Bu cümlede "kayıp" ve "etmek" sözcük- leriyle oluşmuş birleşik sözcükte mey- dana gelen ses olayları aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Ünlü düşmesi - Ünsüz sertleşmesi B) Ünlü türemesi - Ursúz sertleşmesi C) Üniu düşmesi - Ünsüz yumuşaması D) Ünsüz türemesi - Ünlü türemesi​

Cevap :

kayıp + etmek = kaybetmek olur ve burada hem ünlü düşmesi hem de ünsüz yumuşaması olmuştur

yani p harfi b harfine dönüşmüştür. Bu yüzden. ünsüz yumuşaması olmuştur

Peki nedir bu ünsüz yumuşaması

P, ç, t, k seslerinden biri ile biten Türkçe ya da yabancı kelimelere ünlü ile başlayan ekler; yapım veya çekim ekleri getirildiğinde kelime sonundaki sert ünsüz yumuşar. Bu yumuşama ile b, c, d, g, ğ' ye dönüşür. Bu duruma ünsüz yumuşaması denir. Hatta g'nin ğ'ye dönüştürüldüğü de görülür.

Örnekler:

ağaç-ağaca, saçak-saçağı, poşet-poşedin, biftek-bifteği, almak-almağa, gardolap-gardolabın, ekmek-ekmeği, kitap-kitabı, diyalog-diyaloğu

- Sert ünsüzün iki ünlü arasında kalması sonucu, kelime sonunda iki ünsüz bulunduğunda da yumuşama görülmektedir.

Şimdi de şıklarda bulunan diğer ses olaylarına bakalım.

Ünlü düşmesi nedir

Ünlü düşmesi, Türkçede görülen bir ses olayıdır. Genellikle ikinci hecesinde dar bir ünlü (ı, i, u, ü) bulunan sözcüklerde görülür ancak istisnaları mevcuttur.

Örnekler:

alın > alnım

çevirim> çevrim

burun > burnu

Ünsüz sertleşmesi nedir

Türkçe veya yabancı bir kelimenin sonunda f, h, s, ç, ş, p, t, k ünsüzleri bulunuyor ve bu kelimelere, sert şekli de olan yumuşak bir ünsüzle (b, c, d, g) başlayan ek getiriliyorsa, ekin başındaki yumuşak ünsüz, kelime sonundaki sert ünsüzün etkisiyle sertleşir. (p, ç, t, k)

Örnekler:

Kebap-cı→kebabçı

Yavaş-ca→yavaşça

Ayak-cak→ayakçak

Ayak-da→ayakta

Yurt-dan→yurttan

bu şekildedir en iyi seçersen çok sevinirim iyi dersler