Bukalemun, vücudun rengini değiştirebilen bir kertenkeledir. Bu sürüngenler sınıfına, pullu dekolmanı, bukalemunlar ailesine aittir.
Bukalemun gezegendeki en sıra dışı ve güzel kertenkelelerden birisidir.
Bir bukalemun ortalama uzunluğu yaklaşık 30 cm, en fazla 65-68 cm kadar büyür.
Küçük kertenkelenin boyutu 3-5 cm’den büyük değildir.
Dev bukalemunun toplam uzunluğu 50-68 cm’dir. Bir bukalemunda uzatılmış gövde genellikle omurga tüm uzunluğu boyunca uzanan, yüksek bir sırt şeklindedir.
Yelpaze şeklinde şişkin dekore veya sadece baş kısmının üzerine yerleştirilir.
Bu kertenkelenin yükseltilmiş bir boyun ile ayırt edici özellikte olan kafatası şekli vardır.
Erkek bukalemun başı çeşitli kemikli çıkıntılar ile taçlandırılabilir.
Dişi kural olarak böyle bir süslemelere sahip değildir.
Bukalemunun bacakları uzundur, parmakları bir tür “pençe” oluşturur, bu da ağaçlara tırmanmak, dalları sarmak için elverişlidir.
Çoğunlukla ağaçlarda yaşayan bukalemunların çoğu, aynı zamanda tırmanış için başarıyla kullanılan uzun, spiral şeklinde bir kuyruk ile donatılır.
Bukalemunun ayırt edici bir özelliği, göz bebeği için küçük bir delik ile kaynaşmış göz kapaklarıyla kaplı gözlerdir.
Başarılı bir avda çok yardımcı olan sol ve sağ gözlerin koordinatsız hareketleri ile dairesel bir görüş sağlanır.
Bukalemun dilinin kendisinin sahip olduğu bir avlanma yeteneğidir.
Avlanma sırasında bukalemun pusuda hareketsiz kalması, yavaşça sadece gözlerin üzerinden geçmesi ve saldırı anında, dilin kurbanın yönüne doğru fırlatılmasıdır.
Avı yakalama ve dilin ağzına dönme süreci yarım saniyeden az sürer.
Dilin dışarı fırlatılması saniyenin üçte birinde gerçekleşir.
Böylece, 3 saniye içinde kertenkele 4 kurbanı yakalayabilir.
Bukalemun dilinin uzunluğu kertenkelenin uzunluğunun yaklaşık yarısı kadardır.
Bukalemun en ilginç özelliği, cildin renginde ve deseninde bir değişikliktir.
Başlangıçta bukalemun maskeleme amacıyla renk değiştirdiğine inanılıyordu, ancak son zamanlarda yapılan çalışmalarda renkteki değişimin öncelikle akrabalarla olan iletişimsel iletişimden kaynaklandığı gösterildi.
Renk metamorfozu birçok faktörün bir kombinasyonuna bağlıdır.
Günün zamanı, ortamın sıcaklığı ve nemi, ayrıca belirli bir bireyin sağlık ve duygusal durumuna göre değişkenlik gösterir.
Cilt rengindeki değişiklikler genellikle bir tehdit, korku, tahriş ve aynı zamanda açlık ve dehidratasyon ile ilişkilidir.
