Cevap :
MERHABA
ONCE KI BAGLACI HAKKINDA BILGI VERELIM
Bağlaç olan ki kendinden önceki ve sonraki kelimelerden her zaman ayrı yazılır. Diğerleri ektir ve kelimeye bitişik yazılır. Bağlaç olan “ki”yi diğerleriyle karıştırmamak için pratik bir yöntem olarak, “ki”den sonra “-ler” ekini getiririz, bu ek uygun düşmezse oradaki “ki”nin bağlaç olduğunu ANLARıZ.
DE BAGLACI HAKKINDA ISE
De / Da” Bağlacı
De / Da” BağlacıCümleden “de”yi çıkarıp okuduğumuzda cümlenin anlamı bozulmuyor sadece biraz daralıyorsa bu “de” bağlaçtır ve ayrı yazılır. Eğer cümlenin anlamı bozuluyorsa, bu “de” ektir ve kelimeye bitişik yazılır. (“Kitaplarım okul kalmış.” dersek cümle bozulmuş olur.)
IYI DERSLER
EN IYI SECERSEN SEVINIRIM<3
KOLAY GELSIN:)
Cevap:
İlgi eki olan –ki kendinden önce gelen sözcüğe bitişikyazılır. Eklendiği sözcüğe bağlı olma, ilgili bulunmaanlamlarını verir. Ünlü uyumlarına uymaz.Dolayısıyla son hecesindekalın ünlü bulunan bir sözcüğe eklenirken de aynıkalır; başka bir deyişle ünlü uyumuna aykırı olarak kullanılır: evdeki mobilyalar, yukarıdaki çocuk…
Ancak, bu ek ince yuvarlak ünlü (ü) bulunan kimi sözcüklerde küçükünlü uyumuna uyarak yuvarlaklaşır: bugünkü, dünkü...
“ki” Bağlacının Yazımı
Bağlaç olan ki bir sözcüktür, ayrı yazılır. Cümleler, cümle değerindeki sözcükler arasında anlam bağı kurar:
Bana öylesine yakındı ki kardeşimden ayıramazdım.
Bu bağlaç, anlatımı pekiştirmek için de kullanılabilir: O hiç gülmedi ki!
ki bağlacı, kimi örneklerde sözcüğe bitişerek kalıplaşmıştır: belki, çünkü, halbuki, sanki…
Şu cümlelerden hangisinde ek olan, hangisinde bağlaç olan “ki”olduğunu bulmaya çalışalım:
Öyle çok güldü ki gözlerinden yaş geldi.
Onun ne kabahati var ki!
Masadaki kitapları düzenledim.
Birinci cümle iki cümlecikten oluşuyor. Arada kullanılan ki bağlacı ile birbirinebağlanmış.
İkinci cümlede anlamı pekiştirmek için kullanılmış bir ki bağlacı var. Bağlaçolduğu için de her iki cümlede geçen ki’ler ayrı yazılıyor.
Son cümlede ise ilgi eki –ki görülüyor. “Kitaplar”ın “masa” ile olan ilgisini gösteriyor buradaki –ki. Elbette kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılıyor.
–ken Ekinin Yazımı
-ken eki, iken ekeyleminin ekleşmiş biçimidir. Ünlü uyumuna uymaz:koşmuşken, gelirken, oynarken…
Bu ek ünlü ile biten bir sözcüğe eklenirken, araya y ünsüzü girer:evdeyken, fakültedeyken, masadayken, giderken, dururken, anlarken…de” Ekinin Yazımı
Ad durum eklerinden biriolan –de, bir bulunma,kalma durumu gösterir.Kendinden önce gelen sözcüğe bitişik olarak yazılır:okulda, sırada, bahçede...
· Bu ek hem ünlüuyumuna, hem de ünsüz benzeşmesine uyar. Eklendiği sözcüğün son ünlüsüinceyse –de, kalınsa –da biçiminde yazılır: evde, pencerede; kapıda, okulda.Sözcüğün sonunda sert bir ünsüz varsa, -de eki ünsüz benzeşmesine uyarak, –tebiçimine dönüşür: ayakta, saçta, dörtte, tasta, kitapta, rafta, barışta.
“de” Bağlacının Yazımı
Bağlaç olan de sözcükleri, cümleleri birbirine bağlayan bir sözcüktür. Kendinden önce gelen sözcükten ayrı yazılır. Söz konusu sözcüğü ya da cümleyi daha önceden geçen ya da geçmiş sayılabilen aynı görevdeki bir sözcüğe benzerlik, eşitlik, katılma anlamlarıyla bağlar. Yalnızca kendinden önceki sözcüğün son ünlüsüne göre büyük ünlü uyumuna uyar. Ancak, ayrı yazıldığı için ünsüz benzeşmesine uymaz:
Evler gibi okul da yıkılmış.
İkisi de ç
alışıyor.
Ahmet de geldi.
· “de” bağlacı kimi zaman da pekiştirme görevindedir. Anlamı ve duyguyupekiştiren, üstelemeyi anlatan şu örneklerde olduğu gibi:
Ne iyi ettin de geldin.
Bebek de bebek, diye tutturdu.
· Bu bağlaç küçümseme, alay ya da olumsuzluk bildirerek de anlamıpekiştirebilir:
Sınavı kazanacakmış da işe girecekmiş!
Bu cümlede kullanılan de bağlacı, söz konusu kişinin sınav kazanma ve işegirme olasılığının çok uzak olduğunu alaylı bir dille anlatmaktadır. Not: Bir cümlede
“de” yi çıkardığımızda cümlenin anlamı tamamen bozuluyorsa “ek”tir; anlam tamamen bozulmuyorsa, anlamda değişiklik oluyorsa “bağlaç” tır.
“Tüm kıyafetlerimi evde unutmuşum.” cümlesindeki “de”yi çıkardığımızda:
“Tüm kitaplarımı ev unutmuşum.” gibi anlamsız bir söz dizimi karşımıza çıkar. Dolayısıyla buradaki “de” ek olan “de”dir.
kolay gelsin:)
“Bu kıyafetleri ben de çok beğendim.” cümlesindeki “de”yi çıkardığımızda:
“Bu kıyafeti ben çok beğendim.” şeklinde anlamlı bir cümle ortaya çıkar. İlk cümleye göre anlamında değişiklik olmuştur; ancak cümle anlamsızlaşmamıştır. O halde bu cümledeki “de” bağlaçtır.
Açıklama:
