కꫀꪶꪖꪑ
⚘ÇEKİMLİ FİİL⚘
Bir fiilin kip,Şahıs ve varsa ek eyleme göre oluşmasıdır.Basit çekimli(zamanlı) fiil ve bileşik çekimli(zamanlı) fiil olmak üzere ikiye ayrılır.
Basit Çekimli Fiil:Fiil+kip eki+Şahıs eki birleşiminden oluşur. Haber yada dilek kiplerinden sadece birini alan fiillerdir.
Bileşik Çekimli Fiil:Fiil+kip eki+ ek eylem +Şahıs eki birleşiminden oluşur. Haber yada dilek kiplerinden sonra -idi/-imiş/-ise ek fiil eklerinden birini alır.
⚘KİP EKLERİ⚘
Haber(zaman)bildirme kipi
- Geçmiş zaman
Bilinen 》-dı/di Duyulan 》-mış/-miş-
-Şimdiki zaman 》-yor-
-Gelecek zaman 》-ecek/-acak-
-Geniş zaman 》-r/-ar/-er/-ir/-ır
Tasarı (dilek kipi)
-İstek Kipi 》-a/-e-
- Koşul(şart) Kipi 》-sa/-se-
-Gereklilik Kipi 》-meli/-malı-
- Emir Kipi 》ek yok
⚘Kişi Şahıs Ekleri ⚘
1.Tekil Şahıs: Ben
2.Tekil Şahıs: Sen
3.Tekil Şahıs: O
1.Çoğul Şahıs: Biz
2.Çoğul Şahıs: Siz
3.Çoğul Şahıs: Onlar
⚘Ek Eylem(Ek Fiil)⚘
İsim soylu sözcükleri yüklem yapan veya kip ekinden sonra gelecek birleşik zamanlı fiil yapan eklere denir.
(i)di ↬ Hikaye
(i)miş ↬ Rivayet
(i)se ↬ Koşul (şart)
dır/dir ↬ Geniş zamandır.Birleşik zamanlı fiil yapmaz.
Örnekler:
-Sıkıl-ı-yor-duk (Şimdiki zamanın hikayesi)
-Bit-se-y-miş (Şartın rivayeti)
Not:Bir fiil yalnızca bir kip eki alır.Kipten sonra gelen ek ek eylemdir.
10 tane Basit Çekimli Fiil
•Temizleyeceksiniz 》-ecek eki gelecek zaman kipi -siniz eki 2.tekil şahıs
•Konuşsam 》 -sa eki şart kipi -m eki 1.Tekil Şahıs
•Uyuyorsunuz 》-yor eki şimdiki zaman kipi -sunuz eki 2.tekil Şahıs
•Uyanın 》-emir kipi 2.tekil Şahıs
•Geleyim 》-e İstek Kipi 1.tekil Şahıs •Anlatmış 》geçmiş zaman kipi 3.Tekil Şahıs •Koş 》Emir Kipi 2.tekil Şahıs
•Yapacak 》-acak eki gelecek zaman kipi 3.Tekil Şahıs
•Dinlemelisin 》-meli eki Gereklilik Kipi 2.tekil Şahıs
•Gelseniz 》-se eki şart kipi 2.Çoğul Şahıs _______________________________
Bileşik Çekimli Hâli
•Temizleyecektiniz 》gelecek zaman kipi+ek eylem(ti) + 2.Çoğul Şahıs
•Konuşsaymış 》Şart kipi+ek eylem(mış)+3.Tekil Şahıs
•Uyuyormuşsun 》Şimdiki zaman kipi+ek eylem(muş) + 2.tekil Şahıs
•Uyanmalıydınız 》Gereklilik Kipi+ek eylem(dı)+2.Çoğul Şahıs
•Geleymiş 》İstek Kipi+ek eylem(miş)+3.Tekil Şahıs
•Anlatmışsa 》geçmiş zaman kipi+ek eylem(şart)+ 3.Tekil Şahıs
•Koşsaymış 》Şart Kipi+ek eylem(mış)+3.Tekil Şahıs
•Yapacaksak 》gelecek zaman kipi+ek eylem(sa)+ 1.Çoğul Şahıs
•Dinlemeliydiniz 》Gereklilik Kipi+ek eylem(di)+2.Çoğul Şahıs
•Gelseydiniz 》Şart kipi+ek eylem(di)+2.Çoğul Şahıs
Yüklemi İsim Olan 10 Cümle
1- Beni arayan sendin.
2- En sevdiğim çiçek güldür.
3- Mağara tavanındaki sarkıtlar binlerce yıllıktı.
4- Bazı zihinler hayata farklı bakmaktan yoksun.
5- Apartmanın arkasında boş arazi vardı.
6- Gelecek kaygısı olabilir.
7- En önemli yazardı.
8- Bu şiir ne kadar uzunmuş.
9- Edebiyat öğretmeniydi.
10- Büyük kızı hemşireymiş.
#OptiTim
#Ali♡
VaNiLyA...
