hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
A) Büyüklere gereken saygıyı göstermeli, onları incitmemeliyiz.

B) Turiste benzeyen bir adam geldi ve kendini tanıttı.

C) Evi şehir merkezine uzaktı ama Ali ulaşım sıkıntısı yaşamıyordu.

D) Köy ve kent arasındaki ayrıcalığı kısaca belirtelim.

✧Cevap: D şıkkıdır. D şıkkında sözcüğün yanlış anlamda kullanımından ötürü anlatım bozukluğu yapılmıştır. Ayrıcalık; birinin başkasından üstün veya alçak durumda tutulması anlamına gelir, dolayısıyla bu cümleye uymaz. Anlatım bozukluğunu gidermek için ayrıcalık kelimesini çıkarıp yerine ayrım kelimesini getirmemiz gerkemektedir.

➢ Anlatım Bozuklukları

Anlatım bozuklukları yapısal veya anlamsal olarak yapılabilir. Yapısal anlatım bozuklukların 8. sınıf müfredatına ait bir konudur, anlamsal kaynaklı anlatım bozuklukları ise 7. sınıf müfredatına aittir. Burada bize anlamsal kaynaklı anlatım bozukluğu sorulmuştur. Bunlara bir bakalım.

1. Gereksiz Sözcük Kullanımı: Anlamı başka sözcükler içinde zaten bulunmasına rağmen yine aynı anlamı veren bir kelimenin kullanımından veya eş anlamlı kelimelerin birbiri ardına kullanımından kaynaklanabilmektedir.

Haberleri alınca ondan daha mutlu ve mesudu yoktu adeta.
Odaya telaşlı bir şekilde girdi ve kurulun diğer üyelerini umursamadan patronun kulağına alçak sesle bir şeyler fısıldadı.

Fısıldamak zaten alçak sesle yapıldığı için tekrar belirtilmesine gerek yoktur.

2. Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanımı: Sözcüğün yanlış sözcüğün önüne gelmesi karışıklığa neden olabilmektedir.

İzinsiz inşaata girilmez.

Burada "izinsiz" sözcüğü girilmezin önüne gelmelidir, çünkü inşaatin önüne geldiği takdirde sanki inşaata izinli girilmesinden değil, inşaatın izinsiz olarak yapıldığından bahsediyormuş gibi bir algı oluşur.

Ağrısız kulak delinir.

Burada sanki kulak ağrısızmış gibi bir anlam ortaya çıkmıştır.

3. Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması:

Senin yüzünden şirketimiz çok gelişti.

"Yüzünden" ifadesini olumsuz bir şeyi ifade etmek için kullanırız. Fakat burada olumlu bir durumdan bahsedilmektedir. Dolayısıyla bunun böyle kullanılması yanlıştır.

Onun ileride ünlü olmakla ilgili olan büyük hayellerini azımsıyor, yapamayacağıyla ilgili onunla dalga geçiyordu.

Azımsamak, bir şeyin miktarını az bulmaktır. Burada kullanmamız gereken kavram küçümsemektir.

4. Deyim Hatası: Deyimlerin temsil etmedikleri anlamlara gelecek şekilde kullanılmasıdır.

Üzgünlüğünden havalara uçacaktı.
O kadar üzgündü ki, ağzı kulaklarına varıyordu.

5. Çelişen Sözcüklerin Kullanımı: Olasılık ve kesinlik bildiren Sözcüklerin bir arada kullanımı anlatım bozukluğuna sebep olur.

Yarın sizinle gelebiliriz kesinlikle.
Belki de her şey istediğimiz gibi olur kesinlikle.

6. Mantık ve Sıralama Hataları:

Bırak ilkokul okumayı, üniversite bile kazanamadı.

Üniversite kazanmak daha zor bir eylemdir, o yüzden başa gelmelidir. Yani cümle "Bırak üniversite kazanmayı, ilkok bile okumadı." şeklinde düzeltilmelidir.

Sen bırak beş dakika dinlenmeyi, uzun uzun uyuyamadık bile.

7. Anlam Belirsizliği:

7.1: Zamir Eksikliği: Sen veya o öznesinin hangisine yönelik bir ifade kullanıldığının anlaşılmamasıdır.

Kitaplarını toplayıp aşağı getirdim.

Kimin kitapları? Senin mi? Onun mu?

7.2: Virgül Eksikliği: Virgülün olmamasından ötürü anlam karmaşasının ortaya çıkmasıdır.

Genç doktora baktı.

Ya genç ya da doktordan sonra virgül getirilmesi lazımdır. Yoksa genç birinin mi doktora, yoksa genç bir doktora mı bakıldığı anlaşılmamaktadır.

İyi Dileklerimle...

#OptiTim || #Lidya❞