Örnek:
Doğu boylamında yerel saat 15.00 iken 45° batı boylamında yerel saat kaç olur?
A) 9.00 B) 9.30 C) 10.10 D) 10.30 E) 10.45
Çözüm:
Saati verilen nokta başlangıç meridyenine göre doğuda, saati istenen yer başlangıç meridyeninin batısında yer aldığı için, iki nokta arasındaki toplam meridyen sayısı bulunur, iki meridyen arası dört dakika olduğu için; dörtle çarpılır, aradaki zaman farkı dakika cinsinden bulunur, saate çevrilir. Zamanı istenen nokta, zamanı verilen noktaya göre batıda olduğu için; verilen zamandan çıkarılarak bulunur.
45° + 45° = 90°
90 . 4 = 360
360 : 60 = 6 saat
15 – 6 = 9
Yanıt A
Örnek:
15° Doğu boylamında saat 12:40 iken 35° Doğu boylamında saat kaçtır?
Çözüm:
Verilen yerler aynı yarıkürede olduğu için;
35 – 15 = 20 x 4 = 80 dk
1 saat 20 dakika bulunur. Bu fark 12 40′ın üstüne eklenir.
Çünkü saati istenen yer daha doğudadır.
Boylam bulma soruları
Örnek:
27° Batı boylamında saat 11:20 iken saati 12:40 olan yerin boylamı nedir?
Çözüm:
Önce zaman farkı bulunur
dakika bulunan saat farkı 4′e bölünür ki aralarındaki boylamın farkı bulunsun, 80 ÷ 4 = 20 boylam fark var. İstenilen yerin saati daha ileri olduğu için doğuda olmalı yani 27° B – 20 = 7° Batı
Örnek:
Türkiye’de yerel saat kullanılsa, 33° Doğu boylamında yer alan Ankara’da saat 09.00 iken Siirt’te 09.36 olur.
Buna göre, Siirt hangi boylam üzerindedir?
A) 38° Doğu B) 39° Doğu C) 40° Doğu D) 41° Doğu E) 42° Doğu
Çözüm:
09.36 – 09.00 = 0.36 dakika yerel saat farkı vardır.
36 ÷ 4 = 9 meridyen farkı vardır.
Siirt doğuda olduğu için toplanır.
33 + 9 = 42° Doğu meridyenindedir.
Örnek:
Yerel saati, başlangıç meridyenindeki yerel saatten 200 dakika ileri olan bir yerin boylamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 15° Doğu B) 15° Batı C) 30° Doğu D) 50° Doğu E) 50° Batı
Çözüm:
200 ÷ 4 = 50 meridyen farkı vardır. Yerel saat ileri olduğu için doğudadır.
Yanıt D
21 Mart – 23 Eylül soruları
Güneş Ekvator üzerindeyken biri Kuzey diğeri Güney yarımkürede olan iki noktada güneşin aynı saatte doğması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Yükseltilerinin aynı olmasına
B) Aynı boylam üzerinde bulunmalarına
C) Enlem derecelereinin aynı olmasına
D) Yerşekillerinin benzer olmasına
E) Dönenceler arasında bulunmalarına
Çözüm:
Güneş ışınları Ekvator’a dik düştüğü gün Dünya’nın her yerinde gündüz – gece eşit olur. Aynı boylam üzerindeki noktalarda Güneş aynı anda doğar, aynı anda batar.
Yanıt B
Örnek:
Türkiye’nin her yerinde 45° Doğu meridyenin yerel saati kullanılmaktadır.
Güneş, 21 Mart’ta 44° Doğu meridyenindeki Iğdır’da saat 4.20′de doğduğuna göre, 29° Doğu meridyenindeki İstanbul’da, aynı gün saat kaçta batar?
A) 15.20 B) 16.45 C) 17.20 D) 18.45 E) 19.00
Çözüm:
Iğdır’da 4.20′de doğan güneş 12 saat sonra batar. 12.00 + 4.20 = 16.20
İstanbul 44 – 29 = 15 meridyen = 1 saat yerel saat vardır.
İstanbul daha batıda olduğu için güneş 1 saat geç batacaktır.
Yanıt C
Güneşin gökyüzündeki konumu soruları
Güneş doğudan doğup akşam saatlerinde batıdan battığı için ayın anda güneşin gökyüzündeki konumunda batıda olan yerin saati ileri doğuda olanların saati daha geridir.Güneş tam tepe noktasındayken yerel saat 12:00′dir.
Örnek:
Güneş, yukarıdaki gibi Kars boylamı üzerindeyken Edirne’de hangi konumda görülür?
Çözüm:
Kars’ta öğle vakti yaşandığında Edirne batıda olduğundan henüz öğle vakti olmamıştır. Türkiye’nin doğusuyla batısı arasında 1 saat 16 dakika fark olduğundan Edirne’de vakit öğleye yakındır.
Yanıt D
