Cevap :

Cevap:

Orhan Kemal ilk romanından son romanına kadar, eserlerini ‘küçük adam’ın bireyleşme serüveni çerçevesinde düzenler ve sosyal yaşamın olumsuz getirilerinin kişideki tahribatını metne yansıtır. Yazarın romanlarında, klasik vaka düzeni hakimdir. Her romanın bir konusu vardır; her konu bir olaya dayanır; her olay belli bir zaman ve mekan diliminde cereyan eder. Her romanın olay örgüsü, çekirdek olay çevresinde, neden sonuç ilişkisi bağlamında olay birimleri kurgulandırılışından ibarettir

Murtaza romanı, başkişi Murtaza’nın geçmiş ve bugün düzleminde yaşadığı dönüşümsel sürecin nedensellik bağı içerisinde

tutarlı anlatımıdır. Orhan Kemal tarafından ayrıldığı gibi başkişinin trajıkomik öyküsünü üç bölüm halinde inceleyebiliriz:

I.Bölüm

- Gece bekçiliği görevi yapan Murtaza’nın, yaşadığı çevre şartları ve insanlarla uyumsuzluk yaşaması.

- Annesi ve kardeşi ile birlikte 1927 yılındaki mübadelede Türkiye’ye göç etmiş olan Murtaza’nın aşırı dürüstlüğü yüzünden annesinin yokluk içinde ölmesi ve erkek kardeşinin kendisini terk etmesi .

- Murtaza’nın karısı ve çocukları ile gecekondu mahallesinde yaşam mücadelesi vermesi .

- Gece bekçiliği yapan Murtaza’nın hem gecekondu evlerinin hem de apartmanların bulunduğu caddeden sorumlu olması .

II.Bölüm

- Gece bekçiliği görevindeki aşırı ve gülünç tavırları ile dikkat çeken Murtaza’nın çevresindeki insanlarla ve ailesiyle çatışma içinde olması

- Murtaza’nın baskıya dönüşen görev anlayışı dolayısıyla işten çıkarılması ve Fen Müdürü tarafından fabrikaya kontrol memuru olarak işe alınması

- Murtaza’nın görev anlayışı yüzünden fabrikada işçilerin ve diğer memurların rahatsız olması

- Murtaza’nın, küçük oğlu Hasan’ın iyi bir eğitim alarak dayısı Kolağası Hasan Bey gibi olmasını istemesi

- Murtaza’nın fabrikada çalışırken yorgunluktan uyuyan kızlarını dövmesi; küçük kızı Firdevs’in ağır yaralanması ve ölmesi. III. Bölüm

- Murtaza’nın tavırlarından bıkan işçilerin fabrikada, “Murtaza istifa!” sözleriyle isyan çıkarması; Fen müdürünün olayları bastırarak Murtaza’yı koruması

- Murtaza’nın büyük oğlunun da dahil olduğu isyana karşı tek başına direnmeye çalışması

- Fabrikanın diğer kontrol memuru Nuh’un, Murtaza’nın Fen müdürü tarafından korunması üzerine işten ayrılması ve Demokrat Parti’ye giderek aday olması

- Murtaza’nın büyük umutlar bağladığı küçük oğlunun, mahalle bakkalından çeyrek ekmek çalarken yakalanması

- Bakkal’ın davasından vazgeçmek isteğine, Murtaza’nın tepki göstermesi ve oğlunun cezalandırılmasını istemesi