Polimerlerin bozunması:
1-Mekaniksel bozunma
2-Fiziksel bozunma
3-Kimyasal bozunma başlıkları altında incelenebilir.
1-Mekaniksel Bozunma
Öğütme, kesme, kırpma, ezme, sürtünme, çizilme, aşınma, yırtma gibi mekanik etkenlerin polimerlere verdiği zararları kapsar. Polimerler bu tür mekaniksel etkiler altında genelde radikaller üreten zincir kırılması şeklinde bozunurlar. Mekaniksel bozunma, hareket eden veya hareketli parçalarla temas eden polimerik ürünlerde önemlidir. Normal kullanımda çoğu polimerin mekaniksel bozunması önemli değildir. Kauçuklar ilk mekaniksel bozunmaya içlerine değişik katkı maddeleri karıştırılırken karşılaşırlar. Hamur kıvamındaki kauçuk yoğun karıştırma işlemi sırasında mekaniksel bozunmaya uğrar.
2-Fiziksel Bozunma
Fiziksel bozunma türleri:
1-Aşırı soğuk veya sıcağın etkisi, gerilim ve yorulmaya bağlı çatlamalar sayılabilir.
2-Polimer içerisine katılmış olan plastikleştirici, antioksidant veya diğer katkı maddelerin uzaklaşması gösterilebilir.
Fiziksel bozunmada polimerin kimyasal yapısı ya da zincir boyutlarında bir değişim gözlenmez.
Gerilim çatlaması genelde sıvıların ve su buharının polimer üzerine yaptığı gerilimlerin sonucudur ve daha çok polistiren, polimetilmetakrilat (PMMA) gibi camsı geçiş sıcaklığı üzerindeki polimerlerde gerilim çatlaması gözlenir.
Gerilim çatlaması ile polimerik malzemenin yüzey görüntüsü, geri dönülemeyecek şekilde bozulur.
Plastikleştiricinin zamanla uzaklaşması ile polimer içerisindeki miktarı azalır ve polimerin sertliği artar. Ayrıca plastikleştirici, polimerik malzemenin yüzeyine difüzlenerek yüzeyde birikir ve ürünün yüzeyini yağımsı hale getirir. Bu etki plastikleştiricilerin neden olduğu ikinci bir fiziksel deformasyondur. Plastikleştiricilerden kaynaklanan fiziksel deformasyonlar özellikle poli(vinil klorür), selüloz asetat gibi fazla miktarda plastikleştiricinin kullanıldığı polimerlerde önemlidir. Plastikleştiriciler dışında dolgu maddeleri ve antioksidantlar gibi diğer katkı maddeleri de polimerik ürünün yüzeyine difüzlenerek fiziksel bozunmaya neden olabilirler.
3-Kimyasal Bozunma
Kimyasal bozunma polimer özelliklerini geriletme yanında, bozunmayı zincirleme sürdürerek polimerin kullanım ömrünü kısaltır (otooksidasyon gibi).
Polimer yapısında kimyasal değişikliklere yol açan en önemli etkenler; ışık, ısı, oksijen, nem, ozon veya atmosferik kirlilikler ve biyolojik etkilerdir. Bu etkenlerin polimere verdiği zarara bağlı olarak,
Isıl BozunmaOksidatif BozunmaBiyobozunmaHidrolitik BozunmaFotobozunma türü bozunmalardan söz edilir.
Kimyasal bozunma polimer üzerinde; solma, kırılganlık, yüzey çatlamaları, terleme, ufalanma (özellikle köpüklerde), koku, yüzey asitliği, yüzeyde madde toplanması, metal bulunan parçalarda korozyon gibi sonuçlara yol açar.
Polimerik yan-ürün veya son ürünleri depolanmaları sırasında bozunmadan korumak için bazı önlemler alınabilir. Bunlar aşağıda sıralanmıştır.
• Karanlık yerde depolama
• Serin, tozsuz ve az oranda havalandırma yapılan yerlerde depolama
• Yumuşak ürünleri normal şekilleriyle depolama (paketleme ile sıkıştırmama)
• Esnek parçalan dikkatli ele alma (gerekirse eldiven kullanma)
• Beyaz kâğıda sarılarak depolama,
• Kuvvetli ışıktan koruma,
• Nemli yerlerde depolamama,
• Hava almayı tamamen önleyen paketleme yapmama,
• Polimeri türü bilinmeden çözücüler veya deterjanlarla temizlememe,
• Ürünleri birbirleriyle doğrudan temas ettirmeme.