ZAMİR ( ADIL )
İsimlerin yerine kullanılan kelime veya eklere denir. Zamirler isimlerin aldığı ekleri alabilirler. Cümlede isimmiş gibi kullanılırlar.
Ör: Ahmet kitabı masaya bırakmış.
O, bunu, buraya bırakmış. ( Ahmet=O, kitabı=bunu, masaya=buraya)
1-Şahıs (Kişi) Zamiri:
Kişi isimlerinin yerine kullanılırlar.
ben, sen, o, biz, siz, onlar
2 - Dönüşlülük zamiri
NOT1:
“kendi” sözcüğü de şahıs zamiri olarak kullanılır.
Buna dönüşlülük zamiri de denir
kendim, kendin, kendi, kendimiz, kendiniz, kendileri
3- İşaret Zamiri:
İsimlerin yerini işaret ederek tutarlar.
bu,şu,o,bunlar,şunlar,onlar,burası, şurası,öteki, beriki…
4- Belgisiz Zamir:
İsimlerin yerini belirli belirsiz tutarlar.
bazı, kimse, hepsi, herkes, bazıları, hiçbiri, tümü…
5- Soru Zamirleri:
İsimlerin yerine soru yoluyla geçerler.
Ne, nerede, hangisi, kaçı, kim…
NOT2:
“O ve onlar” sözcüğü bir insan isminin yerine kullanılırsa kişi zamiri; insan dışındaki bir varlık yerine kullanılırsa işaret zamiridir.
Ör: O, ders çalışmıyor. (Kişi Z.)
O, demirden yapılmıştır. (İşaret Z.)
NOT3:
Dönüşlülük zamiri başka bir zamirle beraber kullanılabilir.
Ör: Buraya ben kendim geldim.
NOT4:
Bazı kelimeler hem zamir hem de sıfat olarak kullanılır. Eğer kelime bir ismin yerine kullanılırsa zamir, ismin önüne gelerek onu etkilerse sıfattır.
Ör: Şu adam, benim babamdır. ( Şu sözcüğü ismi etkilediği için sıfattır.)
Ör: Şu, en sevdiğim elbisedir. ( Şu sözcüğü ismin yerine kullanıldığı için zamirdir.)
Ek Halindeki Zamirler
1 – İlgi Zamiri:
ismin yerini tutan “ki” ekidir.
Ör: Onunki daha güzel. (Onun kıyafeti)
2- İyelik Zamiri:
isimlerin sonuna eklenip onların kime ait olduklarını belirten ekleridir. “-m,-n,-i,-miz,-niz,-leri”
Ör: evim (benim evim) kitapları (onların kitapları)
NOT5:
İyelik eki ile şahıs ekleri birbirine karıştırılmamalıdır. İyelik eki isimlere; kişi ekleri fiillere gelir.
İyelik eklerinde “benim, senin, onun” şahıs eklerinde ise “ben, sen, o” anlamı vardır.
