2) Parker Güneş Sondası
NASA’nın Parker Güneş Sondası 12 Ağustos 2018 tarihinde Florida’dan Güneş’e doğru yola çıkmıştır. Tarihte Güneş’e en çok yaklaşacak olan uzay aracı, Güneş’in yüzeyine 6,2 milyon kilometre yaklaşacaktır. Güneş’e en yakın olduğu anda hızının 700.000 km/saate kadar ulaşması beklenmektedir. Proje, NASA’nın Living With a Star Programı’nın (Bir Yıldız’la Yaşamak) bir parçasıdır. Programın hedefi, Güneş-Dünya ilişkilerinin insan hayatına ve topluma en çok etki eden yönlerini araştırmaktır. Sonda projesi, 2009 yılında açıklandı. Uzay aracının Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı tarafından tasarımına ve inşasına başlanmıştır. Tarihte ilk kez, bir NASA uzay mekiği yaşayan bir insana atfedildi. Kendisi Chicago Üniversitesi’nde Emeritus profesör olan 91 yaşındaki fizikçi Eugene Parker. Parker, 1958 yılında Güneş’ten yayılan yüklü parçacıklar akımı, yani “Güneş Rüzgârı” (solar wind) kavramını ilk ortaya atan kişi olması sebebiyle önemlidir. Uzay aracına monte edilmiş bir levhada Parker’ın fotoğrafları, güneş fiziğiyle ilgili çalışmasının makalesi ve bir milyondan fazla insanın ismi yer alıyor. Görev süresi 6 yıl 321 gün olarak belirlenen Parker sondası, fırlatıldıktan sonra ilk bir buçuk ayını Venüs yolunda geçirecek ve parlak gezegenin yerçekimini kullanarak rotasını Güneş’e çevirecektir. Bir buçuk ay sonrasında da Güneş’e en yakın konumuna gelecek (Aralık, 2024 gibi) ve taç küresinde birkaç gün misafir olacaktır. Sonrasında, soğuk ve karanlık uzay boşluğuna yollanarak Dünya’ya bilgi aktarımına başlayacaktır. Sonda bu kadar ısıya ve radyasyona nasıl dayanacak? Taç kürenin sıcaklığı bir ila üç milyon Kelvin arasındadır (999726.85 °C’den fazla). NASA’nın blog paylaşımlarına göre, Parker’ın güçlendirilmiş ve yaklaşık 11.5 cm kalınlığındaki karbon-karbon ısı kalkanı en fazla 1,370 °C’ye dayanabiliyor. İşi oldukça zor; ancak uzayın engin olması ve taç kürenin yoğunluğunun az olması sayesinde, taç küreden yayılan yüksek sıcaklıktaki parçacıkların uzay aracına çarpma olasılığı düşüyor (burada sıcaklık ile ısı arasındaki farkı bilmek önemli; parçacıklar yüksek sıcaklıkta, yani hızlı hareket ediyor; ancak düşük ısıda, yani iletebilecekleri toplam enerji az). Buna ek olarak; beyaz, yansıtıcı özellikli alüminyum yüzeyi emilimi azaltıcı özellik taşıyor ve ortalama bir oturma odasını soğutabilme gücüne sahip soğutucusu da, soğutma sıvısı olarak iyonsuzlaştırılmış su kullanıyor.
Kaynakça: “Parker Güneş Sondası Uzaya Fırlatıldı.” Bilim.org. Web. 02.03.2021 Buna göre, verilen Parker Güneş Sondası ile ilgili aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a) Bilim insanları Güneş’e bu kadar yakın olan sondayı ısıdan ve radyasyondan korumak için ne tür tedbirler almıştır?
b) Parker Güneş Sondası’nın yapımında hangi maddeler kullanılmıştır? Bu maddelerin kullanılma sebeplerini açıklayınız.
