Selam
Sorumuz neydi? :
aşağıdaki cümlelerde sadece çekim eki almış sözcüklerin altını çiziniz
✧Cevap✧:
Kök:
İsim kökü, fiil kökü, ortak kök ve sesteş kök olmaktadır.
☆İsim Kökü☆
Bir varlık ya da kavramın adı olan köklere isim kökü denir. İsim kökleri - - ekini almazlar.
✧Örn:
kalem
defter
salça
satranç
petek
söz
balık
yüzük
☆Fiil Kökü☆
İş, oluş, hareket bildiren kelimelerin köküne fiil kökü denir. Fiil kökleri -- eklerini alırlar
✧Örn:
yüz mek
yüz -
kaç -
sar -
ağla -
özle -
sevin -
yürü -
yak -
yap -
☆Ortak Kök☆
Hem isim, hem fiil olarak kullanılan köklerdir. Bu kökler arasında anlam bağı VARDIR
✧Örn:
Boya
Güreş
Eski
Ekşi
☆Sesteş Kök ☆
Hem isim hem fiil olarak kullanılan köklerdir. Bu kökler arasında anlam bağı YOKTUR
✧Örn:
Gül
Kaz
Yat
Diz
Ek
Yaz...
Ek
Sözcüklere gelerek yan sözcükler türeten veya geldiği sözcükle diğer sözcükler arasında anlam ilişkisi kuran seslere ek denir.
✧Örn;
Oku-t: Oku-(t)
Tuz-suz: Tuz-(suz)
Okul-u
Kitap-lar
*Ekler tek başına anlamsızdır.
*Bir veya birden fazla sesten oluşur
*Ses uyumuna göre şekil aldıkları için bir ekin birden fazla yazılışı vardır.
✧Örn:
... dir
dır
dur
dür
tır
tir
tur
tür
☆Yapım Eki☆
Yapım eki, isim ya da fiil kök veya gövdelerine eklenerek onlardan yeni isimler ya da fiiller türeten ektir. Ayrıca yapım ekleri tema dışına çıkmadan yeni bir kelime oluşturur. Onu çekim ekinden ayıran özelliği budur.
☆çekim ekleri☆
Eklendiği kelimeyi çekimleyerek cümlede hangi görevde kullanılacağını belirleyen eklerdir.
Çekim ekleri eklendiği kelimenin anlamını değiştirmez
*Çekim ekleri dalma yapım eklerinden sonra kullanılır.
Çekim Eki Çeşitleri:
a) Çokluk ekleri: (-lar,-ler)
BASİT
Yapım eki almamış sözcüklerdir. Bu tür sözcükler çekim eki alabilir. Yapım eki almadıklarından bunlar daima kök durumunda bulunur.
TÜREMİŞ
Kök ya da gövdelere yapım eki getirilerek oluşturulan yeni sözcüklerdir. Türemiş sözcükte en az bir tane yapım eki bulunur. Türemiş sözcüklere “gövde” de denir.
BİRLEŞİK
Birleşik sözcükler oluşturulurken ses düşmesi, ses türemesi gibi ses olayları olursa veya sözcüklerden en az biri gerçek anlamını kaybederse oluşan birleşik sözcük bitişik yazılır.
Birleşik sözcükler oluşturulurken ses düşmesi, ses türemesi gibi ses olayları olursa veya sözcüklerden en az biri gerçek anlamını kaybederse oluşan birleşik sözcük bitişik yazılır.
Örn:
Hasthane (ses düşmesi- hasta-hane)
Beşiktaş (beşik+taş)
Çanakkale (çanak+kale)
Sivrisinek (sivri+sinek)
Şimdi soruna gelelim
Çekim ekleri cümlenin anlamını değiştirmez çokluk ekleri lar ler alıyordu
- Bahçeyi (yi)
tellerle (lerle)
çevirmişler
2. çatıdaki- yavrularına
3. yaprakları döküldü
İYİ DERSLER
