Açıklama:
Dilek kipleri kendi içerisinde dört ana gruba ayrılır. Gereklilik, istek, dilek ve emir kipleri cümlenin ve eylemin yapısına göre olumlu ya da olumsuz olabilir.
7. Sınıf Türkçe Dilek Kipleri - Konu Anlatımı
1- Gereklilik Kipi:
Gereklilik kipi -meli -malı ekleriyle oluşur. Bir zorunluluğu, bir gerekliliği ifade ettiği için bu ismi almıştır.
Örnekler:
1- Onu bir defaya mahsus affet-meli-sin.
2- Bu iki derse daha fazla çalış-malı-sın.
3- Bu yaz önce köye git-meli-sin.
Bir cümle içerisinde gereklilik kipiyle çekimlenmiş iki yüklem olabilir.
1- Tatilde hem kitap oku-malı-sın hem de dinlen-meli-sin.
2- Artık beni arama-malı ve unut-malı-sın.
Gereklilik kipi olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru olmak üzere dörde ayrılır.
1.A. Olumlu Gereklilik Kipi
Yüklemi gereklilik bildiren olumlu cümlelerde yer alır.
Örnekler:
1- Anneni ve babanı daha fazla ara-malı-sın.
2- Yarın sabah kardeşini parka götür-meli-sin.
1.B. Olumsuz Gereklilik Kipi
Yüklemi gereklilik bildiren fakat anlamı olumsuz olan cümlelerde kullanılır.
Örnekler:
1- Sana değer verenleri bu kadar üzmemelisin.
2- Ona bu kadar dikkatli bir şekilde bakmamalısın.
1.C. Olumlu - Soru Gereklilik Kipi
Yüklemi hem soru hem gereklilik bildiren ve anlamı olumlu olan cümlelerde yer alır.
Örnekler:
1- Sence bu yaz tatil için İzmir'e mi git-meli-yiz?
2- Bu daireyi bu kadar ucuza sat-malı-lar mı?
1.D. Olumsuz- Soru Gereklilik Kipi
Yüklemi soru ve gereklilik bildirmesine rağmen anlamı olumsuz olan cümlelerde yer alır.
Örnekler:
1- Gerçekten yarın gece orada kalma-malı-mıyız?
2- Teyzemler bizi beklerken onlara gitme-meli-miyiz?
2- Dilek Kipi:
Bir dileği ifade etmek için kullanılan kip çeşitleridir. Bazı cümlelerde şart bildirdiği için şart kipi adıyla da bilinir. Diler - şart kipleri -se -sa eklerini alır.
Örnekler:
1- Bu iş sen ısrar et-sen de olmaz.
2- Bana yalvar-sa da onu affetmeyeceğim.
Bir cümle içerisindeki iki farklı eylemde dilek-şart kipi kullanılabilir.
Örnekler:
1- Gel-se de ona kocaman sarılsam.
2-Yaz gel-se de denize gir-sek.
Dilek Şart Kipleri de gereklilik kipleri gibi kendi içerisinde dört gruba ayrılır.
1.A. Olumlu Dilek Kipi
1- Daha da geç olmadan artık gel-se.
2- Babamı çok özledim. Keşke burada ol-sa.
1.B Olumsuz Dilek Kipi
1- Bu saatten sonra gelme-se-de olur.
2- Keşke bu çocukla bu kadar uğraşma-sa.
Not: Olumsuz dilek kipleri geçmiş zamanlı da olabilir.
Bana bu kadar bağırma-say-dı keşke.
Not-2- Bir cümle içinde hem olumlu hem de olumsuz dilek kipi olabilir.
Gitme-se (olumsuz) de hep bizimle kal-sa.
1.C. Olumlu-Soru Dilek Kipi
1- Bu akşam onlara bir sürpriz yap-sam mı?
2- Yarın güzel bir filme git-sek mi?
1.D. Olumsuz - Soru Dilek Kipi
1- Bu saatte onları rahatsız etme-sek mi?
2- Gece gece dışarı çıkma-san mı?
3- Emir Kipi
Emir kipi, herhangi bir ek almadan oluşur. Eylemin yapılması gerektiğini emir şeklinde bildirir.
Örnekler:
1- O mesaja sakın cevap verme!
2- Bu yaz onun yanına gitme!
Bazı cümlelerde iki emir kipi birden olabilir.
1- Git ve bir daha dönme.
2- Karşı masaya bak ama baktığını belli etme.
4- İstek Kipi:
İstek kipleri -e -a ekleriyle oluşur. Bir isteği ifade ettiği için bu adı almıştır.
Örnekler:
1- Gel-e-yim de sana kocaman sarıl-aym.
2- Ben artık gi-de-yim.
İnternet sitemizde çerezler kullanılmaktadır. Deneyimlerinizi
Merhaba!<3
Dilek-Şart kipi nedir?
Dilek kipleri veya tasarlama kipleri; Türkçede fiillerin gereklilik, istek, dilek, şart veya emir bildiren hallerinden her biri. Optatif olarak da bilinir. Bu kiplerde "zaman" ifadesi yoktur.
▪Şimdi köyde olsak bahçeden erik yerdik.
▪ Sabahları erken kalksa okula geç kalmayacak.
>>Türkçede dört dilek kipi vardır: Dilek-şart kipi Emir kipi Gereklilik kipi İstek kipi<<
İstek kipi nedir?
İstek kipi ekleri '-a, -e'dir. İstek kipi ekleri eylemin yapılması veya fiilin olumsuz olarak yapılmaması istendiği durumlarda kullanılır. İstek kipinin olumsuzu '-ma, -me' olumsuzluk eki ile yapılır. İstek kipi tüm şahıslar için çekimlenebilir.
▪ Ustalar fayansları döşemeyi bitirmiş olalar.
▪ Biz pazardan gelen kadar evi toparlayasınız.
▪ Yarın işe erken gelesin.
Emir kipi nedir?
Eyleme emir anlamı herhangi bir ek kullanılmadan fiilin kök ya da gövdesiyle verilir.
▪ Bana su getir.
▪ Hemen dışarı çıkın!
▪ Söylediklerimi yazın.
Gereklilik kipi nedir?
Gereklilik kipi ile birlikte çekimlenmiş durumda olan eylemlerde iş, oluş, hareketin mutlak olarak yapılması veya yapılmaması gerekti anlamı bulunur. Eyleme gereklilik anlamı" -malı-meli" ekleri ile verilir.
▪ Ne yapıp edip moralini düzeltmeliyiz.
▪ Ameliyat sonrasında yediklerine dikkat etmeli.
▪ Bu gece teyzende kalmalısın.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
"Suçluyum belki ben sen sularımda yüzerken güldüm keyfimden:/"
#SecretQueen^^ Rəhbər optişimm
#Junkøok
#xXGereksizElemanxX
#KakaoluNesquik^^
#OptiYolunda
ßaşarılar dilerim♡
