Çöllerdeyim susuzum dudağın bana Leyla;
Kuyularda Yusuf’um, sözlerin bana Züleyha,
Ateşlerde İbrahim’im, gözlerin bana derya,
Tûr dağında yangınım bakışın bana Musa
Yaralar içinde Eyyub’unum, hasretin bana şifa
Ölüler içinde bir ölüyüm ellerin bana musallâ..
(Mevlanâ)
H.z. mevlana bu sözleri cok güzel seylemiş.şimdi bunu dilimizin döndüğü kadarı ile şerh edeceyim.
1- cöllerde susuzum dudağın bana leyla.
bizler bu ilme susuzuz dolayısı ile efendimizin bize bize yapdığı sohbet muhabbet bizim susuzluğumuzu giderir leyla dan mevlaya bir yol buluruz.
2-kuyularda yusufum sözlerin bana züleyha.
burada yusuf nurani ikilik kuyusundadır.züleyha ya ait heberler beklemekdedir züleyha sıfatti bir temsildir.yani yusuf cem dedir, sıfata aid heberler bilgiler beklemededir hz.cem makamına gecmek ister.
3-Ateşlerde İbrahim’im, gözlerin bana derya,
ibrahim ataşe atılmışdır. bu ateş bildiğimiz ateş deyildir.ikiliklerinın yanması icin tevdit ateşidir.ibrahim fena fillah olmak icin bu ateşe atılmışdır.efendisinin ona bakışları onu serinletmekde ona huzur vermekdedir.cünkü yandıkca ağırlıklarından kurtulup hafiflemektedir.
4-Tûr dağında yangınım bakışın bana Musa
tur dağı iki yamacdan oluşan bir vadidir.fakat burada bir nurani ikilik söz konusunuz dolayısı ile onuda yanması gerekir buradaki nurani ikilik zahir batın ikiliğidir.musa hz .cem makamının sahibi olduğu icin ondan yardım istenmekdedir.
5-Yaralar içinde Eyyub’unum, hasretin bana şifa
eyyub peygamber gibi sabrederek hakka ulaşmak istemekdedir.yaralıdır cünki allah yolunda gaza yapmış gazi olmuşdur.henüz yolun sonu gelmemişdir ama cok yakındır.hasretin bitmesine bir adım kalmışdır.
6-Ölüler içinde bir ölüyüm ellerin bana musallâ..
artık hedefe ulaşılmışdır .en son makamda efail sahibi zahir olmuşdur. bu yüzden mevlana ellerim bana musalla demektedir.
sucü lisanımız varsa affola.her hese selam ve saygılarımla.
Nazmi BAŞYİĞİT
