Cevap :
Vitaminler ve Vücudumuza Etkileri
Vücuttaki büyüme, gelişme işlevlerine destek olan ve enerji kullanımını gerektiren olayları düzenleyen, yeni dokuların yapımı için gerekli olan temel öğelerdir.
İnsanlar ve hayvanlar tarafından bizzat sentez edilemeyen fakat normal hayati fonksiyonların muhafazası için mutlak zaruri olan, farklı strüktürlerin düşük moleküllü organik maddelerdir.
Vitaminler;
Koenzim ya da öncüsü görevi üstlenirler.
Ortamdaki antioksidatif koruma sisteminin bir bileşeni olarak bulunurlar.
Genetik düzenleyiciler ilgili faktör olarak görev alırlar.
Bazı özel işlevleri yerine getirirler.
Vitaminlerin kalori değeri yoktur. Bu yüzden enerji vermezler. Ancak enerji metabolizmasının düzgün çalışabilmesi, vücut gelişimi, sindirim fonksiyonları ve bağışıklık sistemi açısından mutlak alınması gerekir.
Vitaminler ‘Yağda Çözünen’ (A, D, E, K) ve ‘Suda Çözünen’(B,C) olarak ikiye ayrılır.
Yağda Çözünen Vitaminlerin Etkileri:
Önce lenflerde sonra kanda emilirler. Çoğunlukla protein taşıyıcılarla taşınırlar. Vücutta yağ içeren hücrelerde depolanırlar. Çok azı kolaylıkla atılır genellikle yağ depolanan hücrelerde birikme yaparlar. Toksik düzeye ulaşabilir.
A Vitamini(Retinol): Büyüme ve gelişmede, bağışıklık sisteminin kuvvetlenmesinde ve görme fonksiyonlarında etkilidir. Eksikliğinde gece körlüğü, kornea zedelenmesi, büyüme yavaşlığı ve üreme organlarının çalışmasında aksaklıklar meydana gelebilir. Sarı ve turuncu sebzeler ve meyveler, yulaf, karaciğer ve süt ürünlerinden karşılanabilir.
D Vitamini(Kalsiferol): Güneş ışığıyla vücuda sentezlenebilir. Bağırsakta kalsiyum, demir, çinko gibi elementlerin emiliminin etkinleşmesinden sorumludur. Eksikliğinde çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde osteomalasia görülür. Yumurta sarısı, karaciğer, süt ile alımı sağlansa da en önemli kaynağı güneş ışığıdır.
E Vitamini: Serbest radikallerin olumsuz etkilerine karşı vücudumuzu savunur. Üreme hücrelerinin çalışmasında önemlidir. Gıda da antioksidan kaynağıdır. Eksikliğinde hemolitik anemi, kırmızı kan hücreleri hasarı ve sinir hasarları meydana gelebilmektedir. Tohum yağları, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, yer fıstığından karşılanabilir.
K Vitamini: 3 formu bulunur. Kan pıhtılaşmasında görev alan protein ve minerallerin aktif çalışmasında görev alır. Eksikliğine çok sık rastlanmaz. Ispanak, lahana, karaciğer, balık ve süt ile karşılanabilir.
Suda Çözünen Vitaminlerin Etkileri:
Kan aracılığıyla emilim sağlarlar. Serbest olarak taşınırlar. Vücutta su içeren hücrelerde depolanırlar. Böbrekte parçalanmaya başlayıp idrarlar atılım gösterirler. Toksik düzeye ulaşabilir. Günlük olarak alınması gereklidir.
B Vitamini Grubu: Kompleks bir vitamin grubudur. Vücutta metabolizmanın çalışması için çok önemlidirler.
B1(Tiamin): Karbonhidratların enerji gelişimine yardımcı olur. Eksikliğinde beriberi hastalığı görülebilir. Tahıllar, et, pirinç, makarna, karaciğerden karşılanabilir.
B2(Riboflavin): Protein, karbonhidrat ve yağlardan enerji elde etmeye yardımcı olurlar. Eksikliğinde göz damarlarında genişleme, deri, yüz ve dudaklarda çatlak oluşumu meydana gelebilir. Ispanak, kurubaklagil, yumurta ile karşılanabilir.
B3(Niasin): Karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmasını düzenler. Eksikliğinde pellegra hastalığı görülebilir. Et, balık, patates ve süt ürünleri ile karşılanabilir.
B5(Pantotenik Asit): Yağlardan ve sebzelerden enerji eldesine yardımcı olur. Eksikliğinde kusma, bulantı, depresyon görülebilir. Yağsız et, tam tahıllı ürünlerle karşılanabilir.
B6(Pridoksin): Vücut dokularının üretilmesi ve protein metabolizmasını düzenlemeye yardımcıdır. Eksikliğinde depresyon, beyin hastalıkları meydana gelebilir. Balık, avokado, kuru erik ile karşılanabilir.
B7(Biotin): Protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmasını düzenler. Eksikliğinde saç dökülmesi, kol ve bacakta uyuşma gözlenebilir. Baklagiller, tahıl ve karaciğer ile karşılanabilir.
B9(Folik asit): Kırmızı kan hücresi üretiminde görevli moleküllerin gelişimine yardımcı olur. Eksikliğinde anemi görülebilir. Yeşil yapraklı sebzeler, sakatat, mercimek ve fasulyeden karşılanabilir.
B12(Kobalamin): Hücre gelişimine, sinir ve sindirim sistemine yardımcıdır. Eksikliğinde kansızlık, sinir sistemi bozukluğu, yorgunluk ve baş ağrısı görülebilir. Et, süt ürünleri ve deniz ürünlerinden karşılanabilir.
C Vitamini(Askorbik Asit): Serbest radikallerin oluşturacağı hasarı durdurur. Bağırsakta demir emilimini arttırır. Kolajen yapımının olumuna yardım eder. Antidepresan etki gösterir. Vücutta serbest radikallere karşı savunma mekanizmasında antioksidan olarak görev alır. Eksikliğinde iskorbüt hastalığı, eklem ağrısı, kemik kırılganlığı, diş eti kanaması gözlenebilir. Turunçgiller, taneli meyveler, biberden karşılanabilir.
Görüldüğü üzere vitaminler metabolizmayı düzenleme, yağ, protein ve karbonhidratları enerjiye dönüşmesinde yardımcı olmada, büyümeyi ve üremeyi desteklemede çok önemlidirler. Ancak eksikliğinde ve fazlasında ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilirler. Alım miktarlarına dikkat edilmeli ve düzenli kontroller yapılmalıdır.
KOLAY GELSİN
