Cevaplandı

Sa hayırlı ramazanlar tanzimat edebiyatının özellikleri roman,şiir,sanatçılar 15 sayfalık proje ödevim var internetten araştırdım fakat parça parça bilgiler var bana yardım edermisiniz bu konuda rica etsem 11.sınıfım

Cevap :

Orhanazze55

Tanzimat I. Dönem Özellikleri

-Bu döneme “Şinasi-Ziya Paşa-Namık Kemal” okulu

da denmiştir.

-Toplum için sanat anlayışı benimsenmiş, edebiyat

halkın eğitilmesinde bir araç olarak görülmüştür.

-Divan edebiyatı eleştirilse de onun etkisinde

kalınmış, divan şiirinin şekil özelliklerinden

yararlanılmaya devam edilmiştir.

-Divan edebiyatındaki parça güzelliği yerine bütün

güzelliğine (konu bütünlüğüne) önem verilmiş ve ilk

kez şiirlerde konuya uygun başlık kullanılmıştır.

-Dilde sadeleşme savunulmuş ancak bunda başarılı

olunamamıştır.

-Fransız edebiyatı örnek alınmış, klasisizm ve

romantizmin etkisinde kalınmıştır.

-Tiyatro halkı eğitmek için bir okul olarak

düşünülmüştür, sahne dili ve tekniği açısından

başarılıdır.

-Romanda - halkı aydınlatma amacı olduğu içinzaman

zaman romanın akışını keserek okuyucuya

bilgi vermiş ve eserlerde kişiliklerini

gizlememişlerdir.

Tanzimat II. Dönem Özellikleri

-Bu döneme “Ekrem-Hamit-Sezai” okulu da denmiştir

-Sanat için sanat anlayışı benimsenmiş, politik ve

sosyal söylemlere yer verilmemiştir

-Divan edebiyatı şekil özellikleri kullanılmaya devam

edilmiştir.

-Divan şiiri nazım biçimlerinden yavaş yavaş

uzaklaşılmaya çalışılmış, şiirde bazı biçimsel

yeniliklere başvurulmuş ve Batı’dan alınan nazım

biçimleri ilk kez denenmiştir.

-Dilde sadeleşme fikri bir kenara bırakılmış, birinci

döneme göre daha ağır bir dil kullanılmıştır.

-Hikâye ve romanda realizm ve natüralizm ağır basar.

Şiirde romantizm etkili olmuştur.

-Tiyatro ikinci planda kalmış, oynanmak için değil

okunmak için yazılmıştır.

-Romanın akışı kesilerek okuyucuya bilgi verilmesi

azalmış, sanatçılar eserlerinde kişiliklerini

gizlemişlerdir.

TANZİMAT EDEBİYATI BİRİNCİ DÖNEM SANATÇILARI

İBRAHİM ŞİNASİ (1826 – 1871)

 I. topluluğun öncüsüdür.

 Dilde sadeleşme hareketine öncülük etmiştir.

 Edebiyatımızda noktalama işaretini ilk kez kullanmıştır.

 Kasidelerinde içerik ve şekil bakımından yenilikler görülür.

 Eserlerinde parça güzelliği yerine bütün güzelliğine önem vermiştir.

 La Fontaine’in fabllarını manzum olarak çevirmiştir.

 Durub-ı Emsal-i Osmaniye adlı eseriyle atasözlerini bilimsel bir anlayışla derlemiştir.

 İlk tiyatro eserimiz olan Şair Evlenmesi’ni yazmıştır. Şair Evlenmesi, görücü usulü ile

evliliğin yanlışlığını konu edinir.

 İlk özel gazete Tercüman-ı Ahval’i Agâh Efendi’yle birlikte çıkarmıştır.

 İlk makale olan Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi’ni yazmıştır.

 Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkarmıştır.

 Batı’dan yaptığı şiir çevirilerini Tercüme-i Manzume’de toplamıştır.

Eserleri=

 Tiyatro: Şair Evlenmesi

 Şiir: Müntehabat-ı Eş’ar

 Derleme: Durub-ı Emsal-i Osmaniye

 Sözlük: Kamus-ı Osmanî (tamamlayamamıştır)

 Çeviri: Tercüme-i Manzume

ZİYA PAŞA (1829 – 1880)

 Şiirleri divan edebiyatı tarzındadır.

 Şiir ve İnşa adlı makalesinde halk edebiyatını; “Harabat” adlı antoloji ile divan

edebiyatını övmüş, bu yüzden Namık Kemal tarafından eleştirilmiştir.

 Hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri de vardır. Genellikle aruzu kullanmıştır.

 Bağdatlı Ruhi’ye nazire olarak yazdığı Terkib-i Bent‘i önemlidir.

 Şiirleriyle toplumdaki olumsuzlukları eleştirmiş ve felsefi konuları ele almıştır.

 Toplumsal şiirlerinde hak, hürriyet, adalet, medeniyet, ahlak gibi kavramları işlemiştir.

 Namık Kemal’le birlikte yurt dışında çıkarılan ilk gazete olan “Hürriyet”i

yayımlamıştır.

 Romantizm akımından etkilenmiştir.

Eserleri:

 Şiir: Eş’ar-ı Ziya

 Antoloji: Harabat (Antoloji, III cilt)

 Tercüme: Rüya’nın Encamı, Endülüs Tarihi, Engizisyon Tarihi, Emil, Tartüffe…

 Hiciv: Zafername (Nazım-nesir karışık)

 Makale: Şiir ve İnşa

 Mektup: Veraset Mektupları

 Anı: Defter-i Amal

NAMIK KEMAL (1840 – 1888)

 “Vatan şairi”dir.

 Şiir, eleştiri, biyografi, roman, tarih, makale gibi farklı türlerde eserler vermiştir.

 “Toplum için sanat” anlayışındadır.

 Eserlerinde vatan, hürriyet, özgürlük, eşitlik gibi konuları işlemiştir.

 Edebiyatçı kimliği kadar fikir adamı kimliği de önemlidir.

 Dilin sadeleşmesi taraftarıdır.

 Şiirlerini, heyecanlı bir söylevci edasıyla yazmıştır.

 Hece ile şiirler de yazmıştır; ama genellikle aruzu kullanmıştır.

 Şiirlerinde hem konu hem de biçim bakımından yenilikler görülür.

 Ziya Paşa’nın eski edebiyatı övdüğü “Harabat” adlı antolojisini eleştirmek amacıyla

yazdığı “Tahrib-i Harabat”la ilk eleştiri kitabı örneğini vermiştir.

 Namık Kemal, tiyatrolarında aşk dramları, vatanseverlik, fedakârlık, ahlak gibi

konuları işlemiştir.

 “Vatan Makalesi” adlı önemli bir yazısı vardır.

 Tasvir-i Efkâr gazetesini Şinasi’den devralmıştır.

 Ziya Paşa ile birlikte Londra’da Hürriyet gazetesini çıkarmıştır.

 Mektupları vardır. Magosa’da yazdığı mektuplar Batılı anlamda anı türünün ilk örneği

sayılmaktadır.

 Romantizmden etkilenmiştir.

Eserleri:

 Roman: İntibah, Cezmi

 Tiyatro: Vatan yahut Silistre, Gülnihal, Kara Bela, Akif Bey, Celalettin Harzemşah,

Zavallı Çocuk

 Eleştiri: Tahrib-i Harabat, Takib-i Harabat (iki eser de Ziya Paşanın Harabat’ına karşı

yazılmıştır.), İrfan Paşa’ya Mektup, Renan Müdafaanamesi

 Tarih: Devr-i İstila, Kanije, Silistre Muhasarası, Osmanlı Tarihi, Büyük İslam Tarihi

 Biyografi: Evrak-ı Perişan (Fatih, Yavuz Sultan ve Selahattin Eyyubi’yi anlatır.)

 Anı: Magosa Mektupları

AHMET MİTHAT EFENDİ (1844 – 1912)

 Eserlerini “halk için roman anlayışıyla” yazmıştır.

 Döneminin en çok eser veren yazarıdır.

 “Yazı makinesi” olarak nitelenen yazar, roman, hikâye ve tiyatro gibi birçok türde eser

vermiştir.

 Romanlarında halkı bilgilendirmek için akışı keserek ansiklopedik bilgiler vermiştir.

 Tercüman-ı Hakikat gazetesini çıkarmıştır.

 Teknik ve üslup bakımından zayıf eserler vermiştir.

 Dili sade ve anlaşılırdır.

 Hayatını kalemiyle kazanan ilk yazarımızdır.

 Servet-i Fünun aleyhine “Dekadanlar” adlı bir yazı yazmıştır. Bu yazıyla Servet-i

Fünuncu gençleri anlaşılmaz şiirler yazmakla eleştirmiştir.

 Felatun Beyle Rakım Efendi romanında yanlış batılılaşmayı eleştirmiştir. Bu

romandaki Felatun Bey “Batı”yı, Rakım Efendi “Doğu”yu temsil eder.

 Romantizmden etkilenmiştir

Eserleri:

 Hikâye: Kıssadan Hisse, Letaif-i Rivayat (25 cilt)

 Roman: Yeniçeriler, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Felatun Beyle Rakım Efendi,

Süleyman Musli, Henüz On Yedi Yaşında, Esrar-ı Cinayat, Durdane Hanım, Dünyaya

İkinci Geliş, Jön Türk, Paris’te Bir Türk…

 Tiyatro: Eyvah, Çerkez Özdenler, Çengi

 Gezi: Avrupa’da Bir Cevelan

 Biyografi: Beşir Fuat

AHMET VEFİK PAŞA (1823 – 1891)

 Devlet adamı ve yazardır.

 Moliere’den yaptığı çeviri ve adaptasyonlarla tanınmıştır.

 Milliyetçilik ve Türkçülük akımlarının ilk temsilcilerindendir.

 Tiyatro tarihimizde özel bir yeri vardır, Türk tiyatrosunun kurucusu sayılmaktadır.

 Lehçe-i Osmanî adlı, Anadolu Türkçesine ait ilk sözlüğü hazırlamıştır.

 Klasisizmden etkilenmiştir.

Eserleri:

 Moliere’den Tiyatro Çeviri ve Uyarlama: İnfal-i Aşk, Zor Nikah, Zoraki Tabip,

Tabib-i Aşk, Meraki, Azarya, Yorgaki Dandini, Savruk, Kocalar Mektebi, Kadınlar

Mektebi

 Sözlük: Lehçe-i Osmanî

 Tarih: Şecere-i Türk Çevirisi (Ebulgazi Bahadır Han’ın bu önemli eserini Türkiye

Türkçesi’ne çevirmiştir.)

ŞEMSETTİN SAMİ (1850 – 1904)

 İlk yerli roman olan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ı yazmıştır.

 Diğer önemli eserleri Kamus-ı Türkî, Kamus-ı Alam ve Orhun Kitabeleri Çevirisi‘dir.

TANZİMAT EDEBİYATI İKİNCİ DÖNEM SANATÇILARI

RECAİZADE MAHMUT EKREM (1847 – 1914)

 “Üstat” olarak bilinir.

 II. Topluluğun önder nitelikli üyesidir.

 Şiir, hikâye, roman, tiyatro, eleştiri türlerinde eserler vermiştir.

 “Her güzel şey şiirin konusu olabilir.” görüşüyle Türk şiirinin konusunu genişletmiştir.

 “Sanat sanat içindir.” anlayışına bağlıdır.

 İlk realist roman olan Araba Sevdası’nda “Bihruz Bey” karakterinden hareketle yanlış

Batılılaşmayı eleştirmiştir.

 Muallim Naci’yle eski-yeni edebiyat tartışmalarına girmiş; yeni edebiyatı ve “kulak

için kafiye” anlayışını savunmuştur.

 Tartışmalar sırasında etrafında toplanan gençler üzerinde etkili olan yazar, Servet-i

Fünun’un hazırlayıcısı olmuştur.

 Şiirlerinde romantiktir.

 Romanlarında realizmin etkisindedir.

 Talim-i Edebiyat adlı edebiyat bilgilerini içeren bir ders kitabı yazmıştır.

Eserleri:

 Şiir: Nağme-i Seher, Yadigar-ı Şebab, Pejmürde, Nijad Ekrem (Ölen oğlu için

yazmıştır), Zemzeme (III Cilt)

 Tiyatro: Afife Anjelik, Vuslat yahut Süreksiz Sevinç, Çok Bilen Çok Yanılır, Atala

 Roman: Araba Sevdası (ilk realist romandır.)

 Hikâye: Şemsa, Muhsin Bey

 Eleştiri: Takdir-i Elhan (Muallim Naci ile kavgaları, kafiye konusu)

ABDÜLHAK HAMİT (TARHAN) (1852 – 1937)

 Şair-i Azam olarak tanınmıştır.

 Tanzimat I. dönemiyle başlayan yenileşme hareketindeki asıl başarıyı şiirleriyle

sağlamıştır.

 Ölümü ve metafizik konuları ele alan felsefi şiirler yazmıştır.

 Aşk, doğa, vatan sevgisi de işlediği konulardandır.

 Sanat için sanat, anlayışındadır.

 Aruzun yanında heceyi de kullanmıştır.

 Şiirlerinde tezata yer vermiştir.

 Şiirlerinde şaşırtmacadan da yararlanmıştır.

 İlk pastoral şiirimiz olan Sahra’yı yazmıştır.

 Süslü ve sanatlı bir dili vardır; dil kurallarını fazla zorlamıştır.

 Romantizmin etkisindedir.

 Tiyatro eserleri sahne tekniğine uygun değildir, okunmak için yazılmıştır.

 Hece veya aruzu kullanarak manzum olarak kaleme aldığı tiyatroları vardır. Bazıları

mensur olarak kaleme alınmıştır.

 Tiyatrolarında tarihsel ve hayali konuları işlemiştir.

Eserleri:

 Şiir: Sahra, Divaneliklerim yahut Belde, Makber, Ölü, Bunlar Odur, Hacle, Baladan

Bir Ses…

 Tiyatro: Macera-yı Aşk, Sabr-ü Sebat, İçli Kız, Duhter-i Hindu, Nesteren, Eşber,

Tezer, Finten, İbn-i Musa, İlhan, Turhan yahut Endülüs’ün Fethi

SAMİ PAŞAZADE SEZAİ (1860 – 1936)

 Tanzimat edebiyatının realist yazarlarındandır.

 İngiliz ve Fransız Edebiyatını iyi tanıyan bir yazardır.

 Esir kız Dilber’in maceralarını anlattığı “Sergüzeşt” romanıyla tanınır; bu romanda

kölelik düzenini eleştirmiştir.

 Sergüzeşt (macera anlamına gelmektedir), romantizmden realizme geçiş özellikleri

taşır.

 Toplumsal sorunları işlemiştir.

 Dönemine göre sade bir dil kullanmıştır.

 Gerçekçi yazarlardandır.

Eserleri:

 Roman: Sergüzeşt

 Hikâye: Küçük Şeyler (Batılı anlamda ilk öyküler.)

 Gezi-sohbet: Rumuzü’l-Edep

 Tiyatro: Şir

MUALLİM NACİ (1850 – 1893)

 Tanzimat edebiyatında divan edebiyatı alışkanlıklarını savunan ve sürdüren bir

yazardır.

 “Kafiye, göz içindir.” anlayışını savunmuş ve Recaizade Mahmut Ekrem’le tartışmıştır.

 Sade bir dille ve hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri de vardır.

Eserleri:

 Şiir: Ateşpare, Füruzan, Şerare

 Eleştiri: Muallim, Demdeme

 Anı: Ömer’in Çocukluğu

 Sözlük: Istılahat-ı Edebiye, Lügat-i Naci

KOLAY GELSIIN.

(Uzun ama bilgileri toparlayıp kisaltabilirsin hepsi var zaten.)

Diğer sorular