Cevap :

Yildirimbilgen721

ek nedir

Tahmin ettiğiniz gibi, bir sözcüğün köküne eklediğimiz dil bilgisel ögelere de ek diyoruz. Siz bunları anlamsız heceler gibi düşünebilirsiniz. Göz kök, -lük ise ek ve -lük’ün bir anlamı yok.

eklerin Türkçede 2 görevi vardır

•Bazı ekler, yukarıda verdiğimiz örnekteki gibi bir sözcüğe eklenerek yepyeni bir sözcük yapar.

Bazı ekler ise sözcüklere eklenerek onların görevlerini bildirir.

• Bu ekler yeni bir sözcük yapmaz, türetmez. Örneğin, göz sözcüğüne gelen “-üm” eki, gözün benim “göz-üm” olduğunu bildirir. Bu eklere çekim eki diyoruz

Kök ve ekler sözcüklerle ilgilidir.

Bir sözcüğün kökü ve eklerini bulabiliriz.

Bazı ekler sayesinde yeni sözcükler türetiriz ve bu eklere de “Yapım Ekleri” denir.

Bazı ekler ise yeni sözcükler türetmetmez, bu eklere ise “Çekim Ekleri” denir.

en iyi seçer misin lütfen ❤️

Ebrartprk366

Cevap:

1- Kök:

Kökler ne tür bir ek alırsa alsın biçim olarak değişime uğramaz. Kelimenin sabit kalan ve değiştirilemez ögesidir. Kök çeşitleri toplam dört ana grupta toplanır.

1- İsim kökleri:

Nesne, varlık ve olguların adlarını oluşturan köklere isim kökü denir.

Örnek: At, kedi, masa, yeşil, sarı, çanta.

Cümle içinde kullanımı:

1- Kitaplar sende mi? - Kitap kelimesi sonuna -lar ( çekim ekini) almıştır.

2- Buradaki kitaplık çok büyük. / Kitap kelimesi sonuna -lık (yapım ekini) almıştır.

2- Fiil kökleri:

Bir eylemi belirten kök çeşitleridir. Sonuna mastar eklerinden biri gelir.

Cümle içinde kullanımı:

1- Gitmek mi zor kalmak mı zor. / Sonuna mastar eki almış Git ve Kal kelimeleri fiil kökleridir.

3- Sesteş Kökler:

Birbirleriyle ses benzerliği bulunan köklerdir. Yazılışları aynı olmasına rağmen anlamları birbirinden tamamen farklıdır.

Örnek -1- Tahtada yazılanları tahtaya yazın.

Örnek -2- Bu yaz arkadaşlarımla tatile gideceğiz.

Kelimenin kökeni ''yaz'' olmasına rağmen her iki cümlede farklı anlamlarda kullanılmıştır. Birinde yaz mevsimi, diğerinde yazmak eylemi vardır.

 4- Ortak Kökler:

Hem yazılışları hem anlamları aynı olan isim- fiil köklerine ortak kök denir.

Örnek -1- Sonbahar kuşlar için göç mevsimidir.

Örnek -2- Kuşlar sonbahar mevsiminde göçmeye başlar.

Bir cümlede göç isim olarak diğerinde fiil olarak kullanılmıştır.

2- Ek:

Türkçede ekler çekim ve yapım eki olarak ikiye ayrılır.

1- Yapım Ekleri:

Tüm ekler gibi kökün sonuna gelen ve kelimenin anlamını değiştiren eklere yapım ekleri denir. Kendi içerisinde dört ana gruba ayrılır.

1- İsimden İsim Oluşturan Yapım Ekleri:

İsim kökün sonuna gelip yeni bir isim meydana getiren eklerdir.

Kalem - Kalemlik

Deniz - Denizci

2- İsimden Fiil Oluşturan Yapım Ekleri:

İsim kökünün sonuna gelip yeni bir fiil oluşturan eklerdir.

Az - Azaltmak / Azımsamak

Sarı - Sararmak

3- Fiilden Fiil Oluşturan Yapım Ekleri:

Kökü fiil olan bir kelimeye eklendiğinde yeni bir fiil meydana getiren eklerdir.

Sor - Soruşturmak

Çek - Çekiştirmek

Gülmek - Gülümsemek

4- Fiilden İsim Oluşturan Yapım Ekleri:

Fiil kökün sonuna geldiğinde yeni bir isim meydana getiren eklerdir.

Giy - Giyim

Kaz - Kazı

Bil - Bilge

Seç - Seçki

2- Çekim Ekleri:

Sonuna gelindiği eklerin biçimini değiştirip anlamını değiştirmeyen eklere çekim ekleri denir.

1- Çoğul Ekleri: Kelimelerin sayısını - miktarını çoğaltan eklerdir.

Kuş - Kuşlar

Çocuk - Çocuklar

2- İsmin Hal Ekleri: Kendi içerisinde dörde ayrılan eklerdir.

A- Belirtme Ekleri:

Çanta - Çantayı

Gömlek  Gömleği

B- Yönelme Ekleri:

Öğretmen - Öğretmen

Okul - Okula

C- Bulunma Ekleri:

Okul - Okulda

Sınıf - Sınıfta

D- Ayrılma - Çıkma Ekleri:

Okul - Okuldan

Sınıf - Sınıftan

3- İlgi Ekleri: İki kelime arasında ilgi anlamı kuran eklerdir.

Arkadaş - Kalem / Arkadaşın Kalemi

Çocuk - Surat / Çocuğun Suratı

4- İyelik Ekleri: Sahiplik belirten eklerdir.

Ben - Kalem - Benim Kalem

Sen - Gözlük - Senin Gözlüğün

Açıklama:

kolay gelsinn

Diğer sorular