Cevap :
DEPREMDEN ÖNCE NELER YAPMALIYIZ?
*Konut ve sanayi alanlarının zemin etüt raporları hazırlanmalı, yapılaşmaya uygun olmayan yerler tespit edilmelidir.
* Konut ve sanayi tesisleri depremin şiddetini azaltan sağlam zeminler üzerine yapılmalıdır.
* Yapılar depremlerden zarar görmeyecek şekilde inşa edilmeli ve yapı malzemesi standartlarına uygun olmalıdır.
* Değişik büyüklükteki depremlere karşı deprem senaryoları hazırlanmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.
*Deprem bölgeleri için ayrıntılı ve tabanları (bina sayısı, nüfus, jeoloji, jeomorfoloji, yol, şehir, nüfus haritaları vb.) oluşturulmalıdır.
Deprem sırasında evde iseniz;
Daha önceden, içerisinde temel malzemelerin (su, sargı bezi, ağrı kesici, çantanın boyutuna göre içerisine sığabilecek boyutta bir battaniye, kibrit vb. yanıcı bir madde, yer belli edici bir düdük vb.) olduğu bir Deprem Çantası hazırlanmalıdır. Aile bireyleri arasında deprem öncesi, anında ve sonrasında nasıl davranacağımızı belirleyip “Ev Deprem Planı” yapılmalı ve deprem sonrasında aile bireylerinin buluşacağı bir yer belirlenmelidir. Ev içerisinde kitaplık, gardrop, TV, avize, vitrin, LPG tüpü vb. kolay devrilebilir ve ağır eşyalar sabitlenmeli, ev içerisinde bir yangın söndürme aleti bulundurulmalı ve kolay erişilebilecek bir yere konmalıdır. Deprem esnasında binalarda en tehlikeli yerler; balkon, asansör ve merdivenlerdir. Bu yüzden sarsıntı sırasında kullanılmamalıdır. Üzerimize düşebilecek cisimlerden korunmak için sağlam bir masa altı veya güvenli yerler belirlenmelidir. Deprem esnasında evde yere uzanma, başımızı koruma ve güvenilir yerlere sığınmayı öğrenmek gereklidir. Yatak odasında isek yatağın yanına, mutfakta isek mutfak tezgahının yanına, oturma odasında veya salonda isek sağlam bir koltuğun yanına, banyo ve tuvaletlerde isek kapıyı açıp ardından küvet ve klozetlerin yanına ellerimizle başımızı koruyacak şekilde bacaklarımızı göğsümüze doğru çekerek uzanmalıyız. Deprem sırasında ocakta ateş varsa en kısa sürede söndürülmelidir. Elektrik, gaz, su şebekelerini kapatmak için vanaların yerleri önceden öğrenilmelidir. Kapılar deprem sırasında sıkışabileceğinden yapılabilirse çıkış kapısı açık tutulmalıdır. Büyük bir depremden sonra artçı sarsıntıların olacağı unutulmamalıdır; mümkün olan en kısa sürede gerekli emniyet tedbirleri alınıp ev sakin bir şekilde terk edilmeli, durumu belirten bir not bırakılarak önceden belirlenen buluşma noktasına gidilmelidir.
Deprem sonrasında yapılacaklar...
Paniğe kapılmamaya çalışın. Bir iki dakika durarak sakinleşmeye çalışın.
Yakın çevrenizde tehlikeli bir durum olup olmadığını kontrol edin. Kırılmış camlar, ortalığa dökülmüş kimyasal bir madde, yerinden oynadığı için düşme tehlikesi olan eşyalar olup olmadığına bakın.
Ayaklarınızı, ellerinizi ve kafanızı koruyun. Sağlam, sert ayakkabılar, deri eldiven ve varsa sert bir kask giyin. Yüzünüze toz için bir maske veya maske yerine geçebilecek bir şeyle ağzınızı ve burnunuzu kapatın.
Eğer karanlıktaysanız fener kullanın. Bir gaz sızıntısı olmadığından emin olana kadar kibrit kullanmayın ve ışıkları yakmayın.
Çevrenizdekilerin yaralanıp yaralanmadığını kontrol edin. İhtiyacı olanlara yardım etmeye çalışın. Kesinlikle gerekmiyorsa ağır yaralı olanları hareket ettirmeyin.
Yangın kontrolü yapın. Küçük çaplı yangınları söndürmeye çalışabilirsiniz. Bunun için;
Isıyı soğutarak yok etmeye çalışın. (Su veya yangın söndürücü ile)
Ateşin havayla temasını kesebilirsiniz.
Yangına sebep olan yakıtı kesin.
Yangın söndürücüleri alevlerin üst kısmına değil, her zaman ateşin alt kısmına doğru tutun.
Büyük çaplı yangınları söndürmeye çalışmayın. Derhal uzaklaşın.
Şayet yangının sebebi bir yağ ise ASLA su kullanmayın. Bu yangınları yangın söndürücülerle yada üstüne bir şeyler kapatarak söndürebilirsiniz.
Tüpleri, elektriği, suyu ve varsa doğalgazı kontrol edin. Gerekliyse hepsine ana vanadan kapatın. Evdeki tüm aletleri kapatıp fişten çekmeyi unutmayın.
Yerlere düşmüş tellerden kesinlikle uzak durun ve bunlara temas eden eşyalara dokunmayın.
Şayet piknik tüpü gibi bir aleti kullanacaksanız bunu açık bir alanda yapın. Gaz sızıntısı ihtimali olan yerlerde tüp kullanmak yangına sebep olabilir.
Ayrıntıları dinlemek için pilli bir radyo kullanın.
Evinizi terk ederken kimlik ve kıymetli eşyalarınızı, kalın giyecek ve battaniye gibi koruyucu eşyaların bulunduğu çantaları yanınıza alın.
Ailenize, sevdiklerinize ulaşmak için arabaya atlayıp yollara çıkmayın, trafiğin tıkanması ambulans, itfaiye ve yardım arabalarının zamanında ihtiyacı olanlara ulaşmasını engelleyecektir.
Çok acil durumlar dışında telefonu kullanmayın.
Sadece uzmanların ve resmi kaynakların açıklama ve uyarılarına uyun. Kulaktan kulağa yayılan söylentilere itibar etmeyin. Çünkü bu gibi durumlarda hırsızlar, yağmacılar gibi kötü niyetli insanlar evler boşalsın diye yanlış deprem alarmı verebilirler.
Deprem sonrası çadırlarınızı yetkililerin gösterdikleri yerlere kurun. Çadırlar açık alanlara kurulmalı ve geçiş yollarını kapamamalıdır. Çadırları evinizin yakınına kurmakta ısrarcı davranmayın.
deprem çatası hazırlamak sağlam bir yere tutunalıız göçük altında kaldıysak deprem çantamızı kullanmalıyız
