnekleri:
Soğuk suda uzun süre tutulan el ve ayaklarda derinin büzüşmesi
Betonda bırakılan bir topun soğuk hava ile büzüşmesi
Gözlük yapımında gözlük camının takılabilmesi için çerçevenin ısıtılarak genişletilmesi
Termostat ve yangın alarmı yapımında büzüşme payları hesaplanarak yapılmaktadır.
Elektrik telleri kışın büzüşür.
Bina yapımında kullanılan demir, çelik hava ile genleşmesi
Köprü yamında kullanılan maddelerin hava koşulları ile değişim uğraması
Sıcak hava balonlarının içindki hava alınması sonucu büzüşmesi
Civa meddesi
Soğuk bir suya batıralan bir maddenin büzüşmesi
Sıvılarda Genleşme Örnekleri:
Herhangi bir sıvının soğuğa maruz bırakılarak donması
Sıvı termometre yapımında cıva maddesi için genleşme
Araç motoruna eklenen su
Süt vb. maddelerin kaynatılarak çoğalması dvam eden ısı verme işlemi ile
Sıvılarda Büzüşme Örnekleri:
Kaynatılan suyun miktarı
Termometrenin yapımında kullanılan cıvanın büzüşmesi
Sıvı gaz ile dolu olan bir lambanın yakılması sonucu
Kaynatılan bir sıvının ısısı kesilmesi sonucu azalması
Gazlarda Genleşme Örnekleri:
Şimşek çakmasıyla havanın ısı ile genleşmesi
Otomobil lastiklerinde hava (gaz) yaz ayında genleşmeye uğrar
Balonun gaz ile hacminin değiştirilmesi
Gazlarda Büzüşme Örnekleri:
Otomobil lastiklerinde hava (gaz) kış ayarında büzüşmeye uğrar.
Genişlemiş olan gözlük camının soğuk ile sıkılaştırılması
Yangın tüpünün içinde bulunana gazın kış aylarında bzüşmesi v patlaması
Kaynak: https://www.nedir.org/soru/genlesme-ve-buzulmeye-30-ornek
Cevap:
Sıcaklığın etkisi ile maddenin boyunda veya hacmindeki değişmeye genleşme denir.
Maddenin içindeki tanecikler hareket halindedir.
Tanecikler ısı enerjisi aldıklarında hareketleri artar, daha geniş yer kaplar.
Isı alan maddenin sıcaklığı artar ve genleşir.
Genleşmeye Örnekler
Topun sıcak havada şişmesi
Yazın elektrik tellerinin uzaması
Kavanoz kapağının sıcak su içerisinde genleşerek açılması
Yazın tren raylarının genleşerek uzaması (Rayların arasındaki boşlukların azalması )
Termometre içindeki sıvının sıcak havada genleşerek yükselmesi
Yazın otomobil lastiklerinin şişkin olması
Sıcak havada balonun fazla şişerek patlaması
Deodorant şişelerinin sıcakta patlaması
Şimşek çakarken havanın genleşerek gök gürültüsünü oluşturması
Sıcak hava balonunun içindeki ateş yandığında, balonun şişerek yükselmesi
Sıcak havada gözlük camının düşmesi
Motosiklet motorunun aşırı sıcakta şişmesi